Chính sách trừng phạt Nga của EU: Sự khác biệt so với Mỹ (Phần 1)
Vào tháng 11/2014, có tới 132 cá nhân và 28 thực thể của Nga bị EU đưa vào danh sách trừng phạt. Song hiện nay, con số này mới chỉ tăng lên 150 người và 38 thực thể. Còn danh sách của Mỹ cho thấy có tới 569 cá nhân và công ty của Nga bị trừng phạt căn cứ theo 4 sắc lệnh của Chính phủ Mỹ liên quan đến vấn đề Ukraine.
Theo trang mạng Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế, trong khuôn khổ luật PL 115-44 (CAATSA) ngày 2/8/2017, Bộ Tài chính Mỹ vừa đệ trình Quốc hội danh sách các “nhà tài phiệt” Nga.
Điều 241 của luật này quy định Bộ Tài chính phối hợp với CIA và Bộ Ngoại giao Mỹ cung cấp thông tin chi tiết về giới có ảnh hưởng của Nga, các tài phiệt, các doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức khác có quan hệ với nhà nước và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Nga. Tiêu chí để “lọt vào” danh sách này là quan hệ gần gũi với Tổng thống Nga và các đại diện “cầm quyền” khác.
Ý đồ của giới lập pháp Mỹ là gây áp lực đau đớn và có mục tiêu đến giới tinh hoa của Nga và nguồn thu nhập của họ, cũng như các khu vực then chốt của nền kinh tế Nga đang bảo đảm sự giàu có cho chế độ. Thực tế, đây là mục đích làm bất ổn hệ thống chính trị hiện tại, phân mảnh giới tinh hoa chính trị của Nga, tạo điều kiện để thay đổi chế độ chính trị ở nước này.
Ttrong 174 trường hợp áp dụng lệnh trừng phạt của tất cả các nước hồi thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI thì có đến 80 trường hợp là nhằm chống lại hệ thống chính trị. Và Mỹ là bên có nhiều sáng kiến nhất, trong 174 vụ trên thì có tới 109 lệnh trừng phạt từ Mỹ, chưa tính gói trừng phạt liên quan đến Ukraine.
Điều đó có nghĩa là lệnh trừng phạt của Mỹ đi xa hơn của EU. EU nhắm đến việc thay đổi đường lối chính trị của Nga về vấn đề Ukraine, song không quan tâm đến hệ thống chính trị của Nga. Án phạt của Mỹ bao hàm các vấn đề rộng hơn (tham nhũng, nhân quyền, an ninh số), và gồm các biện pháp cứng rắn hơn.
Thực chất, danh sách các “tài phiệt” quả thật là sự bất ngờ khó chịu đối với giới tinh hoa Nga. Với tính cởi mở của nền kinh tế Nga và hội nhập toàn cầu của giới tinh hoa thì việc áp dụng các biện pháp trừng phạt sẽ gây khó khăn, buộc giới này phải lựa chọn: hoặc là trung thành với đất nước và bị tách rời khỏi hệ thống tài chính toàn cầu, hoặc vẫn gắn kết với hệ thống tài chính toàn cầu nhưng phải rời xa chính quyền Nga. Tuy nhiên, triển vọng của chính sách này vẫn rất mù mờ vì những nguyên nhân sau.
Thứ nhất, hệ thống quyết định về án phạt hiện tại khiến giới ngoại giao Mỹ có rất ít “đất” để thỏa hiệp. Ngay cả nếu Nga có nhượng bộ và chịu hợp tác trong một số vấn đề, thì nhánh hành pháp Mỹ cũng rất bị hạn chế trong khả năng dỡ bỏ án phạt. Quốc hội có thể cản trở. Hoặc chính quyền mới có thể xem xét lại.
Thứ hai, trong điều kiện hiện nay giới tinh hoa Nga sẽ không dám cắt đứt với đất nước. Tài sản của họ sẽ bị thiệt hại trong trường hợp bị “chặn cửa” với tài chính toàn cầu. Song nguồn gốc tài sản đó vẫn tập trung ở Nga. Vì vậy, bị áp đặt các biện pháp trừng phạt thậm chí còn có lợi, như là “bằng chứng” về lòng trung thành (với lãnh đạo).
Thứ ba, ở góc độ chống tham nhũng thì biện pháp trừng phạt của Mỹ còn có thể vô tình có lợi cho Nga. Nếu Mỹ quả thật muốn hạn chế các mô hình tham nhũng của Nga ở nước ngoài, thì Nga chỉ càng có lợi vì giảm được sự "chảy máu vốn" bất hợp pháp.
Thứ tư, chính quyền Nga còn nắm công cụ khá hiệu quả để tái phân chia nguồn tài chính trong nước. Kinh nghiệm áp dụng biện phát trừng phạt chống lại các nước khác cho thấy, thiệt hại chủ yếu là tầng lớp trung lưu và các tầng lớp xã hội không được bảo vệ, những người buộc phải rút tiền túi của mình ra để chi trả cho thiệt hại. Họ thiệt hại nhất từ việc đồng nội tệ mất giá.
Trong khi đó, nhà nước thường là đủ khả năng bảo vệ quyền lợi của giới tinh hoa chính trị, giữ được lòng trung thành của họ và kiểm soát được tâm trạng phản kháng, sử dụng nhân tố trừng phạt để đoàn kết và tập hợp các tầng lớp nhân dân khác đối phó với nguy cơ đe dọa từ bên ngoài. Nga không phải là ngoại lệ.
