Các cường quốc vẫn đầu tư chưa đủ vào cơ sở hạ tầng

Các cường quốc vẫn đầu tư chưa đủ vào cơ sở hạ tầng. Ảnh minh họa: The Times

Hạ tầng tại Anh quá tải

Trong những năm gần đây, hệ thống cơ sở hạ tầng của nước Anh xuống dốc với đường sá trở nên tắc nghẽn, các bến tàu xe đông đúc hơn, 25% số tàu đến London vào giờ cao điểm đều quá tải, tăng so với mức 20% trong năm 2010. Số xe buýt địa phương đã giảm 2,5% kể từ năm 2010, trong khi dân số tăng 3%.

Theo xếp hạng của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), chất lượng cơ sở hạ tầng của nước Anh đã tụt xuống hàng thứ 24 trên toàn cầu, so với mức xếp thứ 19 hồi năm 2006. Năm 2010, nước Anh là một trong số các quốc gia có mức chi cho cơ sở hạ tầng thấp nhất tại châu Âu.  

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngân khố Osborne đang nỗ lực cân bằng ngân sách và đầu tư công, với đầu tư công dự kiến sẽ giảm từ mức tương đương 3,2% GDP năm 2010 xuống chỉ còn 1,4% vào năm 2020. Tuy nhiên, ngân sách cho cơ sở hạ tầng giảm không đồng nghĩa với kết quả tiêu cực.

Một số chuyên gia cho rằng cải thiện các hạng mục nhỏ như nâng cấp đèn báo hiệu còn đem lại hiệu quả lớn hơn những dự án xây dựng quy mô lớn. Năm 2006, doanh nhân người Australia, Rod Eddington đã công bố một bản đánh giá về hệ thống cơ sở hạ tầng của nước Anh, trong đó đưa ra những lập luận phản đối các dự án xây dựng quy mô lớn. 

Bên cạnh đó, việc thắt chặt ngân sách sẽ thúc đẩy chính phủ kêu gọi khu vực tư nhân đầu tư mạnh mẽ vào các dự án cơ sở hạ tầng. Song chuyên gia Alexander Jan, thuộc công ty tư vấn Arup, lưu ý rằng các thành phố lớn thường nhận được khoản đầu tư lớn từ khu vực tư nhân để nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng, trong khi các khu vực nghèo hơn có thể sẽ bị bỏ qua. Thực tế cho thấy trong những năm gần đây, thủ đô London đã nhận được khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng lớn hơn các khu vực khác. 

Mỹ đầu tư quá ít cho hạ tầng

Mỹ đầu tư quá ít cho hạ tầng. Ảnh: Equipment World

Còn tại Mỹ, các nhà phân tích đánh giá rằng Washington đầu tư quá ít cho cơ sở hạ tầng. Trong một thập kỷ qua, bậc xếp hạng của Mỹ trong bảng xếp hạng chất lượng cơ sở hạ tầng của WEF đã tụt từ vị trí thứ 7 xuống thứ 14.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do nguồn thu từ thuế xăng dầu (thường đóng góp phần lớn cho quỹ cơ sở hạ tầng) vẫn giữ ở mức 18,4 xu Mỹ/gallon kể từ năm 1993, trong khi giá vật liệu xây dựng và lương trả cho công nhân trong lĩnh vực này đều tăng hơn 75%. 

Trước tình hình này, các bang tại Mỹ đã bắt đầu tăng thuế xăng dầu, trong đó bang Iowa có mức tăng lớn nhất. Kể từ năm ngoái, người dân của bang này phải đóng 31 xu/gallon tiền thuế. Theo thống kê, mức đầu tư của chính quyền bang Iowa đã tăng 7% năm ngoái và dự kiến sẽ lên con số 215 triệu USD trong năm nay.

Theo báo cáo của Hội kỹ sư dân sự Mỹ (ASCE), nước này thiếu 1.440 tỷ USD để đầu tư cho cơ sở hạ tầng trong thập niên tới, và điều này có thể làm đất nước mất 2,5 triệu việc làm và nhiều tỷ USD. ASCE ước tính từ nay cho đến năm 2025, Mỹ cần chi tổng cộng 3.320 tỷ USD để nâng cấp các cảng, đường sá, cầu, tàu, các cơ sở điện nước, nhưng nước này mới chỉ dự chi 1.880 tỷ USD (chiếm khoảng 56% số tiền cần chi), tức là đang thiếu 1.440 tỷ USD. Mức thiếu hụt sẽ tăng lên 5.180 tỷ USD cho đến năm 2040 nếu không có các cam kết tài trợ mới. Ngoài ra, ASCE ước tính từ năm 2016 đến năm 2025, mỗi gia đình sẽ mất 3.400 USD mỗi năm do tình trạng thiếu cơ sở hạ tầng. 

Trong cuộc đua giữa ông Donald Trump và bà Hillary Clinton giành ngôi vị Tổng thống Mỹ, cả hai vị ứng viên đều nhất trí một quan điểm rằng hệ thống cơ sở hạ tầng của nước Mỹ đã bị “bỏ rơi” và tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng là điều cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Theo nghiên cứu của các chuyên gia kinh tế, đầu tư vào cơ sở hạ tầng không chỉ có lợi cho thị trường việc làm, mà còn đem lại lợi ích kinh tế dài hạn cho quốc gia./.