Nhiều băn khoăn về dự thảo Luật Đơn vị hành chính - Kinh tế đặc biệt
Theo tôi, Luật Đơn vị hành chính - Kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc là Luật rất cần thiết trong chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam. Đây là điểm đột phá, nhân tố quan trọng giúp kinh tế Việt Nam phát triển mạnh trong thời gian tới. Thực tế, đã có nhiều nước trên thế giới áp dụng hiệu quả, thành công các đặc khu kinh tế. Trong khi đó, 3 đặc khu kinh tế dự kiến của nước ta là những nơi có điều kiện, ưu thế phát triển về kinh tế và thu hút đầu tư...
Tuy nhiên, với Luật mới khi đưa vào áp dụng cho mô hình phát triển mới thì sẽ không tránh khỏi nhưng bất cập; trong đó, khó khăn nhất chính là việc giải phóng mặt bằng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp. Theo Luật Đất đai 2013, thì việc giải phóng mặt bằng giao cho doanh nghiệp, nhưng thực tế khi doanh nghiệp triển khai thì gặp rất nhiều khó khăn. Bởi, có thể một vài hộ dân không chấp nhận giá đền bù mà doanh nghiệp đưa ra, sẽ dẫn đến kéo dài thời gian giải phóng mặt bằng. Chính vì vậy, khâu giải phóng mặt bằng là khó khăn nhất.
Bên cạnh đó, đây là mô hình mới nên các nhà quản lý và UBND mới thành lập sẽ không đủ kinh nghiệm, vừa làm vừa học cho nên có thể găp nhiều khó khăn.
Ngoài ra, khi doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào đây, họ có rất nhiều kinh nghiệm về đấu thầu, tổ chức hoạt động. Trong khi đó, người của các đặc khu lại chưa có nhiều kinh nghiệm, sẽ có sơ xuất, sai sót.
Một điểm nữa, do là mô hình mới nên thực hiện theo định hướng là thu hút đầu tư và vốn đầu tư của các doanh nghiệp, trong khi đó vốn đầu tư của quốc gia là rất ít, bởi nền kinh tế của nước ta còn nhiều hạn chế, chưa có đầu tư về đối ứng vì thế cơ sở hạ tầng phát triển chậm. Đây là yếu tố làm cản trở thu hút đầu tư.
Luật cũng cần phải xem xét lại những mục gì, điều gì cần thiết thì giao cho Chủ tịch UBND đặc khu, còn những gì không cần thiết có thể giao cho cấp dưới, hoặc cho sở, ngành liên quan. Bên cạnh đó, hạn chế đi một số điểm để tạo điều kiện cho Chủ tịch UBND tỉnh có thời gian làm những việc lớn, còn những việc nhỏ giao cho bộ phận giúp việc. Còn nếu việc gì cũng giao cho Chủ tịch UBND tỉnh thì không còn thời gian làm việc khác.
Liên quan đến việc kiểm soát quyền lực của người đứng đầu các đặc khu, thì Luật lần này đã cơ bản ghi rõ. Quan trọng nhất là có tổ chức Hội đồng nhân dân, tổ chức này có chức năng giám sát, quyết định về các vấn đề như: ngân sách, giải phóng mặt bằng, chọn doanh nghiệp đầu tư... Nếu làm đúng, làm nghiêm thì có thể kiểm soát được quyền lực của người đứng đầu đặc khu.
Ngoài ra, còn có sự kiểm soát của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư... thậm chí có nhiều lĩnh vực cũng quy định chịu sự quản lý của Thủ tướng Chính phủ. Như vậy, phạm vi quản lý quyền lực trong Luật đã ghi đủ rồi. Vấn đề là trong quá trình tổ chức thực hiện có bị lách luật hay không? Kiểm soát có chặt chẽ hay không nhằm tránh xảy ra sai sót.
* Đại biểu Nguyễn Thị Phúc (Đoàn Bình Thuận): Cần chỉnh sửa một số điều cho phù hợp
Qua nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến dự thảo Luật Đơn vị hành chính - Kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, tại khoản 5, điều 32 Dự thảo luật đã qui định 3 trường hợp Chủ tịch UBND đặc khu quyết định việc thu hồi đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đó là: dự án quan trọng Quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương, dự án do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định; dự án đầu tư kinh doanh kết cấu hạ tầng khu chức năng, dự án đầu tư có sử dụng đất trong khu chức năng để thực hiện qui hoạch đặc khu và dự án được Hội đồng nhân dân đặc khu chấp thuận việc thu hồi đất.