Thứ năm, nền kinh tế Nga vẫn khá lớn và có dự trữ an toàn. Tất nhiên, nền kinh tế Nga phải chịu những khiếm khuyết lớn. Quy mô của nền kinh tế không đáp ứng được những tham vọng chính trị trong khi tăng trưởng là vấn đề khó khăn lớn nhất.
Các biện pháp trừng phạt có thể kìm hãm phát triển kinh tế, song không phải là nhân tố kìm hãm chính. Cải cách hiệu quả còn quan trọng hơn. Các lệnh trừng phạt là nhân tố tiêu cực và cần phải thoát khỏi nó. Song cũng không nên ảo tưởng rằng bãi bỏ trừng phạt sẽ giải quyết được vấn đề phát triển và tăng trưởng.
Rút cục, Mỹ khó mà gặt hái được bất kỳ kết quả nào trong nỗ lực thay đổi đường lối chính trị hay gây mất ổn định hệ thống chính trị của Nga. Ngược lại, hệ thống chính trị Nga sẽ được củng cố hơn trong vài năm tới.
- Từ khóa :
- nga
- mỹ
- liên minh châu âu
- biện pháp trừng phạt nga
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Lý do khiến kinh tế Nga khó đạt mục tiêu tăng trưởng 2%
05:30' - 04/03/2018
Báo Gazeta.ru (Nga) số ra mới đây có bài viết nhận định mức tăng trưởng kinh tế 2% mà các quan chức Nga dự đoán là khó có thể đạt được, thậm chí trong vòng 7 năm tới.
-
Kinh tế Thế giới
EU hoãn gia hạn các biện pháp trừng phạt công dân Nga
14:57' - 27/02/2018
Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, Đại diện thường trực của Nga tại Liên minh châu Âu (EU) Vladimir Chizhov cho biết, ngày 26/2, EU đã hoãn gia hạn lệnh trừng phạt các cá nhân và công ty Nga.
-
Kinh tế Thế giới
Dự án “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ”: Giá đắt đối với Nga?
05:30' - 18/02/2018
Theo nhận định của Báo Độc Lập (Nga), cuộc chiến ở Syria vẫn đang tiếp diễn mặc dù cuối năm 2017 Moskva đã tuyên bố "kết thúc chiến tranh" và rút một phần quân đội về nước.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ tuyên bố tiếp tục duy trì các biện pháp trừng phạt Nga
11:25' - 14/02/2018
Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 13/2 tuyên bố sẽ tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga cho tới khi quốc gia này thực hiện đầy đủ các cam kết theo Hiệp định Minks.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản sẽ tạm dừng chương trình hỗ trợ giá điện và khí đốt
08:43'
giải pháp trên đã được hai đảng trong liên minh cầm quyền gồm đảng Dân chủ tự do (LDP) và đảng Công minh nhất trí vào ngày 26/10/2022 và được triển khai từ đầu năm 2023 theo 2 giai đoạn.
-
Kinh tế Thế giới
Vụ sập cầu ở Mỹ: Tìm thấy hộp đen của tàu chở hàng gây tai nạn
20:19' - 27/03/2024
Các nhân viên điều tra của Ủy ban an toàn giao thông quốc gia Mỹ (NTSB) đã tiếp cận và thu thập được hộp đen của con tàu chở hàng đâm sập cầu ở thành phố Baltimore thuộc bang Maryland (Mỹ).
-
Kinh tế Thế giới
Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của EU ảnh hưởng tới xuất khẩu của quốc gia ASEAN
09:27' - 27/03/2024
Nhận định của Ủy ban Chứng khoán Malaysia (SC) cho hay, 75% mặt hàng xuất khẩu của nước này sang Liên minh châu Âu (EU) bị ảnh hưởng bởi Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).
-
Kinh tế Thế giới
Vụ tấn công tại Moskva: Tổng thống Nga V. Putin chỉ đạo điều tra khách quan
10:11' - 26/03/2024
Ngày 25/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chủ trì cuộc họp thảo luận về các biện pháp cần thực hiện sau vụ tấn công khủng bố ở nhà hát Crocus City Hall.
-
Kinh tế Thế giới
Các nước ASEAN đón nhận cơ hội mới từ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng
16:25' - 25/03/2024
Các công ty đa quốc gia đang đối mặt với tình trạng chuỗi cung ứng bất ổn do biến động địa chính trị toàn cầu và Đông Nam Á hiện đang được hưởng lợi từ sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư khỏi Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc cam kết đối xử bình đẳng với các doanh nghiệp nước ngoài
15:03' - 25/03/2024
Ngày 25/3, Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Guo Tingting cam kết không “phân biệt đối xử” giữa doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước nhằm thu hút chuyên môn, hợp tác và đầu tư nước ngoài.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Anh sẽ đầu tư hơn 200 triệu bảng Anh vào lĩnh vực hạt nhân
09:14' - 25/03/2024
Ngày 25/3, Thủ tướng Anh Rishi Sunak công bố khoản đầu tư công 200 triệu bảng Anh (252 triệu USD) để thúc đẩy chương trình hạt nhân và ngành công nghiệp hạt nhân dân sự để tạo mới 40.000 việc làm.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc sẽ ban hành các quy định mới để tăng cường thu hút FDI
16:36' - 24/03/2024
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường cho biết sẽ nghiên cứu kỹ các vấn đề về tiếp cận thị trường và luồng dữ liệu xuyên biên giới, nhằm sớm đưa thêm một số quy định mới để thu hút đầu tư nước ngoài (FDI).
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Thái Lan đối mặt với nguy cơ suy thoái dài hạn
14:29' - 24/03/2024
Những trở ngại cơ cấu lâu dài trong lĩnh vực xuất khẩu và sản xuất ngày càng có tác động rõ rệt hơn đến nền kinh tế Thái Lan.