Cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh

20:38' - 28/01/2017
BNEWS Năm 2017, ngành công thương TP. Hà Nội đặt mục tiêu tăng kim ngạch xuất khẩu từ 4- 5% so với năm 2016. Để thực hiện mục tiêu này, các doanh nghiệp phải biết tận dụng lợi thế mà các FTA mang lại.
Chế biến hàng dệt may xuất khẩu tại Tổng Công ty Cổ phần May 10 (Garco 10). Ảnh: Trần Việt-TTXVN
Năm 2017, ngành công thương thành phố Hà Nội đặt mục tiêu tăng kim ngạch xuất khẩu từ 4- 5% so với năm 2016. Để thực hiện mục tiêu này, các doanh nghiệp phải biết tận dụng lợi thế mà các hiệp định thương mại tự do (FTA) mang lại. Đây cũng chính là cơ hội để thanh lọc, phát triển những doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh. 
Theo số liệu của Cục Thống kê Hà Nội, năm 2016, dù có nhiều nỗ lực nhưng kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội chỉ đạt 10,635 tỷ USD, tăng 1,5% so với năm 2015. Trong khi kế hoạch đề ra là tăng trưởng đạt mức từ 7-8%. Sở Công Thương Hà Nội phân tích, nguyên nhân dẫn đến xuất khẩu giảm mạnh trong năm 2016 là do nhiều nhóm mặt hàng xuất khẩu chủ lực như điện tử, nông sản, dệt may… chịu tác động tiêu cực của việc giảm sức mua từ nền kinh tế thế giới, hay việc nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) cũng ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế trong khu vực này, vốn là thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam. 
Cụ thể, đối với mặt hàng linh kiện máy tính và thiết bị ngoại vi chỉ đạt 1,291 tỷ USD, giảm 2,7% so với cùng kỳ 2015, do sức mua của những thị trường nhập khẩu lớn như EU, Trung Quốc, Singapore, Nhật Bản giảm sút. Mặt hàng gạo, mặc dù chiếm tỷ trọng gần 2,5% trong cơ cấu xuất khẩu của Hà Nội, nhưng các doanh nghiệp chủ yếu thu mua gạo của các tỉnh Nam Bộ, địa bàn vốn bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn và thu hoạch lúa vụ Thu Đông nên kim ngạch xuất khẩu cũng giảm 22,4%. Đó là chưa kể, gạo Việt Nam tiếp tục bị gạo Campuchia và của Thái Lan cạnh tranh mạnh mẽ.... 
Ông Lê Hồng Thăng, Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, nguyên nhân quan trọng khiến kim ngạch xuất khẩu giảm sút là do tỷ giá đồng USD/VND bị điều chỉnh theo biên độ hẹp chỉ tăng 1% đến 2%. Trong khi, đồng tiền ở những thị trường xuất khẩu chủ yếu của Hà Nội lại được điều chỉnh mạnh để kích thích xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu. Cụ thể, đồng Euro phá giá 18%, Yên Nhật 17%, Nhân dân tệ 8%... Ngay cả các nước xuất khẩu cạnh tranh với Việt Nam như Ấn Độ, Bangladesh cũng giảm giá đồng tiền từ 10% đến 20%. Việc này làm tăng giá nguyên liệu đầu vào và làm giảm sức mua tại các thị trường xuất khẩu chủ yếu của Hà Nội. Mặc dù ngân hàng đã giảm lãi suất xuống mức 8% nhưng vẫn là mức cao hơn từ 2 - 4 lần so với các nước đang cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam . 
Dưới sức ép cạnh tranh gay gắt trong bối cảnh toàn cầu hoá và tham gia các FTA, chỉ có những doanh nghiệp mạnh, đủ năng lực cạnh tranh mới có thể trụ được. Số còn lại sẽ bị “bật” khỏi thị trường. Đây là cơ hội thanh lọc các doanh nghiệp ốm yếu, không có sự chuẩn bị bài bản. Tuy nhiên, trong quá trình hội nhập, nhằm hỗ trợ cho các nước phát triển thấp như Việt Nam , các đối tác cũng có những sáng kiến hỗ trợ nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển. 
