OPEC có đảo ngược được xu hướng giảm giá của dầu mỏ?
Để tìm hiểu về những chuyển biến trên thị trường dầu mỏ hiện tại và tương lai, Phóng viên (PV) BNEWS đã phỏng vấn PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Tổng Biên tập Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, Học viện Ngoại giao.
BNEWS:Thưa PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn, vai trò của Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) đã sa sút như thế nào trong thời gian hai năm gần đây, khi mà giá dầu tuột dốc không phanh?
PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn: Năm 1962, OPEC được thành lập để đối phó với sự độc quyền của các công ty sản xuất dầu thuộc Mỹ, các nước phương Tây, cũng như đảm bảo nguồn cung dầu cho các nước trên thế giới và đảm bảo lợi ích của các nước thành viên OPEC.
OPEC đóng vai trò quan trọng trong việc đưa giá dầu lên trong các cuộc khủng hoảng giá dầu tăng năm 1973, 1979 nhằm chống lại phương Tây. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay khi giá dầu giảm, chúng ta nhận thấy dường như OPEC bất lực khi muốn đưa giá dầu tăng trở lại.
BNEWS: Sự nhất trí giữa Arập Xêút và đối thủ truyền kiếp của nước này là Iran về cắt giảm sản lượng là điều gây bất ngờ nhất trong cuộc họp không chính thức của OPEC ngày 28/9 vừa qua. Ông có thể cho độc giả được biết mâu thuẫn giữa hai quốc gia này sâu sắc đến mức nào và họ đã phải nhượng bộ nhau thế nào vì mục tiêu đẩy giá dầu lên?
PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn: Iran và Arập Xêút có mâu thuẫn khá lâu đời. Mâu thuẫn này bắt nguồn từ mâu thuẫn sắc tộc và tranh giành ảnh hưởng trong khu vực cũng như đe dọa đến an ninh của nhau. Iran theo Hồi giáo dòng Shiite, còn Arập Xêút theo Hồi giáo dòng Sunny và giữa hai dòng Hồi giáo này có mâu thuẫn lâu đời và cho đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Đỉnh điểm là vào tháng 1 vừa qua, khi Arập Xêút tuyên bố tử hình một số người Iran thì mâu thuẫn này được đẩy lên cao trào và hai bên rơi vào thế kình địch mạnh.
Một nguyên nhân nữa về tranh giành ảnh hưởng, đó là hiện nay Iran có công nghệ phát triển hạt nhân khá tốt và Iran cũng tập trung nhiều tiền của và sức lực để phát triển công nghệ hạt nhân này. Arập Xêút muốn đưa giá dầu xuống thấp nhằm làm nhụt ý chí của Iran trong việc tập trung vào nghiên cứu công nghệ hạt nhân.
BNEWS: Liệu OPEC thực thi theo đúng thỏa thuận hôm 28/9 thì quốc gia nào trong khối gánh trách nhiệm giảm sản lượng nhiều nhất khi mà Iraq vẫn có ý định tăng sản lượng?
PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn: Khi OPEC được thành lập, họ đã đưa ra một nguyên tắc là các nước được sản xuất bao nhiêu dầu là do OPEC cấp quota. Đến bây giờ, khi OPEC đạt thỏa thuận về cắt giảm sản lượng thì tất cả các thành viên sẽ phải cắt giảm sản lượng theo tỷ lệ tương ứng theo quy định của OPEC.
Lấy ví dụ là Arập Xêút hiện sản xuất 10 triệu thùng dầu/ngày thì OPEC quyết định cắt giảm 5% sản lượng thì Arập Xêút sẽ phải giảm ít nhất 5% của 10 triệu thùng/ngày và các nước khác cũng phải giảm sản lượng tương ứng.
BNEWS: Liệu OPEC có đủ sức vực dậy giá dầu trên thị trường thế giới nếu thiếu sự ủng hộ chính thức từ Nga và các nước xuất khẩu dầu mỏ khác nằm ngoài OPEC hay không?
PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn: Có hai nhóm nguyên nhân khiến giá dầu giảm trong thời gian qua, đó là nhóm nguyên nhân về kinh tế và nhóm nguyên nhân về chính trị.
Nhóm nguyên nhân kinh tế bao gồm việc Mỹ sở hữu công nghệ khai thác dầu đá phiến, giúp sản lượng dầu đá phiến của nước này tăng vọt. Chính phủ Mỹ đã cho phép các công ty của nước này xuất khẩu dầu thô.
