Indonesia gia nhập TPP: Nói dễ hơn làm
Với thế mạnh xuất khẩu chủ yếu là tài nguyên thiên nhiên, Indonesia từ lâu vẫn thận trọng với các thỏa thuận thương mại tự do. Vì vậy, Jakarta hiện đang ưu tiên cho các cuộc thương lượng về hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) hơn là hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) do mức độ tự do hóa thương mại của RCEP thấp hơn nhiều so với TPP.
Tuy nhiên, với việc Việt Nam và ba nước thành viên khác của ASEAN đã tham gia TPP, có vẻ như chính quyền của Tổng thống Joko Widodo đã bắt đầu thay đổi quan điểm.
Động lực của ông Widodo
Phát biểu trong chuyến thăm Mỹ hồi cuối tháng 10/2015, Tổng thống Widodo đã bày tỏ ý định đưa Indonesia gia nhập TPP. Ông nói: “Chúng tôi là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, và Indonesia có ý định gia nhập TPP”.
Giới phân tích cho rằng sự thay đổi có thể xuất phát từ việc Jakarta lo ngại nếu không tham gia TPP, Indonesia sẽ bất lợi khi cạnh tranh với các đối thủ ở Đông Nam Á đã tham gia TPP. Trong phát biểu gần đây, Bộ trưởng Thương mại Indonesia Thomas Lembong đã từng bày tỏ quan ngại rằng Indonesia có thể tụt hậu so với các nước láng giềng đã gia nhập TPP như Brunei, Malaysia, Singapore và Việt Nam.
Chẳng hạn, trong lĩnh vực dệt may, Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Indonesia khi chiếm tới 36% trong tổng kim ngạch dệt may của nước này trong năm 2014. Tuy nhiên, sau khi TPP bắt đầu có hiệu lực, con số này sẽ thay đổi bởi vì, Mỹ sẽ dỡ bỏ thuế nhập khẩu đối với mặt hàng dệt may có xuất xứ từ Việt Nam và Malaysia.
Bên cạnh đó, kể từ khi lên nắm quyền hồi tháng 10/2014 đến nay, ông Widodo vẫn chưa tạo dấu ấn đáng kể nào trong khi các đời tổng thống trước đều để lại những dấu ấn nhất định. Gần đây nhất, người tiền nhiệm của ông Widodo là Susilo Bambang Yudhoyono đã đưa nước này gia nhập Nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20). Đáng chú ý, Indonesia hiện là thành viên duy nhất trong ASEAN tham gia G20. Vì vậy, không loại trừ khả năng Tổng thống Widodo sẽ tạo dấu ấn bằng cách đưa Indonesia gia nhập TPP.
Việc tạo ra dấu ấn riêng sẽ càng trở nên quan trọng hơn đối với Tổng thống Widodo trong bối cảnh ông đang lép vế trước cựu Tổng thống Megawati Sukarnoputri trong Đảng Dân chủ-Đấu tranh Indonesia (PDI-P) cầm quyền.
Bà Megawati là con gái của ông Sukarno – vị tổng thống đầu tiên ở Indonesia. Bà chính là người sáng lập ra PDI-P và đang giữ chức chủ tịch đảng này. Hôm 15/10, bà Megawati đã có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Bắc Kinh. Một ngày sau đó, các doanh nghiệp quốc doanh hai nước đã ký kết hợp đồng thành lập liên doanh để xây dựng tuyến đường sắt cao tốc trên đảo Java của Indonesia. Giới quan sát cho rằng bà Megawati đã đóng góp lớn cho sự ra đời của liên doanh này.
Ngoài ra, theo các chuyên gia phân tích, thúc đẩy các cuộc cải cách kinh tế vẫn đang ì ạch ở trong nước có thể là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến Tổng thống Widodo muốn đưa Indonesia gia nhập TPP.
Chông gai vẫn ở phía trước
Mặc dù Tổng thống Widodo đã bày tỏ mong muốn đưa Indonesia gia nhập TPP nhưng theo giới phân tích, đây không phải là một công việc dễ dàng đối với chính trị gia này, nhất là khi chủ nghĩa dân tộc về kinh tế đã bám rễ sâu ở “quốc gia vạn đảo” này.
Trong báo cáo công bố gần đây, hãng định mức tín nhiệm quốc tế Moody's nhận định đường tới TPP của Indonesia có thể sẽ là một “con đường gập gềnh, cả ở trong nước và quốc tế”. Ông Widodo có thể “sẽ phải đối mặt với sự phản đối ở trong nước khi tiến hành các cải cách cần thiết để đáp ứng các điều kiện gia nhập TPP”.
