"Ngôi nhà" an toàn của hàng nghìn con cò ở Ninh Bình

Gần 13 năm qua, khu bãi bồi ven sông rộng hơn 2 ha do vợ chồng anh Hà Văn Lâm và chị Nguyễn Thị Luyện, xóm 1, xã Gia Lạc, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình đã trở thành "ngôi nhà" an toàn với hệ sinh thái thực vật phong phú để hàng nghìn con cò thuộc nhiều loài khác nhau sinh sống, phát triển.

Không chỉ chăm sóc, bảo vệ đàn cò nhằm giữ gìn môi trường sinh thái, công việc của vợ chồng người nông dân này đang góp phần tạo nên cảnh quan thiên nhiên đẹp cho miền quê nơi đây.

Năm 2006, với mục đích mở rộng sản xuất, canh tác, phát triển kinh tế gia đình, vợ chồng anh Hà Văn Lâm đã quyết định đấu thầu hơn 10 ha đất ở khu ven đê xã Gia Lạc, huyện Gia Viễn.

Vốn là khu đất trũng ngoài đê chủ yếu là cỏ dại mọc um tùm rất khó canh tác, gia đình anh Lâm đã mất rất nhiều thời gian, công sức cải tạo lại để trồng lúa, thả cá và chăn nuôi.

Trong quá trình cải tạo, ở những khu vực quá trũng, gia đình anh trồng thêm một số loại cây chắn sóng, cây ăn quả và cây lấy gỗ như sung, nhãn...

Vườn cây trên diện tích hơn 2 ha lớn dần lên, bất ngờ có một số loại chim như: cò, sâm cầm, nương... không biết từ đâu về đây trú ngụ mỗi ngày một nhiều.

Anh Lâm cho biết, số lượng cò về rất nhanh, chỉ trong một thời gian ngắn đã lên đến hàng nghìn con.

Sau khi cò về nhiều, gia đình anh đã dành phần đất 2 ha để cho cò sinh sống mà không khai thác kinh tế ở phần diện tích này. Ngoài ra, anh Lâm còn trồng thêm nhiều cây cối để có thêm nơi trú ngụ cho đàn cò.

Kể về quãng thời gian khi đàn cò mới di cư về cư trú ở khu đất trồng cây của gia đình, chị Nguyễn Thị Luyện cho biết: "Khi đàn cò mới bắt đầu về sinh sống, nhiều người dân xung quanh thấy cò về liền tới săn bắn, đặt bẫy. Gia đình tôi không chỉ tuyên truyền mà còn phải có hành động ngăn chặn và nhờ sự giúp đỡ, hỗ trợ từ chính quyền địa phương để có thể bảo vệ được đàn cò”.

Nhờ sự quyết tâm của hai vợ chồng anh Lâm trong việc bảo vệ đàn cò, đến nay, tình trạng săn bắn, trộm cò đã giảm đáng kể, tạo điều kiện cho các loài sinh vật tiếp tục kéo nhau về làm tổ, sinh sản và phát triển ngày càng nhiều, góp phần bổ sung thêm mức độ đa dạng sinh học cho "vườn cò" của gia đình anh.

Hiện nay, gia đình anh Lâm còn dành thêm 2 ha làm khu vực ao đầm tạo môi trường cho đàn có nơi kiếm ăn, sinh sống.

Những cánh cò chao liệng từ lâu đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của gia đình anh Lâm.

Luôn tâm niệm “đất lành chim đậu”, vợ chồng anh Lâm cố gắng tạo nên một “ngôi nhà” an toàn cho đàn cò.

Công việc hàng ngày của vợ chồng anh là “chăm sóc” nơi ở cho đàn cò từ: cắt tỉa cây cối, trồng thêm cây mới, chăm sóc cò non, sửa lại tổ... đến phun thuốc khử trùng khu vực vườn cây để ngăn chặn dịch bệnh, đảm bảo cho cò sinh sản tốt…

Tiếng lành về vườn cò của gia đình anh ngày càng bay xa, nhiều người trong và ngoài tỉnh kể cả du khách về Ninh Bình du lịch có cơ hội đều ghé qua để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của khu vườn cò.

Mặc dù công việc, sinh hoạt hàng ngày của gia đình anh Lâm có sự xáo trộn do phải tiếp các lượt khách về thăm quan, song anh chị vẫn rất nhiệt tình chỉ dẫn, giới thiệu, đặc biệt là tuyên truyền cho du khách việc bảo vệ đàn cò, không tiếp xúc tại khu vực cò sinh sống làm ảnh hưởng đến đàn cò.

Trên khu vực đê Gia Lạc, vào thời điểm bình minh và hoàng hôn trong ngày, từng đàn cò vỗ cánh bay rợp trời, tiếng cò gọi nhau về tổ làm náo nhiệt cả một vùng không gian.

Số lượng cò làm tổ, sinh nở trong khu vườn nhà anh Lâm ngày càng gia tăng, ước tính hiện có 4.000 – 5.000 con cò thuộc nhiều giống khác nhau như: cò trắng, cò bợ, sếu, vạc, bìm bịp… trung bình mỗi con cò khi trưởng thành nặng 1 - 1,8 kg.

Để tiếp tục bảo vệ đàn cò, tạo cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và có điều kiện để chăm sóc đàn cò tốt hơn, vợ chồng anh Lâm đang ấp ủ ý tưởng mở rộng khu đất, trồng thêm cây xanh để tạo môi trường sống tốt hơn cho cò và xây dựng khu sinh thái cho mọi người đến tham quan, thưởng lãm vẻ đẹp của đàn cò.

Đánh giá cao việc chăm sóc, bảo vệ đàn cò góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, tạo cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp ở địa phương của gia đình anh Lâm, Phó Chủ tịch UBND xã Gia Lạc Trần Văn Quang cho biết, bên cạnh việc tuyên truyền cho người dân nhằm nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường sinh thái, không săn bắn động vật nói chung, đàn cò nói riêng, UBND xã còn thường xuyên kiểm tra, nếu có đối tượng nào vào săn bắt sẽ xử phạt theo quy định về các hành vi săn bắn động vật hoang dã.

Ông Quang hy vọng trong tương lai có thể phát triển được hoạt động du lịch tại vườn cò gắn với bảo vệ cảnh quan môi trường, đa dạng sinh học, góp phần làm giàu cho quê hương./.