Ngành điều đối mặt với tình trạng “tồn kho ít, giá nguyên liệu cao”

Ngành điều đối mặt với tình trạng “tồn kho ít, giá nguyên liệu cao”. Ảnh: TTXVN

Theo nhận định của các chuyên gia, nhu cầu tiêu dùng của thế giới về hạt điều trong năm 2016 được dự báo tiếp tục tăng, đặc biệt ở thị trường Trung Đông, Mỹ, Trung Quốc…

Ông Nguyễn Đức Thanh, Chủ tịch VINACAS cho rằng, hiện tượng El Nino sẽ ảnh hưởng đến quá trình ra trái cũng như năng suất, sản lượng điều của nước ta cũng như nhiều nguồn cung khác trong năm 2016.

Do đó, sản lượng nhân điều xuất khẩu của Việt Nam năm nay được dự báo không tăng so với năm ngoái; giá nhân điều xuất khẩu có thể chỉ bằng năm 2015.

“Khó khăn mới nhất của các doanh nghiệp hiện nay là lượng tồn kho trong nước rất thấp. Nhiều nhà máy lớn chỉ đủ nguyên liệu để đáp ứng nhu cầu chế biến trong tháng 2. Các doanh nghiệp đang chờ đến thời điểm chính vụ ở trong nước và Campuchia để lấy nguồn nguyên liệu chế biến.”, ông Nguyễn Đức Thanh cho biết.

Chẳng hạn như ở tỉnh Đồng Nai có diện tích trồng điều dao động khoảng 35.000 ha, nhưng diện tích thu hoạch trong năm nay chỉ 30.000 ha, sản lượng dự kiến khoảng 36.000 tấn.

Trong khi đó, địa phương này có khoảng 60 cơ sở chế biến, với 60.000 tấn. Do vậy, dự kiến các doanh nghiệp trên địa bàn phải nhập khoảng 30.000 tấn để đáp ứng nhu cầu chế biến.

Ông Nguyễn Ngọc Khiêm, Trưởng phòng Kỹ thuật, Công ty Chế biến xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm Đồng Nai (Donafood) cho biết, hiện nay, giá điều nguyên liệu đang ở mức khá cao, trong khi giá nhân điều lại không tăng bao nhiêu nên doanh nghiệp không dám mua vào do sợ lỗ.

Cụ thể, trong năm 2015, doanh nghiệp nhập khẩu điều thô loại thường chỉ ở mức 1.200 USD/tấn đối với loại thường và loại tốt là 1.350 USD/tấn, nhưng đến nay có lô điều nhập từ Tanzania, Benin có giá lên tới 1.610 USD/tấn. Giá điều tươi trong nước cũng đang cao hơn so với năm ngoái từ 5.000 - 6.000 đồng/kg.

Trong khi đó, giá xuất khẩu nhân điều lại không tăng, thậm chí giảm từ cuối năm 2015 đến nay. Doanh nghiệp chỉ có lợi nhuận khi giá điều thô còn ở mức 1.350 -1.400 USD/tấn. Do vậy, với mức giá nhập khẩu điều thô như trên, nếu doanh nghiệp có mua về chế biến thì hoàn toàn không có lợi nhuận.

Việt Nam đứng hàng đầu thế giới về sản xuất và xuất khẩu nhân điều. Ảnh: TTXVN

Mặt khác, theo phản ánh của một số doanh nghiệp, việc nhập khẩu điều nhân vào EU trong năm 2016 sẽ gặp nhiều thách thức, do quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm được siết chặt.

Phía Mỹ cũng đưa ra quy định mới sẽ thực hiện trong năm nay. Trong đó, yêu cầu truy xuất nguồn gốc, kiểm soát an toàn thực phẩm chặt chẽ hơn đối với mặt hàng này.

Trong khi đó, Việt Nam có quá nhiều cơ sở chế biến nên màu sắc, chất lượng khác nhau. Thị trường tiêu thụ nhân điều chủ yếu là các nước phát triển với yêu cầu an toàn vệ sinh thực phẩm ngày càng cao. Do đó, các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm bắt buộc doanh nghiệp phải đáp ứng thì mới có thể xâm nhập và đứng vững ở các thị trường này.

“Trong bối cảnh hiện nay, giải pháp tốt nhất để ngành hạt điều Việt Nam tồn tại, phát triển là các doanh nghiệp phải lấy mục tiêu cạnh tranh bằng sản phẩm “an toàn, chất lượng, giá cao” thay vì “mua bán giá rẻ” như trước đây.”, ông Nguyễn Đức Thanh đề nghị.

Theo Vinacas, trong 2 tháng đầu năm 2016, cả nước xuất khẩu được 37.000 tấn điều nhân các loại với kim ngạch xuất khẩu 278 triệu USD, tăng 5,3% về lượng và tăng 11% về giá trị so với năm 2015. Hiện đang là giai đoạn mùa vụ chính của Việt Nam với mức giá thu mua đầu vụ tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái./.