"Áo mới" cho nông, lâm trường quốc doanh
Xác định khu vực nông, lâm trường đóng vai trò quan trọng trong nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên đất đai, tài nguyên rừng, hình thành các vùng sản xuất nông, lâm, sản hàng hóa tập trung, gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ, góp phần xóa đói giảm nghèo
Ngày 16/6/2003 Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 28-NQ/TW về tiếp tục sắp xếp, đổi mới và phát triển nông, lâm trường quốc doanh. Nhằm thể chế hóa Nghị quyết của Bộ Chính trị, Chính phủ đã ban hành các Nghị định số 170/2004/NĐ-CP và Nghị định 200/2004/NĐ-CP về vấn đề này.
Sau 10 năm triển khai chính sách đổi mới nông trường và lâm trường quốc doanh, cả nước đã sắp xếp từ 185 nông trường, công ty nông nghiệp giảm xuống còn 145 công ty nông nghiệp, giảm được 40 đầu mối (không tính các công ty nông nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng). Đối với lâm trường quốc doanh, sau rà soát đã giảm từ 256 lâm trường còn 148 công ty lâm nghiệp, thành lập.3 công ty cổ phần (chủ yếu sản xuất giống cây lâm nghiệp), thành lập mới 91 ban quản lý rừng phòng hộ, giải thể 14 lâm trường hoạt động yếu kém hoặc không cần thiết giữ lại. Trong quá trình sắp xếp, các địa phương, đơn vị đã rà soát lại quỹ đất của nông, lâm trường.
Theo đó, diện tích đất giữ lại để sản xuất kinh doanh của nông trường và công ty nông nghiệp chỉ còn gần 631 nghìn ha; diện tích đất quản lý thuộc các lâm trường quốc doanh, công ty lâm nghiệp giảm từ 4 triệu ha còn hơn 2,2 triệu ha. Phần lớn diện tích đất giữ lại của công ty nông nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận, trong khi đất của các công ty lâm nghiệp có 53,3% được cấp giấy chứng nhận.Sau khi đổi mới, sắp xếp, các công ty nông, lâm nghiệp đã bước đầu thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong tổ chức sản xuất kinh doanh. Một số công ty lâm nghiệp đã thực hiện phương án quản lý rừng bền vững và được các tổ chức quốc tế hỗ trợ để cấp chứng chỉ rừng theo tiêu chuẩn quốc tế (FSC) như Công ty lâm nghiệp Đắc Tô (Kon Tum), Công ty lâm nghiệp Đại Thành (Đắk Nông), Công ty lâm nghiệp Hà Nừng (Gia Lai).
Trong quá trình sắp xếp, nhiều hình thức tổ chức mới được phát sinh như Công ty lâm nghiệp EaHleo (Đắk Lắk) thành lập 3 công ty cổ phần để trồng cao su trên cơ sở góp vốn bằng đất đai với một số doanh nghiệp tư nhân; Công ty lâm nghiệp Phước An cũng của tỉnh Đắk Lắk liên doanh với các doanh nghiệp tư nhân trồng cao su và trồng rừng...Tuy nhiên, việc thực hiện sắp xếp, đổi mới nông, lâm trường quốc doanh theo Nghị quyết 28- NQ/TW của Bộ Chính trị đã bộc lộ các bất cập. Cụ thể như: Mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động của nhiều doanh nghiệp chưa phù hợp với yêu cầu đổi mới; chưa thu hút thêm lao động. Nhiều công ty chưa thực sự trở thành điểm tựa cho phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội trên địa bàn.Một số địa phương chậm chuyển nông trường quốc doanh sang mô hình mới và hoạt động theo Luật Doanh nghiệp. Số lượng công ty nông nghiệp được cổ phần hóa chưa nhiều. Nhiều lâm trường chuyển đổi sang công ty lâm nghiệp nhưng chỉ là đổi tên, chưa có thay đổi căn bản về cơ chế quản lý, quản trị doanh nghiệp, nên chưa tạo điều kiện để công ty phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong sản xuất kinh doanh, đặc biệt là công ty lâm nghiệp quản lý rừng sản xuất chủ yếu là rừng tự nhiên.Về quản lý đất đai, một số công ty nông nghiệp, kể cả công ty đã cổ phần hoá chưa thực hiện việc rà soát trên thực địa, chưa hoàn chỉnh được hồ sơ để làm thủ tục giao đất, thuê đất, cấp mới, cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định. Nguyên nhân do cơ quan quản lý khi cổ phần hóa không xác định rõ chủ quản lý, sử dụng đất sản xuất và không lưu ý hướng dẫn giải quyết về đất đai.
Chính quyền địa phương chưa thể hiện được vai trò quản lý nhà nước về đất đai, nhiều nơi phó mặc cho công ty tự quản lý và sử dụng. Việc phối hợp trong công tác quản lý, sử dụng đất tại địa bàn cũng chưa tốt. Có trường hợp đất nông trường đang quản lý nhưng chính quyền giao cho các hộ di dân, tái định cư làm nhà ở, sản xuất đã dẫn đến phát sinh nhiều khiếu nại phức tạp và kéo dài.
Về tổ chức sử dụng đất, nhiều đơn vị chưa hoàn thành việc chuyển đổi khoán sử dụng đất sản xuất theo Nghị định 01/CP sang khoán theo Nghị định 135/2005/NĐ-CP. Một số đơn vị mới chỉ thực hiện ký lại hợp đồng khoán mà chưa có đổi mới căn bản về cơ chế khoán, do vậy hiệu quả sử dụng đất đai, rừng, vườn cây chưa có chuyển biến rõ rệt, phát sinh nhiều vấn đề phức tạp trong quản lý sử dụng đất đai như tình trạng sang nhượng trái phép, chuyển mục đích sử dụng đất…Đứng trước những tồn tại trên đây, để tiếp tục sắp xếp, đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp, phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, ngày 12/3/2014 Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Nghị quyết 30-NQ/TW.Để hiện thực hóa chủ trương này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 118/2014/NĐ-CP về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp. Các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã ban hành một loạt văn bản hướng dẫn nhằm đẩy mạnh việc sắp xếp và nâng cao hiệu quả các công ty nông lâm nghiệp.
Đến thời điểm quý II/2016, hầu hết Phương án tổng thể sắp xếp công ty nông, lâm nghiệp của các địa phương, tập đoàn, tổng công ty đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.Theo đó các công ty nông, lâm nghiệp sẽ được sắp xếp lại theo nhiều hình thức khác nhau gồm: duy trì doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, chuyển thành công ty cổ phần, chuyển thành công ty TNHH 2 thành viên trở lên, chuyển thành đơn vị sự nghiệp và giải thể những đơn vị yếu kém, không cần thiết giữ lại.
Song song với sắp xếp lại mô hình tổ chức, các đơn vị tiếp tục rà soát và dự kiến có khoảng 500 nghìn ha đất sẽ được tiếp tục chuyển giao về địa phương quản lý và tái phân bổ cho các đối tượng khác sử dụng; đồng thời giải quyết chế độ cho trên một vạn lao động dôi dư.
Tuy nhiên, để việc sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp thực sự mang lại giá trị về kinh tế, an sinh xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái trong thời gian tới, đạt được mục tiêu Nghị quyết 30- NQ/TW đặt ra cần sự chung tay vào cuộc mạnh mẽ của các bộ ngành, địa phương và sự nỗ lực của các công ty nông, lâm nghiệp. Theo đó, trước hết, phải xử lý dứt điểm diện tích đất tranh chấp, lấn chiếm, khoán trắng, cho thuê - cho mượn trái pháp luật.Các công ty nông, lâm nghiệp phải chủ động rà soát, xây dựng phương án sử dụng đất phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; quy hoạch, kế hoạch phát triển nông, lâm nghiệp của địa phương.Phương án sử dụng đất của công ty nông, lâm nghiệp phải xác định rõ diện tích từng loại đất của công ty dự kiến giữ lại để sử dụng; diện tích phân bổ cho từng mục đích sử dụng phù hợp với nhiệm vụ được giao; phương án giải quyết các hợp đồng khoán còn thời hạn; biện pháp để bảo vệ, cải tạo, nâng cao hiệu quả sử dụng đất và rừng, bảo vệ môi trường.
Các công ty nông, lâm nghiệp phối hợp với chính quyền địa phương hoàn thành việc chuyển giao đất về địa phương, gồm: đất công ty không sử dụng, sử dụng không đúng mục đích, sử dụng không có hiệu quả; diện tích đất đã bán vườn cây; diện tích đất của các công ty nông, lâm nghiệp phải giải thể; diện tích đất dư ra do thu hẹp nhiệm vụ đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.Các cơ quan quản lý nhà nước cần tiếp tục đổi mới cơ chế và chính sách quản lý rừng theo hướng giao rừng tự nhiên gắn với giao đất theo quy định của pháp luật đất đai, pháp luật bảo vệ và phát triển rừng. Thực hiện định giá rừng sản xuất là rừng trồng làm cơ sở để giao vốn, thực hiện cổ phần hóa, liên doanh liên kết, thế chấp vay vốn. Việc thu hoạch sản phẩm rừng trồng là rừng sản xuất phải do chủ rừng quyết định về thời điểm và được tự do lưu thông tiêu thụ./.Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Xuất khẩu nông, lâm, thuỷ sản 3 tháng đầu năm tăng 3,1%
06:06' - 26/03/2016
Kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thuỷ sản tháng 3 ước đạt gần 2,54 tỷ USD, đưa tổng kim ngạch xuất khẩu 3 tháng đầu năm đạt 6,73 tỷ USD, tăng 3,1% so với cùng kỳ năm 2015.
-
Kinh tế Việt Nam
Kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tăng 5,5%
14:13' - 26/02/2016
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản tháng 2 ước đạt 1,88 tỷ USD, đưa tổng giá trị xuất khẩu 2 tháng đầu năm 2016 đạt 4,2 tỷ USD, tăng 5,5% so với cùng kỳ
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Lần đầu tiên Việt Nam đứng thứ 5 xuất khẩu thủy sản vào Singapore
19:36' - 25/04/2024
Quý I/2024, đánh dấu mốc Việt Nam đã vượt qua Nhật Bản, vươn lên từ vị trí đối tác lớn thứ 6 lần đầu tiên lên vị trí đối tác xuất khẩu thủy sản lớn thứ 5 vào Singapore.
-
Kinh tế Việt Nam
Gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều giữa Việt Nam và Singapore
15:24' - 25/04/2024
Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Singapore trong tháng 3/2024 tiếp tục thể hiện tín hiệu tích cực, đặc biệt là chiều xuất khẩu sang Singapore vẫn giữ được mức tăng tốt.
-
Kinh tế Việt Nam
Khai thác đá gây bụi chắn tầm nhìn trên đoạn cao tốc Nha Trang - Cam Lâm
13:30' - 25/04/2024
Việc khai thác đá tại các mỏ đá nằm sát đường bộ cao tốc đoạn Nha Trang - Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa đã làm bụi đá phát tán, hạn chế tầm nhìn của lái xe khi lưu thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá vé cao, sân bay Tân Sơn Nhất dịp 30/4 chỉ đón khoảng 120.000 khách/ngày
13:28' - 25/04/2024
Dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 sắp tới, sân bay Tân Sơn Nhất (Tp. Hồ Chí Minh) dự kiến đón lượng khách trung bình khoảng 115.000 – 120.000 khách/ngày. Lượng khách này thấp so với những kỳ nghỉ lễ, tết gần đây.
-
Kinh tế Việt Nam
Áp dụng kiểm soát an ninh hàng không tăng cường dịp 30/4 - 1/5
11:13' - 25/04/2024
Cục Hàng không Việt Nam vừa ra quyết định áp dụng biện pháp kiểm soát an ninh hàng không tăng cường cấp độ 1 tại cảng hàng không, sân bay, các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Cấm xe tải trên 20 tấn qua đèo Bảo Lộc giờ cao điểm dịp lễ 30/4
11:08' - 25/04/2024
Ngành Giao thông vận tải tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 trên các tuyến đường từ các tỉnh, thành phía Nam lên thành phố Đà Lạt.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện
20:40' - 24/04/2024
Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA).
-
Kinh tế Việt Nam
Sắp diễn ra Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Tây Nguyên
20:08' - 24/04/2024
Tây Nguyên được đánh giá là vùng có rất nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, nhờ tính đặc thù trong bản sắc văn hoá, dân tộc, hệ sinh thái, tài nguyên...
-
Kinh tế Việt Nam
Tỉnh Đồng Nai sẵn sàng chào đón làn sóng các nhà đầu tư Nhật Bản
19:49' - 24/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, ngày 24/4, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Đồng Nai.