Dự thảo Luật Quản lý Thuế (sửa đổi) gây khó khăn cho doanh nghiệp

Dự thảo Luật Quản lý Thuế (sửa đổi) gây khó khăn cho doanh nghiệp. Ảnh: Đức Dũng/BNEWS/TTXVN.

Mặc dù đã có sự đổi mới và khoa học nhằm hướng đến mục tiêu minh bạch, đơn giản..., nhưng Dự thảo Luật Quản lý Thuế (sửa đổi) mới được đưa ra vẫn còn nhiều vấn đề gây khó khăn và mất thời gian cho doanh nghiệp.

Do vậy, cần tiếp tục chỉnh sửa để tạo thuận lợi hơn cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng như công tác quản lý thuế. Đây là ý kiến được nhiều chuyên gia đưa ra tại hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp về đề cương xây dựng Luật Quản lý Thuế do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Hội Tư vấn Thuế Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 5/12, tại Hà Nội.
* Sửa hồ sơ khai thuế

Thông tin về Dự thảo Luật Quản lý Thuế (sửa đổi), ông Lưu Đức Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách, Tổng cục Thuế cho biết, liên quan đến hồ sơ khai thuế, giải pháp sửa đổi được đưa ra là bỏ tờ khai quyết toán thuế và lồng ghép khai quyết toán thuế vào báo cáo tài chính. Theo đó, sẽ bổ sung chỉ tiêu để khai thuế, tính thuế thu nhập doanh nghiệp vào Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trong Báo cáo tài chính năm của doanh nghiệp. Hồ sơ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp là Báo cáo tài chính và các tài liệu có liên quan.

Về vấn đề này, Ths. Hà Thị Tường Vy bày tỏ quan điểm không đồng ý với giải pháp này bởi sẽ dẫn đến sự không độc lập giữa công tác kế toán, lập báo cáo tài chính và việc kê khai thuế, trái với định hướng xây dựng chế độ kế toán Việt Nam tách rời kế toán và thuế của Bộ Tài chính. Nếu gộp chung thì vô hình chung là sẽ làm công tác hạch toán kế toán, lập báo cáo tài chính chủ yếu phục vụ mục đích thuế mà không phải cho mục đích quản trị doanh nghiệp. 

Mặt khác, bà Hà Thị Tường Vy cũng cho rằng, trên thực tế tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp không quá dài mà chủ yếu phức tạp ở các phụ lục đính kèm. Về bản chất báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh chỉ là một phần trong phụ lục kèm theo quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp và không thể thay thế được quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp. Việc thay đổi các biểu mẫu không cần thiết làm gia tăng chi phí cho ngân sách Nhà nước, cho xã hội và cho doanh nghiệp. “Do đó, chúng tôi đề nghị giữ nguyên các quy định như hiện hành”, Ths. Tường Vy nói. 

Về thời hạn nộp hồ sơ khai thuế, Dự thảo Luật Quản lý Thuế (sửa đổi) quy định, đối với loại thuế có kỳ tính thuế theo năm, đó là chậm nhất là ngày thứ 30 của tháng đầu tiên của năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ khai thuế năm; chậm nhất là ngày thứ 30 của quý tiếp theo quý phát sinh nghĩa vụ thuế đối với hồ sơ khai thuế tạm tính theo quý; chậm nhất là ngày thứ 90 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ quyết toán thuế năm. 

Bà Phạm Thu Trang, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Ernst & Young cho rằng, đối với hồ sơ và thời hạn khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, việc quy định doanh nghiệp nộp báo cáo tài chính, tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp và các tài liệu về thông tin giao dịch liên kết… có cùng một thời hạn nộp (chậm nhất ngày thứ 90 kể từ khi kết thúc năm tài chính) đã không còn phù hợp với tình hình thực tế cũng như thông lệ quốc tế. 

Cụ thể, việc nộp báo cáo tài chính và hồ sơ quyết toán thuế cùng một thời điểm gây áp lực rất lớn cho doanh nghiệp vì quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp phải dựa trên báo cáo tài chính đã được kiểm toán. Hệ quả là doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn để có thể hoàn thành tốt nghĩa vụ của mình. Trong khi đó, theo thông lệ quốc tế tại các nước như Indonesia, thời hạn nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp là tháng thứ 4 kể từ thời điểm kết thúc năm tài chính và có thể gia hạn thêm 2 tháng. 