Theo tôi, việc qui định như thế theo qui định của Luật Đất đai hiện hành chỉ thực hiện đối với các dự án của nhà đầu tư chiến lược với số vốn trên 6.000 tỷ đồng, các dự án còn lại phải thỏa thuận để giải phóng mặt bằng. Thực tế, việc giải phóng mặt bằng theo thỏa thuận giữa các tổ chức và cá nhân là rất khó khăn, có trường hợp không thể thỏa thuận được để thực hiện dự án theo qui hoạch.
Để đảm bảo tính chặt chẽ, minh bạch, phù hợp với các qui định của Luật Đất đai; đảm bảo tính chủ động, thuận lợi trong quản lý đất đai và việc thu hồi đất, tôi cho rằng, việc thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, cộng đồng nên điều chỉnh lại như sau: Căn cứ qui hoạch sử dụng đất đặc khu được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và nhu cầu sử dụng đất của dự án đầu tư, Chủ tịch UBND đặc khu thực hiện thu hồi đất, tổ chức bồi thường, giải phóng mặt bằng để giao đất, cho thuê thuê đất đối với từng dự án.
Bên cạnh đó, hiện tại, các dự án casino tại các đặc khu bị ràng buộc bởi điều kiện về qui mô vốn đầu tư tối thiểu là 45.000 tỷ đồng và không qui định thời gian giải ngân vốn thực hiện dự án. Việc đề xuất ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dự án đã được Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương tính toán, cân nhắc thận trọng, có khống chế thời gian 10 năm, sau đó áp dụng theo qui định hiện hành của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Nếu áp dụng thuế suất tiêu thụ đặc biệt 15% thì sẽ không tạo được sự khác biệt, cạnh tranh được với các dự án tương tự đang triển khai tại các nước khác trong khu vực do có chính sách ưu đãi và cơ sở hạ tầng tốt hơn, như vậy sẽ tác động, ảnh hưởng rất lớn tới tính khả thi trong triển khai dự án đầu tư có tính động lực của đặc khu.
Vì vậy, để các dự án dịch vụ kinh doanh casino, dịch vụ kinh doanh đặt cược, dịch vụ kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng... được áp dụng mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt phù hợp, mang tính khả thi cao, tác động thúc đẩy triển khai dự án đầu tư của đặc khu, tôi đề nghị khoản 3, Điều 44 nên chỉnh sửa theo phương án mà Chính phủ đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 là: Được áp dụng mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt 10% trong thời hạn 10 năm kể từ khi có doanh thu từ dịch vụ. Hết thời hạn 10 năm, các dịch vụ này được áp dụng mức thuế suất tiêu thụ đặc biệt theo qui định của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt.
* Đại biểu Nguyễn Tạo (Đoàn Lâm Đồng): Gỡ nút thắt trong giải phóng mặt bằng để thu hút đầu tư
Theo tôi, việc áp dụng mô hình mới này khi triển khai thu hút đầu tư sẽ có những cái không đồng bộ. Nếu không đồng bộ thì dự án không được triển khai, kéo dài thời gian làm mất cơ hội đầu tư của các nhà đầu tư. Việc đặt ra là chúng ta giải quyết những vấn đề này như thế nào trong thực tiễn. Do đó, việc cần giải quyết là chờ sửa đổi Luật Đất đai; đồng thời, cần có những cơ chế chính sách thuận lợi hơn.
Vậy, khi ban hành Luật Đơn vị hành chính - Kinh tế đặc biệt sẽ giao quyền cho Chủ tịch UBND tỉnh được quyền thu hồi đất và sẽ giao đất trắng cho nhà đầu tư. Theo đó, nhà đầu tư sẽ phải thực hiện 2 phương án. Một là ứng tiền đền bù, hai là từ tiền đền bù đất đó, nhà đầu tư sẽ được trừ vào tiền thuê đất. Đây là một phương án tôi cho rằng để bảo đảm sự năng động và tiến độ triển khai các dự án một cách đồng bộ hơn ở các đặc khu kinh tế.
Tôi hy vọng, Luật này khi được triển khai sẽ tốt hơn vì nhà đầu tư bao giờ cũng mong muốn được giao đất sạch. Chi phí đó có thể là có độ vênh, trượt giá nhưng một mặt ngân sách nhà nước có được một khoản thu bền vững, ổn định hơn nhưng mặt khác là nó sẽ thúc đẩy các nhà đầu tư, hấp dẫn các nhà đầu tư. Tôi muốn nhấn mạnh một điều là làm gì, chính sách gì cũng phải đảm bảo điều kiện tốt nhất cho người dân bị thu hồi đất. Nhà đầu tư muốn đầu tư nhanh nhưng cũng phải tỷ lệ thuận với sự đồng tình của nhân dân, bảo đảm những quyền lợi hợp pháp của nhân dân khi bị thu hồi đất. Đây được xem là nút thắt trong quá trình đầu tư các nhà đầu tư đang gặp tại các dự án tại tất cả các địa phương.