Việc phát triển công nghệ tiết kiệm năng lượng và đặc biệt là năng lượng tái tạo như năng lượng gió, năng lượng Mặt Trời giúp nguồn cung năng lượng trở nên dồi dào hơn, khiến giá dầu giảm. Giá dầu giảm còn là do nền kinh tế thế giới giảm sút mạnh.
Còn về chính trị, người ta cho rằng cả Nga và Venezuela có âm mưu chính trị đằng sau việc giá dầu giảm. Còn có một nguyên nhân nữa khiến giá dầu giảm là sự cạnh tranh thị trường giữa các nước thành viên trong OPEC.
Như vậy, giá dầu giảm là do rất nhiều nguyên nhân khiến giá dầu giảm và nếu chỉ một mình OPEC thôi thì chắc chắn họ không đủ sức làm giá dầu tăng bền vững.
BNEWS: Thưa ông Nguyễn Anh Tuấn, là nước sản xuất dầu lớn thứ hai thế giới nhưng nằm ngoài OPEC, chiến lược tranh giành thị phần với OPEC của Nga trong suốt những năm qua đã tác động như thế nào đến giá dầu trên thị trường?
PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn: Nga và OPEC đã có thời kỳ hợp tác với nhau tương đối chặt chẽ nhằm khống chế giá dầu. Lúc đó, Nga và Arập Xêút đã phối hợp đưa xu hướng đa cực hóa phát triển mạnh mẽ hơn và chống lại sức ép của Mỹ đối với các nước OPEC và Nga.
Tuy nhiên, khi P5+1 áp lệnh trừng phạt Iran thì Arập Xêút cũng đi theo xu hướng này nên quan hệ Nga và Arập Xêút trở nên căng thẳng. Nga dường như bị mất lòng tin vào Arập Xêút, vì thế có lúc Nga đã tăng sản lượng để tranh giành thị phần với OPEC, trong đó đặc biệt là Arập Xêút. Sự cạnh tranh này góp phần làm giá dầu hạ vì cả hai phía đều tăng sản lượng.
BNEWS: Nếu các nhà sản xuất dầu đá phiến Mỹ nhanh chóng trở lại cuộc đua khai thác, thì sự bắt tay của OPEC với Nga về hạn chế sản lượng liệu có tác dụng đẩy giá dầu đi lên một cách vững vàng hay không?
PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn: Không phải tất cả các công ty khai thác đầu đá phiến của Mỹ có chi phí sản xuất như nhau. Có công ty chỉ mất chi phí 30 USD để sản xuất 1 thùng dầu nhưng cũng có công ty cần tới 40 hoặc 50 USD mới có thể sản xuất được 1 thùng dầu.
Nếu bây giờ Nga và OPEC bắt tay nhau cùng đẩy sản lượng lên thì các nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ sẽ nhanh chóng gia nhập trở lại thị trường dầu mỏ, thay vì cắt giảm sản lượng như trước đây và điều này sẽ gây sức ép làm giá dầu giảm, đồng nghĩa với việc những cố gắng của Nga và OPEC có thể mất tác dụng.
BNEWS: Ông dự báo thế nào về giá dầu khi thỏa thuận giảm sản lượng của OPEC có hiệu lực?
PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn: Giá dầu giảm do nhiều nguyên nhân kinh tế và chính trị, trong nguyên nhân kinh tế có nhiều nguyên nhân nhỏ. Chính vì vậy, việc Nga có bắt tay với OPEC để giảm sản lượng chỉ là một lý do đẩy giá dầu lên. Trong khi đó, còn những yếu tố khác như yếu tố chính trị, đầu cơ, sự phục hồi của kinh tế thế giới, nhu cầu… cũng tác động mạnh đến giá dầu, khiến giá dầu thay đổi.
Nhìn chung theo các đánh giá khác nhau thì giá dầu trên thế giới năm nay giá dầu dao động trong khoảng 50-55 USD/thùng, còn trong năm tới từ 55-65 USD/thùng và năm 2020 dự đoàn vào khoảng 70-80 USD/thùng, vì khi đó nhiều vấn đề về chính trị được giải quyết.
BNEWS: Đối với nền kinh tế Việt Nam, thì giá dầu ở mức bao nhiêu là hợp lý?
PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn: Đối với Việt Nam, nước vừa nhập khẩu vừa xuất khẩu dầu, vì thế khi giá dầu giảm nền kinh tế Việt Nam cũng có lợi, các doanh nghiệp có lợi và người tiêu dùng cũng có lợi.
