Môi trường Khu công nghiệp Tằng Loỏng bị ô nhiễm nặng

Ô nhiễm môi trường tại Khu công nghiệp Tằng Loỏng đã “nóng” tại nhiều cuộc họp của HĐND tỉnh, HĐND huyện và trong các cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội những năm qua. Tại cuộc đối thoại với các doanh nghiệp trên địa bàn mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Đặng Xuân Phong đã nhấn mạnh ô nhiễm môi trường ở Khu công nghiệp Tằng Loỏng đã thực sự trở thành vấn đề “nhức nhối” của người dân và các cấp chính quyền địa phương. 
Mặc dù đã có nhiều nỗ lực giải quyết nhưng những cố gắng của chính quyền địa phương và các ngành chức năng vẫn chưa thực sự đem lại nhiều hiệu quả. Hàng ngày người dân vẫn phải sống với khói, bụi, ô nhiễm nguồn nước và có nguy cơ mắc nhiều bệnh nguy hiểm. Đến thời điểm này chưa có một con số thống kê đầy đủ về những người bị mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp nhưng đã không ít người dân phải nhập viện vì những bệnh lý bất thường. Nhiều gia đình đã phải bất đắc dĩ bán ruộng đất của cha ông để chuyển đến định cư ở vùng đất mới. 
Khu công nghiệp Tằng Loỏng, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai, có mặt bằng khoảng 1.100 ha với 28 dự án đăng ký đầu tư, đã có gần 20 nhà máy đi vào hoạt động, trong đó tập trung một số nhà máy có công suất hoạt động lớn như: Nhà máy tuyển quặng A- pa- tít công suất 950.000 tấn/năm, 5 nhà máy sản xuất phốt pho vàng có công suất 44.000 tấn/năm, Nhà máy sản xuất DAP… 
Bước vào khu công nghiệp, có thể cảm nhận môi trường khu công nghiệp này bị ô nhiễm nghiêm trọng, khói, bụi và đặc biệt là mùi lạ, rất khó thở, thậm chí bị ho sặc sụa. Những cột khói trắng, đen, vàng (phốt pho thoát ra) và nước suối có lúc chuyển màu xanh, đỏ… 
Theo một số hộ dân, Khu công nghiệp Tằng Loỏng vẫn còn nhiều cây xanh, phượng, bằng lăng vẫn nở khi hè đến, nhưng đã nhiều năm nay, tuyệt nhiên không còn tiếng ve kêu và rất hiếm nhìn thấy chim tự nhiên bay ở khu vực này. Còn dưới suối, cũng từ lâu người dân không còn nhìn thấy loại cá nào bơi. Người dân không dám rửa chân tay ở suối vì nước có mùi lạ, khá nhớt, sau khi rửa bị mẩn ngứa.

Chị Đinh Thị Là, chủ quán nước ở ngay ngã ba thị trấn Tằng Loỏng cho biết, vào dịp hè lượng xe chở hóa chất, quặng đi vào khu vực này nhiều, cộng với khói bụi từ các nhà máy thải ra đã làm không khí có lúc như đặc quánh rất khó thở. Nhiều hôm trời mưa, độ ẩm trong không khí cao còn ngửi thấy mùi tanh nồng nặc rất khó chịu. Tình trạng lưu huỳnh rơi vãi đầy đường cũng khiến môi trường ở đây ô nhiễm hơn. 
Những người dân ở Tổ dân phố số 7, thị trấn Tằng Loỏng, cho biết từ khi các nhà máy đi vào hoạt động, do ảnh hưởng của khói, bụi, các gia đình ở đây không thể nuôi trồng được bất cứ thứ gì, cây cối, hoa màu cứ cháy dần, táp hết lá rồi chết. Nguồn nước bị ô nhiễm, cá nuôi dưới ao lứa này đến lứa khác cứ chết dần, chết mòn. Những dòng suối trong, mát ngày nào giờ đều bị nhiễm hóa chất, trâu bò, gia súc uống nước suối sau đó chết dần. 
Lãnh đạo Công ty cổ phần DAP số 2 tại khu công nghiệp cũng đã thẳng thắn cho người dân biết sống quanh khu vực nhà máy sẽ bị ô nhiễm nặng vì theo quy định những Nhà máy sản xuất DAP phải xây dựng cách xa khu vực dân cư 1000m (tính từ tường rào). Tuy nhiên hiện nay, nhiều hộ dân chỉ sống cách Nhà máy sản xuất DAP số 2 một đến hai trăm mét. Các hộ dân cũng đã làm rất nhiều đơn, thư gửi các cấp có thẩm quyền nhưng vấn đề ô nhiễm môi trường ở Khu công nghiệp Tằng Loỏng vẫn là chuyện “khổ lắm biết rồi, nói mãi”. 
Ông Đào Xuân Tùng, Tổ trưởng Tổ dân phố số 1, thị trấn Tằng Loỏng, huyện Bảo Thắng, cho biết thêm: Trong các buổi họp tổ dân phố nhiều hộ dân phản ánh về tình trạng nước suối có màu, mùi nồng. Nhất là những hôm trời mưa xong, mùi khí thải rất khó thở. Các nhà máy lợi dụng ban đêm ngang nhiên xả thải trộm ra môi trường, có hôm sáng sớm màu nước suối có màu đỏ, màu vàng nhạt, nhân dân không dám đưa nước vào ruộng hay tưới hoa màu. Điển hình ngày 22/5 vừa qua, toàn bộ khu phố bao phủ một lớp khói dày đặc như sương, có mùi nồng, cay cay chừng hơn 10 phút, gây ho, khó thở. 
Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Trưởng ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai cho biết: Trước mắt, để đảm bảo sức khỏe cho người dân, tỉnh Lào Cai đã đưa 69 hộ dân nằm trong vành đai có nguy cơ ô nhiễm cao di chuyển ra khu tái định cư. Ngoài ra, địa phương này cũng đang tiếp tục xây dựng kế hoạch và tìm nguồn kinh phí để di chuyển tiếp 600 hộ dân trong vành đai ảnh hưởng ô nhiễm môi trường ra thị trấn Phố Lu, cách ly hoàn toàn khỏi khu vực ô nhiễm môi trường. Thế nhưng theo ông Nguyễn Quang Úy, Phó Chủ tịch huyện Bảo Thắng, việc này cũng đang gặp rất nhiều khó khăn. Một phần chưa tìm được nguồn kinh phí di dân ra khỏi khu vực ô nhiễm, một phần do người dân đã ở lâu đời, nguồn sống chính từ canh tác nông nghiệp và không muốn di chuyển khỏi đất cha ông để lại. 
Hiện nay, tỉnh Lào Cai đã quy hoạch 3 khu xử lý nước thải, trong đó có một khu xử lý nước thải với công suất 3000 m3/ngày đêm, thu gom và xử lý lại tất cả nước thải tại các nhà máy trong khu vực Tằng Loỏng. Tuy nhiên, công trình xây dựng nhà thu gom nước thải hiện vẫn ngổn ngang, chưa biết bao giờ mới hoàn thành./.