Bà Trang lấy dẫn chứng, tại Pháp, thời hạn nộp thông tin về giao dịch liên kết được nộp sau 6 tháng kể từ thời điểm nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp. Tại Italy, thời hạn nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp là 9 tháng, Malaysia là 7 tháng và Canada là 6 tháng... 

“Như vậy, theo thông lệ quốc tế, các nước thông thường cho phép các doanh nghiệp có thêm thời gian để tính toán, kê khai và quyết toán thu thuế thu nhập doanh nghiệp. Ngoài ra, tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp đi kèm với kê khai thông tin giao dịch liên kết bao gồm hồ sơ quốc gia và hồ sơ tập đoàn.

Việc thu thập đủ thông tin để điền vào các biểu mẫu này, đặc biệt là hồ sơ tập đoàn là không khả thi vì rất nhiều trường hợp báo cáo tài chính hợp nhất chưa có. Do vậy, việc quy định phải nộp các hồ sơ này cùng thời điểm nộp tờ khai quyết toán thuế nhập doanh nghiệp theo như quy định là ngày thứ 90 kể từ ngày kết thúc năm tài chính doanh nghiệp là rất gấp gáp và không phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp”, bà Trang bày tỏ. 

* Thời hạn thanh tra làm khó doanh nghiệp 

Theo Dự thảo Luật Quản lý Thuế (sửa đổi), hiện nay thời hạn thanh tra thuế không quá 45 ngày làm việc tại trụ sở người nộp thuế. Trường hợp thanh tra doanh nghiệp có giao dịch liên kết xuyên biên giới thời hạn thanh tra không quá 360 ngày làm việc tại trụ sở người nộp thuế. Thời hạn của cuộc thanh tra được tính từ ngày công bố quyết định thanh tra đến ngày kết thúc việc thanh tra tại trụ sở người nộp thuế. Ngoài ra, trong trường hợp cần thiết, người ra quyết định thanh tra thuế gia hạn thời hạn thanh tra thuế. Thời gian gia hạn không vượt quá 30 ngày làm việc tại trụ sở người nộp thuế. 

Theo đại diện Công ty TNHH Ernst & Young, hiện nay việc thực hiện thanh tra, kiểm tra tại trụ sở doanh nghiệp là 30 ngày. Điều này cũng mất rất nhiều thời gian, nhân lực của doanh nghiệp để hỗ trợ đoàn thanh tra khi họ thực hiện thanh, kiểm tra tại doanh nghiệp. Trong một số trường hợp, đoàn thanh tra cũng không có mặt ở doanh nghiệp toàn bộ thời gian 30 ngày và vẫn thực hiện thanh tra cùng lúc một số doanh nghiệp. 

Dự thảo Luật Quản lý Thuế (sửa đổi) đề xuất tăng thời hạn thanh tra lên 45 ngày làm việc đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải kéo dài thời gian phục vụ thanh tra thuế, tăng chi phí tuân thủ thuế, ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Hơn nữa, việc kéo dài thời gian thanh tra cũng gây tâm lý kém khẩn trương của đoàn và làm giảm hiệu quả thanh tra. Đồng thời, làm tăng số tiền phạt chậm nộp của doanh nghiệp do Đoàn thanh tra chưa đưa ra kết luận cuối cùng để xác định số tiền thuế còn thuế, gây bất lợi cho doanh nghiệp. 

Đồng quan điểm này, nhiều ý kiến tại hội thảo cho rằng, cần nghiên cứu giảm số ngày làm việc tại trụ sở của người nộp thuế để doanh nghiệp có thời gian tập trung vào công việc kinh doanh và không thể để doanh nghiệp mất quá nhiều thời gian phục vụ cho công tác thanh tra. 

Ths. Hà Thị Tường Vy cũng đề xuất, thời hạn kiểm tra tối đa 5 ngày, nếu cần thiết đoàn kiểm tra được phép gia hạn thêm 5 ngày là phù hợp; không nên để thời gian gia hạn lên tới 30 ngày nhằm giảm bớt thời gian về thuế cho các doanh nghiệp. 

Đại diện đơn vị soạn thảo cho biết, sẽ tiếp tục tiếp thu các ý kiến tại hội thảo để hoàn thiện Dự thảo Luật này, đáp ứng mục tiêu minh bạch, đơn giản, khoa học và phù hợp với thông lệ quốc tế; đồng thời giảm thiểu các thủ tục hành chính cho cộng đồng doanh nghiệp và nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý thuế…/.