Đáng chú ý, theo Moody’s, nếu tham gia TPP, Indonesia sẽ phải cho phép sự cạnh tranh lớn hơn trong lĩnh vực mua sắm công, giảm các hạn chế về sở hữu nước ngoài đối với hàng loạt các ngành, và xóa bỏ các hạn chế về xuất-nhập khẩu.
Trước hết, đối với vấn đề giảm bớt hạn chế về tỷ lệ sở hữu nước ngoài đối với các ngành, điều này đòi hỏi phải có sự chấp thuận của Quốc hội. Tuy nhiên, chắc chắn ông Widodo sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc thuyết phục giới doanh nghiệp.
Chuyên gia Yose Rizal Damuri thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) dự báo ông Widodo sẽ vấp phải sự phản đối từ những ông trùm tư bản có định hướng trong nước. Vị chuyên gia này nói: “Trong suy nghĩ của các ông trùm tư bản này, tự do hóa thương mại là một sai lầm”.
Bên cạnh đó, theo chuyên gia Damuri, bất cứ ai muốn đưa Indonesia gia nhập TPP có thể vấp phải sự phản đối từ nông dân, vốn là một lực lượng rất mạnh ở “quốc gia vạn đảo”.
Mặt khác, TPP hiện có 119 doanh nghiệp thuộc sở hữu trực tiếp của Nhà nước, với tổng giá trị tài sản lên tới 334 tỷ USD. Nếu tham gia TPP, Indonesia sẽ phải tiến hành cải cách khu vực doanh nghiệp quốc doanh để tăng sự cạnh tranh trong lĩnh vực mua sắm công. Tuy nhiên, chắc chắn Jakarta không muốn điều này.
Chuyên gia kinh tế Jonathan Pincus, Chủ tịch Quỹ Rajawali – một tổ chức tư vấn chính sách công của Indonesia, cho biết khu vực kinh tế quốc doanh ở Indonesia đang nhận được nhiều trợ cấp và có nhiều lợi thế ở thị trường này. Vì vậy, ở một mức độ nào đó, Indonesia vẫn tiếp tục ưu đãi cho các doanh nghiệp quốc doanh.
Ngoài ra, việc PDI-P là một trong những đảng theo chủ nghĩa dân tộc mạnh mẽ nhất ở Indonesia cũng gây không ít trở ngại đối với ông Widodo khi thực hiện ý định đưa Indonesia gia nhập TPP. Không loại trừ khả năng ông Widodo sẽ không nhận được hậu thuẫn trong nội bộ đảng cầm quyền về vấn đề này./.
Thanh Tùng/BNEWS-TTXVN
Tin liên quan
-
DN cần biết
12 nước thành viên đồng loạt công bố toàn văn hiệp định TPP
21:43' - 05/11/2015
Chiều 5/11 (theo giờ Hà Nội), văn bản bằng tiếng Anh của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã được đồng loạt 12 nước thành viên, trong đó có Việt Nam, công bố.
-
Kinh tế Thế giới
Indonesia có ý định gia nhập TPP
08:43' - 27/10/2015
Đây là lần đầu tiên Indonesia đưa ra tuyên bố rõ ràng cho thấy nước này có ý định nghiêm túc gia nhập hiệp định mà Mỹ cùng 11 đối tác khác đã hoàn tất đàm phán.
-
Kinh tế Thế giới
Hoàn tất đàm phán hiệp định lịch sử TPP
19:40' - 05/10/2015
Bộ trưởng thương mại các nước tham gia đàm phán TPP đã hoàn tất thỏa thuận cuối cùng về hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới này.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47'
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24'
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07' - 24/04/2024
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55' - 24/04/2024
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38' - 24/04/2024
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39' - 24/04/2024
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh và tác động
19:16' - 23/04/2024
Làn sóng xuất khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc đang gia tăng kể từ khi xảy ra tình trạng dư thừa toàn cầu vào giữa những năm 2010. Điều này đang gây ra căng thẳng thương mại trên toàn thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Hàn Quốc kêu gọi cộng đồng y tế cải cách
08:45' - 23/04/2024
Ủy ban đặc biệt về cải cách y tế của Hàn Quốc sẽ tiến hành trao đổi với các bên liên quan về các giải pháp cải cách nhằm đổi mới hệ thống y tế, phương hướng định kỳ xem xét cung cầu nhân lực y tế.