Chống ngập ở các đô thị lớn - Bài cuối: Cần người dân chung sức tham gia
Trao đổi với phóng viên TTXVN, PGS.TS Hồ Long Phi, Giám đốc Trung tâm quản lý nước và biến đổi khí hậu – Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, bên cạnh sự đầu tư của nhà nước, người dân cũng cần có trách nhiệm san sẻ, chung sức tham gia khắc phục tình trạng ngập hiện nay.
Phóng viên: Là người nghiên cứu và theo dõi khá kỹ về các vấn đề liên quan đến công tác chống ngập trong khu vực, nhất là của Tp. Hồ Chí Minh trong thời gian qua, ông có thể cho biết những kết quả đã đạt được và còn hạn chế nào chưa thực hiện được ?
PGS.TS Hồ Long Phi: Phải nhìn nhận khách quan rằng, tình trạng ngập trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh đã được giảm ở những nơi mà hệ thống thoát nước được nâng cấp như quận 1, 3, 5, 10, Phú Nhuận, Tân Bình. Hiện nay, ngập xảy ra ở những nơi chưa có công trình chống ngập hoặc đầu tư chưa xong (như quận Gò Vấp, 12) hay ngập dữ dội ở những nơi chưa có công trình (quận 7, Thủ Đức).
Tuy nhiên, do hạn chế về nguồn vốn nên thành phố chỉ mới đầu tư hệ thống chống ngập ở phần giữa, trung tâm mà chưa thể đầu tư vùng xung quanh nên xảy ra tình trạng tái ngập do quá tải, mưa vượt tần suất thiết kế.
Trong khi đó, thành phố chưa triển khai được hồ điều tiết để ứng cứu nước ngập do không có mặt bằng.
Phóng viên: Thời gian qua, tại các đô thị lớn như Tp. Hồ Chí Minh, Đồng Nai và Bình Dương đang phải đối mặt với nhiều vấn đề về ngập đô thị. Theo ông, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này do đâu?
PGS.TS Hồ Long Phi: Nguyên nhân ngập giống nhau ở chỗ, đó là đô thị hóa quá nhanh nhưng hạ tầng chống ngập lại chưa được đầu tư một cách tương xứng. Trên cơ sở đó, mưa và triều cường chỉ là nhân tố làm lộ rõ hạn chế này thêm mà thôi.
Với Tp. Hồ Chí Minh, trong thời gian qua, ngập không chỉ ở chỗ có địa hình thấp mà cả ở vị trí cao vì ống cống nhỏ lại bị tắc nghẽn do rác khiến nước không thoát được.
Hiện Tp. Hồ Chí Minh vẫn là nơi thu hút mạnh mẽ lượng người di cư khắp nơi từ các tỉnh miền Bắc - Trung đổ vào, miền Tây đi lên gây áp lực nhiều mặt ở vùng ven, ảnh hưởng đến dòng chạy tự nhiên với việc lấn chiếm, xả rác ra kênh rạch.
Sắp tới, thành phố vẫn sẽ phải đối mặt với tình trạng úng, kể cả điểm ngập mới và những điểm tái ngập, nhất là khi mực nước mưa đang quá tần suất thiết kế của hệ thống thoát nước đô thị. Vì thế, thành phố phải kiểm soát được tốc độ gia tăng dân số cơ học, sớm xây dựng các đô thị vệ tinh. Các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai cũng rơi vào cảnh tương tự.
Phóng viên: Trong điều kiện nguồn vốn để đầu tư cho các công trình dự án, chương trình chống ngập còn khó khăn hiện nay thì giải quyết vấn đề này như thế nào, thưa ông ?
PGS.TS Hồ Long Phi: Từ năm 2001, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản trong quá trình tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật đã ước tính tổng vốn 6 tỷ USD để Tp. Hồ Chí Minh chống ngập. Tuy nhiên hiện nay thành phố cũng chỉ mới triển khai được hơn 1 tỷ USD.
Với số vốn này, thành phố sẽ phải đối mặt với tình trạng vừa giải quyết ngập chỗ này xong thì xuất hiện điểm ngập mới chưa kể tình trạng tái ngập. Vì vậy, về lâu dài, cần có sự san sẻ trách nhiệm của người dân, có thể tăng phí môi trường, đẩy mạnh tìm nguồn vốn từ xã hội hoá... để tìm nguồn vốn xoay vòng đầu tư chống ngập.
Phóng viên: Từ tình hình thực tế của vấn đề ngập tại các địa phương như Tp.Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương vừa qua, theo ông cần có những giải pháp nào để từng bước khắc phục tình trạng này?
PGS.TS Hồ Long Phi: Theo tôi, cùng với hồ điều tiết thì việc dùng máy bơm được xem là giải pháp khá hiệu quả. Tuy nhiên giải pháp nào cũng có giới hạn, không thể giải quyết ngập một cách tuyệt đối.
Nhiều nước trên thế giới đã áp dụng bắt buộc quy định chia sẻ trách nhiệm cộng đồng khi một căn nhà, chung cư xây dựng phải đảm bảo tự điều tiết nước cho chính mình, không đẩy trách nhiệm cho ai khác. Về lâu dài, Việt Nam cũng cần nghiên cứu và ứng dụng cách làm này.
Bởi hiện nay, khi xây dựng nhà ở, công trình, khu đô thị thì nâng đường, đẩy nước qua khu vực có vị trí thấp hơn, nghĩa là không tự giải quyết trách nhiệm của chính mình mà đẩy ra cho cơ quan quản lý Nhà nước.
Đối với công tác quy hoạch đô thị, khi làm quy hoạch, nếu dành 9 phần cho xây dựng thì cũng phải giữ lấy 1 phần cho nước thoát, như vậy mới giải quyết được nguyên nhân, nếu không vẫn chỉ mãi chạy theo giải quyết hậu quả của ngập.
Trong tình hình thời tiết liên tục diễn biến cực đoan như hiện nay do tác động của biến đổi khí hậu, không phải chỉ có Tp.Hồ Chí Minh mà nhiều thành phố khác trên thế giới cũng phải chấp nhận “sống chung” với ngập. “Sống chung” không nhất thiết có nghĩa là chịu đựng mà là thích nghi sao cho thiệt hại và thương tổn thấp nhất.
Đặc biệt, phải thay đổi quan điểm chống ngập, thay vì dồn hết kinh phí cho các chương trình chống ngập lớn của Thành phố thì nên dành một phần để hỗ trợ các ban ngành khác, hay hỗ trợ doanh nghiệp và người dân để họ chủ động giảm thiệt hại do ngập gây ra.
Phóng viên: Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Chống ngập ở các đô thị lớn - Bài 1: Nỗi ám ảnh
13:09' - 12/11/2016
Vấn đề ngập lụt đô thị tại các địa phương như Tp. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương... ngày càng nghiêm trọng. Thực tế này đặt ra bài toán chung cho các địa phương để cùng giải quyết.
-
Kinh tế Việt Nam
Tp. Hồ Chí Minh thí điểm sử dụng máy bơm công suất lớn chống ngập
19:07' - 28/10/2016
Ông Lê văn khoa, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đồng ý cho công ty thực hiện thí điểm giải pháp sử dụng máy bơm công suất lớn chống ngập.
-
Kinh tế Việt Nam
Thành phố Hồ Chí Minh thí điểm chống ngập bằng máy bơm ly tâm
14:33' - 29/09/2016
Sở Giao thông vận tải và Trung tâm điều hành chương trình chống ngập thành phố đã cho phép triển khai thí điểm đặt máy bơm ly tâm tại điểm ngập trên đường Nguyễn Hữu Cảnh để hút nước chống ngập.
-
Kinh tế Việt Nam
TP Hồ Chí Minh ký hợp đồng BT dự án chống ngập gần 10 nghìn tỷ đồng
12:39' - 03/06/2016
Ngày 3/6, UBND Tp. Hồ Chí Minh và Trung Nam Group ký hợp đồng BT Dự án giải quyết ngập do triều khu vực Tp. Hồ Chí Minh có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1).
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Khắc phục “thẻ vàng” IUU: Chuyển đổi một số nghề ảnh hưởng đến môi trường sinh thái
20:03'
UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành Kế hoạch chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024 - 2030.
-
Kinh tế Việt Nam
Cần Thơ chấn chỉnh việc chậm trễ giải ngân vốn đầu tư công
19:01'
Chiều 23/4, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Việt Trường yêu cầu các chủ đầu tư chấn chỉnh xử lý các hành vi thiếu trách nhiệm, chậm trễ trong thực hiện nhiệm vụ.
-
Kinh tế Việt Nam
Điều chỉnh Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, tái định cư sân bay Long Thành
18:48'
Đồng Nai, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải trình Chính phủ trước ngày 30/4 về điều chỉnh Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
-
Kinh tế Việt Nam
Khởi công nút giao đường Vành đai 3 kết nối cửa ngõ Bình Dương với Tp. Hồ Chí Minh
18:46'
Ngày 23/4, nút giao thông đường vành đai 3 Tp. Hồ Chí Minh là nút giao kết nối cửa ngõ tỉnh Bình Dương với đường xa lộ Hà Nội (Tp. Hồ Chí Minh) đã chính thức khởi công xây dựng.
-
Kinh tế Việt Nam
Bế mạc Phiên họp thứ 32 của của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
18:22'
Chiều 23/4, tại Nhà Quốc hội, Phiên họp thứ 32 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bế mạc sau 4,5 ngày làm việc.
-
Kinh tế Việt Nam
Miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam
18:18'
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa ký các quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn kết quả miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhiệm kỳ 2021 - 2026.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải thúc tiến độ giải ngân các dự án
18:00'
Ngày 23/4, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng đã chủ trì cuộc họp kiểm điểm tình hình thực hiện các dự án trọng điểm.
-
Kinh tế Việt Nam
Nhiều bất cập trong quy định mới về thuỷ sản khai thác xuất khẩu
17:46'
Những quy định liên quan đến quản lý hải sản khai thác xuất khẩu mới ban hành gần đây đã xuất hiện bất cập khiến doanh nghiệp không biết làm thế nào để tuân thủ.
-
Kinh tế Việt Nam
Dự báo nhu cầu đi lại dịp lễ 30/4 tại Tp. Hồ Chí Minh tăng cao
17:17'
Kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kéo dài, nhu cầu của người dân đi lại qua các bến xe, nhà ga tại Tp. Hồ Chí Minh có thể tăng cao so với kỳ nghỉ lễ năm trước.