Hoa cây cảnh Việt vẫn khó cạnh tranh

12:38' - 05/03/2016
BNEWS Chất lượng hoa cây cảnh của Việt Nam không ổn định và giá thành cao nên khó có thể cạnh tranh với thị trường nước ngoài, thậm chí ngay trên sân nhà.
Dù có nhiều lợi thế, ngành hoa cây cảnh Việt Nam vẫn chưa có được những đột phá. Ảnh: TTXVN

Nằm trọn ở vùng có khí hậu nhiệt đới gió mùa nên Việt Nam có rất nhiều lợi thế để phát triển hoa cây cảnh, đặc biệt tại một số địa phương như Đà Lạt (Lâm Đồng), Mộc Châu (Sơn La), Điện Biên... có điều kiện khí hậu thuật lợi để hình thành các trang trại sản xuất hoa công nghiệp phục vụ tiêu dùng nội địa và xuất khẩu. Do đó, tiềm năng phát triển hoa cây cảnh của Việt Nam là rất lớn, tuy nhiên chúng ta chưa tận dụng được những lợi thế này.

Theo số liệu thống kê của Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), tổng diện tích sản xuất hoa, cây cảnh cả nước là gần 35.000 ha, diện tích này được phân bổ khá đều ở cả hai miền Nam, Bắc.

Cả nước có khoảng hơn 22.600 ha hoa; trong đó, các tỉnh miền Bắc có hơn 9.200 ha, miền Nam có khoảng hơn 13.400 ha; thu nhập bình quân trồng hoa, cây cảnh trên cả nước là 285 triệu đồng/ha/năm. So với giá trị thu nhập/ha canh tác toàn ngành trồng trọt là 82-83 triệu đồng/ha/năm, mức thu nhập này gấp gần 3,5 lần.

Trong vòng 10 năm gần đây (2005-2015) diện tích hoa đã tăng hơn 2,3 lần, giá trị sản lượng tăng 7,2 lần, đạt 6.500 tỷ đồng; trong đó, xuất khẩu xấp xỉ 50 triệu USD. Mức tăng giá trị thu nhập trên một đơn vị hecta là 3 lần, hình thành nhiều mô hình đạt từ 800 triệu đến 2,5 tỷ đồng trên một hecta.

Theo ông Trần Xuân Đinh, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, kết quả điều tra nhu cầu thị trường hoa, cây cảnh của Việt Nam cho thấy, giai đoạn 2000 - 2011 trung bình mỗi năm tăng 9%; giai đoạn 2011-2015 tăng trên 11%.

Mức độ tiêu dùng hoa, cây cảnh trung bình của người dân đô thị đến năm 2014 là trên 130.000 đồng/người/năm. Ở nông thôn, mức độ tiêu dùng tương ứng chỉ bằng 20% so với đô thị, mức tăng bình quân về cầu là 15%/năm.

Các loại hoa thông thường, rẻ tiền được tiêu thụ quanh năm và tập trung vào giữa và cuối tháng phục vụ nhu cầu tâm linh; mức tiêu thụ đặc biệt cao trong các dịp lễ hội hoặc sự kiện trọng đại và tăng rất lớn vào cuối năm, mùa cưới và Tết âm lịch.

Bên cạnh đó, thị trường cây cảnh, cây thế, cây bon sai, cây lá màu cũng phát triển mạnh đáp ứng nhu cầu trồng ở công sở, khu đô thị mới, dải phân cách đường giao thông lớn… Đây sẽ là cơ hội lớn cho ngành hàng hoa, cây cảnh Việt Nam phát triển.

Những năm gần đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xác định thế mạnh và tính hiệu quả của lĩnh vực hoa, cây cảnh. Các viện nghiên cứu như Viện Nghiên cứu Rau quả, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Viện Di truyền Nông nghiệp… đã được đầu tư nhiều chương trình, đề tài nghiên cứu chọn tạo giống hoa, dự án giống giai đoạn 1, 2 và tiếp tục giai đoạn 3 năm 2015-2020.

Nhiều địa phương từ nguồn đề tài nghiên cứu khoa học của tỉnh cũng quan tâm đầu tư nghiên cứu, chuyển giao các tiến bộ về hoa như hoa hồng, hoa lily, nhân giống hoa đồng tiền, hoa cúc...