Theo các chuyên gia kinh tế, hoạt động xuất khẩu của cả nước và Hà Nội trong năm 2017 vẫn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nếu như các doanh nghiệp tận dụng được những yếu tố thuận lợi từ các FTA giữa Việt Nam và một số thị trường như Hàn Quốc, EU, Liên minh Kinh tế Á - Âu (Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan)... sẽ mở ra nhiều cơ hội tăng trưởng kim ngạch thương mại hai chiều. 
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, để doanh nghiệp tận dụng được thời cơ mà các FTA mang lại trong quá trình xuất khẩu hàng hóa đòi hỏi doanh nghiệp không chỉ nhắm đến việc chiếm lĩnh thị trường, mà phải chiếm lĩnh được các ngành hàng mà Việt Nam có lợi thế trên bản đồ thế giới. Trong tiến trình hội nhập kinh tế thế giới, doanh nghiệp phải chấp nhận chỉ là một khâu trong đó. Điều quan trọng là phải xác định được sẽ tham gia từ khâu nào để thu được lợi ích tối đa và mang về giá trị nhiều nhất. 
Việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mạnh mẽ, phân bổ nguồn lực tốt hơn, tăng cường năng lực sản xuất và khả năng cạnh tranh là cơ hội tốt để các doanh nghiệp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Cơ hội càng mở rộng hơn khi Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) trở thành hiện thực vào 2015, sẽ cho phép tự do di chuyển lao động có tay nghề, tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyên gia và lao động có tay nghề của ASEAN tham gia vào hoạt động liên quan đến thương mại và đầu tư qua biên giới. 
Tuy nhiên, ngoài những cố gắng từ phía doanh nghiệp, Nhà nước cần cải cách thể chế kinh tế, tạo dựng môi trường kinh doanh phù hợp, lành mạnh. 
Ông Nguyễn Thanh Hải, Phó Giám đốc, Sở Công Thương Hà Nội cho biết, với Đề án "Đẩy mạnh xuất khẩu của thành phố Hà Nội thời kỳ hội nhập giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến 2025", trong thời gian tới, ngành công thương Hà Nội tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, cung cấp thông tin về các thị trường, ngành hàng xuất khẩu, qua đó hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường, không để phụ thuộc vào một vài thị trường nhất định. Ngoài ra, ngành công thương Hà Nội cũng triển khai các khóa đào tạo, phổ biến kiến thức cho doanh nghiệp về chính sách, pháp luật thương mại của Việt Nam và các nước trên thế giới. Qua đó, doanh nghiệp có thể tận dụng những ưu đãi trong cam kết quốc tế và có biện pháp tích cực, chủ động phòng tránh các hàng rào trong thương mại. 
Yếu tố quyết định trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh là ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng hàng hóa và dịch vụ, giảm giá thành sản phẩm; đồng thời, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp phải tiếp cận và làm chủ được kỹ thuật mới, công nghệ hiện đại để áp dụng vào quá trình sản xuất, kinh doanh. Hơn nữa, nên thiết lập các mối quan hệ đối tác, hợp tác doanh nghiệp với nhau, giữa doanh nghiệp Việt Nam với cộng đồng người Việt tại nước ngoài và quan tâm hơn nữa tới nguồn nhân lực để nâng cao khả năng xử lý trong hoạt động kinh doanh quốc tế. 
Để tận dụng được các cơ hội, hạn chế, phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro, Việt Nam phải nỗ lực cải cách mạnh mẽ, nhanh và toàn diện về thể chế kinh tế thị trường, đặc biệt là đổi mới tư duy trong hoạch định chính sách theo nguyên tắc của kinh tế thị trường./. 
P.A

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục