Cởi trói cho sản xuất nông nghiệp
Tuy nhiên, việc tích tụ ruộng đất nên để thị trường quyết định, Nhà nước chỉ cần có chính sách pháp lý công nhận điều này và bảo đảm quyền lợi cho nông dân, doanh nghiệp khi thực hiện.
Đây là ý kiến chung của các chuyên gia, doanh nghiệp tham dự Tọa đàm Tích tụ ruộng đất, được và mất?” do Tổng Hội Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam phối hợp với Tạp chí Nông thôn Việt tổ chức tại Tp.Hồ Chí Minh ngày 29/5.
Điều hành theo cơ chế thị trường
Để có gần 1.000 ha đất sản xuất nông nghiệp, Công ty TNHH Huy Long An , một trong những doanh nghiệp lớn đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao hiện nay đã phải sử dụng nhiều biện pháp khác nhau. Phần lớn, doanh nghiệp này phải nhờ người đứng tên hộ trên các mảnh ruộng đang canh tác.
Đây cũng là cách mà nhiều doanh nghiệp nông nghiệp đang phải thực hiện hiện nay để “lách luật” nhằm có đủ diện tích đất canh tác quy mô lớn, có thể áp dụng cơ giới hóa và các biện pháp công nghệ cao trong sản xuất.
Theo ông Võ Quan Huy, Giám đốc Công ty TNHH Huy Long An, Việt Nam đang làm chính sách mà dùng ngôn ngữ để né hiện trạng, dùng “thu hồi”, “chuyển nhượng”, “đền bù” lấy đất thay vì mua bán. Một người có khoảng 1.000-2.000m2 đất ở nông thôn thì làm gì đủ sống, nếu họ không sang nhượng để tìm việc khác phù hợp hơn.
Dịch chuyển đất không tạo ra bất ổn, do vậy cần tạo ra nhiều phương tiện sản xuất cho nông dân. Nếu can thiệp quá sâu vào sự giao dịch tự nhiên của thị trường sẽ rất dễ bị nhóm lợi ích lợi dụng trục lợi. Thay vào đó, hãy cho người canh tác có quyền tài sản về đất đai, nhà nước ra điều kiện giao đất để doanh nghiệp triển khai để tránh tình trạng lợi dụng chiếm hữu đất đai mà không sản xuất , ông Huy nêu quan điểm.
Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, tích tụ hay tập trung đất đai cuối cùng là bảo đảm quyền tự do tài sản.
“Chỉ có quyền tự do tài sản, doanh nghiệp mới mạnh dạn đầu tư. Nếu mua mà không có lợi, họ không mua, đó là triết lý cơ bản. Chúng ta phải hiểu như vậy mới tính đến được những chính sách lâu bền ”, ông Dũng nói .
Theo ông Dũng, g iá đất đai cũng phải theo thị trường , cần phải bảo vệ quyền tài sản đất đai của người dân, doanh nghiệp. Đây là vấn đề cốt yếu, phải nhìn nhận quyền sở hữu, nhà nước đảm bảo quyền tự do tài sản, đó mới là chìa khóa gỡ được cái vòng “kim cô” làm cản trở sự phát triển lâu nay.
Ông Nguyễn Tất Thắng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Prodezi Long An cho rằng, dù có nói gì đi nữa nhưng nếu chính sách đất đai không thay đổi thì những vòng luẩn quẩn trong sản xuất nông nghiệp sẽ cứ mãi tiếp diễn.
“Trên thực tế, người nông dân không dễ dàng bỏ ruộng của mình được, nhưng nếu cứ giữ mãi như lâu nay họ sẽ không thể thoát nghèo. Do vậy, cần tạo điều kiện để doanh nghiệp khai thác đất đai, nhưng cần có hành lang pháp lý bảo vệ cả nông dân lẫn doanh nghiệp ”, ông Thắng đề xuất.
Chấp nhận “mất” để “được” nhiều hơn
Cách đây hơn 10 năm, lãnh đạo Tập đoàn Minh Hưng đến huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang đặt vấn đề đầu tư xây dựng nhà máy. Khi đó, giá đất ở đây chỉ khoảng 20.000-30.000 đồng/m2, nhưng công ty này quyết định nâng giá mua đất lên 100.000 đồng/m2 và được đa phần nông dân phấn khởi đồng ý.
Thế nhưng, chỉ 3 ngày sau họ đã đổi ý, chỉ còn 1/2 diện tích đất được chuyển nhượng, phần còn lại họ muốn bán với giá 120.000 đồng/m2.
Sau khi nhà máy được xây dựng, người dân địa phương cơ bản đều có cuộc sống và thu nhập tốt hơn, thay vì chỉ từ 2-3 triệu/tháng/người như trước đây lên đến 5-8 triệu/tháng/người. Người trẻ thì làm công nhân cho nhà máy, còn người già thì mở nhà trọ, làm dịch vụ thêm.
Ngoài ra, doanh nghiệp này còn kết hợp với chính quyền để xây dựng đường sá, cầu cống… góp phần nâng cao đời sống người dân địa phương.
Viện dẫn từ câu chuyện thực tế trên của doanh nghiệp, ông Lâm Đạo Hưng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Minh Hưng cho rằng, người nông dân hiện nay rất thông minh, có sự thích nghi và phát triển rất nhanh và đầu tư khôn ngoan không kém gì doanh nghiệp.
Ông Đạo cho rằng không cần phải quá lo lắng về việc người nông dân bị mất đất và cũng không cần phải lo lắng về việc người nông dân bị thất nghiệp, vì hiện tại các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp hay công nghiệp vẫn còn rất thiếu lao động. Cái quan trọng nhà nước cần có quy chế quản lý, giúp doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng.
Dưới góc độ của một chuyên gia kinh tế cũng từng tham gia vào việc soạn thảo Luật Đất đai năm 1993, Tiến sĩ Trần Du Lịch cho rằng, để tháo gỡ những vướng mắc hiện nay, bắt buộc phải chấp nhận một bộ phận nông dân sẽ bị mất đất và bộ phận đó sẽ được bổ sung vào thị trường lao động.
Vấn đề đặt ra là làm sao để bộ phận này rời đất một cách chủ động chứ không bị cưỡng ép. Trên thực tế, hiện nay không có lao động cho nông nghiệp, vậy nên một bộ phận thoát ly để trở thành người làm thuê là điều cần thiết.
Theo ông Lịch, t ất cả động thái tích tụ và tập trung đều nên thực hiện bằng chính sách phù hợp. Lấy ví dụ ở khu vực Bắc Âu, Tiến sĩ Trần Du Lịch cho biết, toàn bộ các trang trại ở đây có 70% diện tích là thuê của nông dân, doanh nghiệp chỉ sở hữu 30%.
Nếu thực hiện theo cách này sẽ khuyến khích người nông dân chấp nhận làm thuê trên mảnh đất của mình, vì họ sẽ có thu nhập, về già họ sẽ còn lấy được tiền bảo hiểm và tiền thuê đất để trang trải cuộc sống.
Do vậy, về mặt chính sách, nếu khuyến khích thì khuyến khích tập trung, nên để tích tụ tự nhiên và tách biệt với tập trung.
“Vai trò quan trọng nhất của nhà nước là tổ chức hệ thống phân phối làm sao để giảm chi phí sản xuất. Quản lý nhà nước phải tính đầu ra cho hàng nông nghiệp công nghệ cao. Hiện nay công nghệ chưa cao mà sản phẩm sản xuất ra cung đã thừa cầu, vì vậy tìm đầu ra cho hàng nông nghiệp công nghệ cao là điều phải tính đến”, Tiến sĩ Trần Du Lịch nhấn mạnh.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Tích tụ, tập trung ruộng đất ở Việt Nam thế nào trong điều kiện mới?
16:00' - 27/04/2017
Sáng 27/4, tại Hà Nội, Tạp chí Cộng sản tổ chức buổi tọa đàm khoa học “Tích tụ, tập trung ruộng đất ở Việt Nam trong điều kiện mới: Những vấn đề lý luận và thực tiễn”.
-
Kinh tế & Xã hội
Tích tụ ruộng đất: Không làm theo phong trào
15:45' - 17/04/2017
Quá trình tích tụ ruộng đất đang được Chính phủ thúc đẩy thực hiện, nhằm phát triển ngành nông nghiệp trên tầm cao mới. Nhiều học giả và chuyên gia đã đóng góp ý kiến xung quanh vấn đề này.
-
Kinh tế & Xã hội
Chính phủ thống nhất mở rộng hạn điền, tích tụ ruộng đất
16:26' - 12/03/2017
Nhiều vướng mắc về cơ chế, chính sách liên quan tới chính sách hạn điền, tín dụng… gây khó khăn cho doanh nghiệp đã được Chính phủ quyết nghị hướng xử lý.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Tp Hồ Chí Minh tăng cường hợp tác nông nghiệp với các đối tác Cộng hòa Czech
16:46'
Ngày 19/3, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã có buổi tiếp ông Marek Vyborny, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cộng hòa Czech đang trong chuyến thăm và làm việc tại Thành phố.
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp FDI mong muốn ổn định về nguồn cung năng lượng
15:26'
Động lực cung cầu điện rất phức tạp và cách tiếp cận hợp tác giữa khu vực công và tư nhân là điều cần thiết để phát triển nguồn điện bền vững, đáng tin cậy và giá cả phải chăng
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng: Việt Nam thực hiện 3 đảm bảo, 3 đột phá, 3 tăng cường để doanh nghiệp phát triển
14:56'
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị cộng đồng doanh nghiệp FDI, nhà đầu tư nước ngoài và các đối tác cùng Việt Nam thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh, bằng 2 cụm từ “3 tiên phong” và “3 đẩy mạnh”.
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp phân bón tìm giải pháp tăng xuất khẩu khi nguồn cung dư thừa
14:11'
Với nguồn cung nhiều loại phân bón đều dư thừa so với nhu cầu tiêu thụ trong nước, các doanh nghiệp sản xuất phân bón đang triển khai nhiều giải pháp mở rộng thị trường xuất khẩu để tăng tiêu thụ.
-
Kinh tế Việt Nam
Diễn đàn VBF: Đầu tư nước ngoài đóng vai trò then chốt trong phục hồi kinh tế
10:19'
Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) là cơ chế đối thoại liên tục và chặt chẽ giữa Chính phủ Việt Nam với cộng đồng doanh nghiệp.
-
Kinh tế Việt Nam
Thúc đẩy hợp tác địa phương giữa Việt Nam và Mỹ
08:34'
Ngày 18/3, Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ đã có buổi làm việc với ông Kevin Andersen - Bộ trưởng Thương mại bang Maryland (Mỹ) và cũng là đại diện doanh nghiệp của bang.
-
Kinh tế Việt Nam
Chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng khu công nghiệp Dốc Đá Trắng
07:00'
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái vừa ký Quyết định số 234/QĐ-TTg chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Dốc Đá Trắng, tỉnh Khánh Hòa (Dự án).
-
Kinh tế Việt Nam
Hiện thực hóa mục tiêu thành phố thông minh, kết nối khu vực và thế giới
21:47' - 18/03/2024
Việc đẩy mạnh chuyển đổi số của thành phố Hà Nội đang góp phần giúp hiện thực hóa mục tiêu thành phố thông minh, kết nối khu vực và thế giới.
-
Kinh tế Việt Nam
Pacific Airlines thông tin về việc trả lại tàu bay, chuyển khách sang bay Vietnam Airlines
21:40' - 18/03/2024
Pacific Airlines đang tiến hành tái cấu trúc đội bay và mạng đường bay để đảm bảo và gia tăng hiệu quả hoạt động trên cơ sở tạm dừng khai thác tại một số đường bay.