Tuy nhiên, đứng về mặt sản xuất và xuất khẩu dầu lửa thì Việt Nam bị thiệt hại do giá dầu thấp vì doanh thu và đóng góp của ngành dầu mỏ cho ngân sách chắc chắn giảm đi. Vì thế, nếu tính để giá dầu có lợi nhất cho nền kinh tế Việt Nam thì giá dầu phải ở mức 70-80 USD/thùng./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Iraq muốn "được miễn tham gia" kế hoạch cắt giảm sản lượng của OPEC
19:05' - 24/10/2016
Bộ trưởng Dầu mỏ Iraq Jabar Ali al-Luaibi hôm cuối tuần nói rằng họ muốn “được miễn tham gia” thỏa thuận hạn chế khai thác dầu thô của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC).
-
Hàng hoá
Dầu mỏ rớt giá khi sản lượng dầu của OPEC chạm kỷ lục
16:56' - 13/10/2016
Chiều 13/10, giá dầu tại thị trường châu Á đi xuống, sau khi Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) cho biết sản lượng dầu của họ trong tháng 9 đã tăng lên mức cao nhất trong ít nhất 8 năm.
-
Kinh tế Thế giới
OPEC mời Nga và một số nước ngoài khối tham dự cuộc họp vào cuối tháng này
11:04' - 13/10/2016
Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) mời Nga và một số quốc gia khác không thuộc OPEC tham dự cuộc họp của OPEC dự kiến diễn ra từ ngày 28-29/10 tại Vienna (Áo).
-
Kinh tế Thế giới
IEA: OPEC phải giảm sản lượng để giá dầu tăng bền vững
05:48' - 12/10/2016
IEA đang hối thúc các quốc gia thành viên OPEC nhanh chóng thực hiện cắt giảm sản lượng như cam kết nếu mong muốn giá dầu tăng bền vững - nhân tố sẽ hỗ trợ nền kinh tế của các nước này.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Nhà thầu Thuận An ngừng thi công, chủ đầu tư dự án Tham Lương – Bến Cát yêu cầu báo cáo
21:38' - 18/04/2024
Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An đã ngưng thi công và các nhân sự ban chỉ huy công trường, nhân công... không có mặt trên công trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài cuối: Hài hòa mục tiêu chuyển đổi
09:48' - 18/04/2024
Do nhiều doanh nghiệp hoạt động từ lâu, người lao động cũng ổn định công việc suốt hàng chục năm tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 nên những khó khăn là không thể tránh khỏi trong quá trình di dời.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Quốc Giỗ, dâng hương các Vua Hùng
09:45' - 18/04/2024
Sáng 18/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính về dự Lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng tại Điện Kính Thiên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, Khu Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng ở thành phố Việt Trì.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài 1: Định hướng phát triển xanh
09:40' - 18/04/2024
Việc di dời và chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 theo đề án mới vừa được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt vào tháng 2/2024 sẽ đẩy mạnh phát triển xanh tại địa phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Những vấn đề nóng tại Hội nghị thượng đỉnh bất thường EU
08:53' - 18/04/2024
Trong hai ngày 17-18/4, hội nghị thượng đỉnh bất thường của các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) diễn ra tại thủ đô Brussels của Bỉ.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan
08:52' - 18/04/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký văn bản yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan.
-
Kinh tế Việt Nam
Công nhận thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên là đô thị loại II
07:00' - 18/04/2024
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 17/4/2024 công nhận thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên là đô thị loại II.
-
Kinh tế Việt Nam
Cao Bằng dùng ngân sách hỗ trợ Lạng Sơn thực hiện dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh
21:43' - 17/04/2024
Tổng mức đầu tư dự án cao tốc đường bộ Đồng Đăng (Lạng Sơn)- Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn I là trên 14.331 tỷ đồng; trong đó, chi phí cho giải phóng mặt bằng và tái định cư trên 9.444 tỷ đồng.
-
Kinh tế Việt Nam
Tìm cách gỡ vướng mắc dự án khí điện, năng lượng do EVN đầu tư tại Dung Quất
20:45' - 17/04/2024
Ngày 17/4, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền đã có buổi làm việc với EVN và đơn vị liên quan tìm cách tháo gỡ vướng mắc liên quan đến dự án do EVN đầu tư trong Khu kinh tế Dung Quất.