Đó là doanh nghiệp áp giá thấp nên nhân dân không chịu. Hoặc nhân dân yêu cầu áp giá cao nhà đầu tư không chịu nổi. Đây là vấn đề bị tắc nghẽn trong quá trình đầu tư của các nhà đầu tư, đặc biệt là đầu tư liên quan đến bất động sản…/.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Bên lề Kỳ họp Quốc hội: Cần thu hút đầu tư đặc biệt về giáo dục, đào tạo vào các đặc khu
13:17' - 23/05/2018
Nhà nước phải tìm được một người xuất sắc để trao cho họ quyền quyết định; cần phải mạnh dạn thiết kế một mô hình tư lệnh của đặc khu hoạt động với cơ chế đặc biệt.
-
Kinh tế Việt Nam
Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV: Thảo luận về 3 dự án luật
07:27' - 23/05/2018
Theo chương trình Kỳ họp thứ 5, ngày 23/5, Quốc hội dành cả ngày để cho ý kiến về 3 dự án luật trình Quốc hội.
-
Kinh tế Việt Nam
Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV:Nhiều kiến nghị phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội
20:09' - 22/05/2018
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đặc biệt là cải cách hành chính, loại bỏ những thủ tục không cần thiết.
-
Kinh tế Việt Nam
Bên lề Quốc hội: Tín hiệu vui từ các chỉ số kinh tế
16:12' - 22/05/2018
Quý I/2018, kinh tế tiếp tục đà tăng trưởng, GDP đạt tới 7,38%, đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm qua; trong đó vốn đóng góp đạt trên 40% vào tốc độ tăng trưởng.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Thúc đẩy hợp tác địa phương giữa Việt Nam và Mỹ
08:34'
Ngày 18/3, Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ đã có buổi làm việc với ông Kevin Andersen - Bộ trưởng Thương mại bang Maryland (Mỹ) và cũng là đại diện doanh nghiệp của bang.
-
Kinh tế Việt Nam
Chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng khu công nghiệp Dốc Đá Trắng
07:00'
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái vừa ký Quyết định số 234/QĐ-TTg chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Dốc Đá Trắng, tỉnh Khánh Hòa (Dự án).
-
Kinh tế Việt Nam
Hiện thực hóa mục tiêu thành phố thông minh, kết nối khu vực và thế giới
21:47' - 18/03/2024
Việc đẩy mạnh chuyển đổi số của thành phố Hà Nội đang góp phần giúp hiện thực hóa mục tiêu thành phố thông minh, kết nối khu vực và thế giới.
-
Kinh tế Việt Nam
Pacific Airlines thông tin về việc trả lại tàu bay, chuyển khách sang bay Vietnam Airlines
21:40' - 18/03/2024
Pacific Airlines đang tiến hành tái cấu trúc đội bay và mạng đường bay để đảm bảo và gia tăng hiệu quả hoạt động trên cơ sở tạm dừng khai thác tại một số đường bay.
-
Kinh tế Việt Nam
Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Dương Văn An
21:38' - 18/03/2024
Đồng chí Dương Văn An, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc nhiệm kỳ 2020-2025.
-
Kinh tế Việt Nam
Tiếp tục nghiên cứu thí điểm mở rộng sử dụng cát biển làm nền đường
20:02' - 18/03/2024
Bộ Giao thông Vận tải vừa có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố về một số kết quả, nội dung chính việc thí điểm sử dụng cát biển làm nền đường giao thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương: Cửa hàng xăng dầu phải lập hóa đơn điện tử từng lần cho khách hàng
19:54' - 18/03/2024
Bộ Công Thương vừa có văn bản hỏa tốc về việc thực hiện quy định về hóa đơn điện tử và cung cấp dữ liệu hóa đơn điện tử theo quy định.
-
Kinh tế Việt Nam
Phiên họp thứ 31, Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Mở rộng miễn thị thực để thu hút khách quốc tế đến Việt Nam
18:47' - 18/03/2024
Tại phiên chất vấn, nhiều cử tri đề xuất Chính phủ mở rộng diện miễn thị thực đơn phương cho công dân từ các nước có nền kinh tế phát triển cao hơn Việt Nam, đặc biệt là những nước phương Tây.
-
Kinh tế Việt Nam
Hưng Yên không để tình trạng vốn chờ dự án
18:09' - 18/03/2024
Hưng Yên đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để thúc đẩy giải phóng mặt bằng, triển khai các dự án đầu tư công, không để tình trạng vốn chờ dự án.