Mặc dù trong khoảng 10 năm gần đây, diện tích hoa cây cảnh đã có bước phát triển, trở thành một nhóm cây trồng quan trọng trong sản xuất nông nghiệp của Việt Nam. Tuy nhiên, ngành hoa cây cảnh vẫn chưa có được sự phát triển bền vững, đặc biệt là chất lượng không ổn định và giá thành cao nên khó có thể cạnh tranh với thị trường nước ngoài, thậm chí ngay tại nội địa khi so với sản phẩm của các liên doanh trồng hoa cây cảnh với nước ngoài.

Phát triển hoa cây cảnh gắn với công nghệ cao. Ảnh: TTXVN

Bên cạnh đó, quy mô sản xuất manh mún, nhỏ lẻ; các giống chất lượng cao thường không chủ động sản xuất mà hầu như phải nhập nội. Đầu tư cho sản xuất hoa, cây cảnh, nhất là áp dụng công nghệ cao đòi hỏi chi phí rất lớn, vượt khả năng đầu tư của nông dân. Đặc biệt là chưa có sự vào cuộc mạnh mẽ của các doanh nghiệp với lĩnh vực này.

Để phát huy tiềm năng của ngành hoa cây cảnh, ông Trần Xuân Định đã đưa ra các giải pháp trong thời gian tới là phải gắn định hướng phát triển hoa cây cảnh với chương trình phát triển công nghệ cao trong trồng trọt; kết hợp các vùng hoa, cây cảnh, cây thế với du lịch sinh thái, kết nối với du lịch tâm linh và các điểm du lịch danh lam, thắng cảnh.

Bên cạnh đó, tiếp tục đầu tư nguồn lực cho khoa học công nghệ, nghiên cứu chọn tạo, nhập nội giống hoa, cây cảnh; phục tráng, cải tiến và nhân các giống hoa bản địa, nâng cao năng lực sản xuất hạt giống, cây giống bằng các phương pháp truyền thống và công nghệ mới.

Cùng với việc hỗ trợ xây dựng các mô hình, chuyển giao cho nông dân và doanh nghiệp; ứng dụng công nghệ sinh học trong việc chọn tạo giống hoa, nghiên cứu các môi trường nuôi cấy thích hợp để cấy mô, nhân nhanh các giống hoa quý hiếm, có nhu cầu lớn trong sản xuất, các ngành chức năng cần ứng dụng công nghệ cao trong tất cả các khâu canh tác hoa, từ việc nhân giống, thiết kế vườn, hệ thống tưới phun, tưới thấm kết hợp bón phân chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, công nghệ nhà lưới, công nghệ trồng cây không cần đất, nghiên cứu các giá thể phù hợp với từng loại hoa, công nghệ phủ màng nylon…

Ngoài ra, cũng phải hình thành thị trường giao dịch, bán buôn hoa cây cảnh, gắn với các siêu thị vật tư nông nghiệp và sản phẩm chuyên nông nghiệp, tìm kiếm mở các thị trường xuất khẩu không chỉ hoa mà cả cây cảnh, cây thế cây bon sai.

Đồng thời, tổ chức hệ thống thông tin dự báo về thị trường tiêu thụ; xây dựng các chợ đầu mối tại các vùng trồng hoa cây cảnh lớn trong cả nước; tập hợp nông dân, nghệ nhân thành các tổ hợp tác chuyên ngành như: cây bon sai, cây cổ, mai vàng, hoa lan, trên các địa bàn trọng điểm về sản xuất, tiêu thụ hoa, cây cảnh.

Ông Trần Xuân Định cũng đặc biệt lưu ý việc xây dựng mô hình liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ: gắn kết bốn nhà (nhà nông, nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiêp). Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đứng ra làm đầu mối liên kết các doanh nghiệp có thế mạnh về thị trường, về vốn để hợp đồng với các hộ sản xuất làm vệ tinh để sản xuất theo yêu cầu. Nhà nước hỗ trợ về hành lang pháp lý ràng buộc về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên. Các doanh nghiệp có thể là quốc doanh, liên doanh, vốn 100% nước ngoài hay tư nhân./.

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục