Sự phát triển của Việt Nam là tấm gương cho nhiều quốc gia

Sự phát triển của Việt Nam là tấm gương cho nhiều quốc gia, nhất là nhờ lợi thế về lao động. Ảnh minh họa: TTXVN

Chuyên gia hàng đầu của Nga về kinh tế Việt Nam, Giáo sư Vladimir Mazyrin, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và ASEAN thuộc Viện Nghiên cứu Viễn Đông, đã viết về con đường của Việt Nam tới mục tiêu trở thành "con hổ châu Á" mới trong cuốn sách chuyên khảo “Nền kinh tế Việt Nam ngày nay: Kết quả của 25 năm chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường”, được xuất bản vào năm 2012.

Giáo sư Mazyrin nói: “Tôi nghĩ rằng, trong vòng 5 năm, tối đa là 10 năm tới, Việt Nam sẽ đạt được mục tiêu này”. Tuy nhiên, trên con đường này có rất nhiều cạm bẫy mà Việt Nam đang cố gắng để vượt qua.

Đã xuất hiện xu hướng toàn cầu về làn sóng dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam từ các nước có điều kiện kém thuận lợi hơn, kể cả từ Trung Quốc, vì ở Việt Nam có sẵn lực lượng lao động dồi dào giá rẻ, trẻ trung và có kỹ năng cao.

Trong những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng hơn 6%, thuộc nhóm nhanh nhất thế giới, đồng thời vươn lên vị trí cao về khối lượng xuất khẩu hàng điện tử, quần áo và giày dép.

Bây giờ Việt Nam cần tận dụng tối đa lợi thế cạnh tranh, lao động giá rẻ. Nguồn nhân lực Việt Nam tăng thêm 2% mỗi năm, nhanh hơn tốc độ tăng trưởng dân số, mà tỷ suất tăng dân số trung bình mỗi năm của Việt Nam là khoảng 1%.

Độ tuổi trung bình của người lao động Việt Nam là 38 tuổi, trong nền kinh tế thế giới độ tuổi này được gọi là “thời vàng son”. Tuổi thọ trung bình cao, tính tổ chức, kỷ luật lao động, động lực của người lao động, khả năng thực hiện các công việc nhạy cảm, đặc biệt là nghề lắp ráp điện tử, với mức lương thấp.

Tất cả điều này tạo điều kiện thuận lợi mà các công ty nước ngoài theo đuổi, song đây chỉ là những lợi thế tạm thời.

Dân số Việt Nam đang “già” đi rất nhanh. Bên cạnh đó, nếu 10 năm trước đây mức lương trung bình tại các doanh nghiệp, ngay cả với sự tham gia của nước ngoài, là 30-40 USD, thì hiện nay lên đến 300-400 USD.

Nếu xu hướng này tiếp tục thì sau 10 năm nữa các nhà đầu tư nước ngoài không còn quan tâm đến nguồn nhân lực Việt Nam. Đặc biệt, Việt Nam muốn phát triển các công nghệ tiên tiến và nâng cao trình độ học vấn, kết quả là sau 5-10 năm nữa phân khúc lao động giá rẻ sẽ bị thu hẹp và trên thị trường lao động Việt Nam sẽ xuất hiện ngày càng nhiều chuyên gia có trình độ cao.

Khối lượng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đang tăng lên, và nền kinh tế của đất nước thậm chí không có khả năng “tiêu hóa” dòng vốn khổng lồ, Giáo sư Mazyrin nói tiếp. Khối lượng đầu tư cao ngất ngưởng, đặc biệt là đầu tư nước ngoài, gây ra sự mất cân bằng kinh tế vĩ mô, chẳng hạn như thâm hụt ngân sách liên tục, nợ công và nợ nước ngoài rất lớn. Đây cũng là điều mà Ban lãnh đạo Việt Nam lo ngại.

Độ tuổi trung bình của lao động Việt Nam là 38 tuổi, trong nền kinh tế thế giới độ tuổi này được gọi là “thời vàng son”. Ảnh: TTXVN

Ngoài ra, trong 2-3 năm tới, nền kinh tế Việt Nam chắc chắn sẽ được công nhận là nền kinh tế thị trường, và nước này sẽ không còn nhận viện trợ không hoàn lại và các khoản vay ưu đãi lớn. Tất cả điều này sẽ làm giảm sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam với các nhà đầu tư nước ngoài.

Bên cạnh đó, các tập đoàn xuyên quốc gia trên thực tế bắt đầu xâm nhập vào các ngành kinh tế Việt Nam. Xu thế này đã bắt đầu với công nghiệp nhẹ, và đang lây lan sang cả nhóm ngành dịch vụ, trong khi quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào ngành này. Sau khi các tập đoàn xuyên quốc gia giành lấy một miếng bánh lớn, sức hấp dẫn của nền kinh tế Việt Nam sẽ giảm đi.

Tuy nhiên, theo ý kiến của chuyên gia Nga, thậm chí nếu các nhà đầu tư nước ngoài ít quan tâm tới Việt Nam, điều đó sẽ không làm tổn thương đến nền kinh tế đất nước này.

Nhờ những cải cách có hiệu quả, Việt Nam đã thành lập cơ sở vững chắc cho nền kinh tế thị trường. Đó là trong số các doanh nghiệp vừa và nhỏ, bắt đầu xuất hiện những công ty lớn có thể chiếm chỗ của các tập đoàn đa quốc gia.

Không phải ngẫu nhiên các tỷ phú Việt Nam lọt vào danh sách những người giàu nhất thế giới của tạp chí Forbes. Phát huy nội lực và sức mạnh dân tộc là yếu tố quyết định có thể thay thế những lợi thế của lao động giá rẻ. Nhờ đó ở Việt Nam sẽ xuất hiện ngày càng nhiều các công ty thành công và đây là bí quyết của "phép lạ kinh tế Việt Nam".

Trong khi đó, tính hiệu quả của nền kinh tế thị trường đang được củng cố nhờ các biện pháp của nhà nước và đảng cầm quyền, Việt Nam biết sử dụng linh hoạt các nguyên tắc của nền kinh tế xã hội chủ nghĩa có kế hoạch. Về mặt này, Việt Nam là hình mẫu đối với nhiều quốc gia.

Theo giới chuyên gia, trong năm 2030 nền kinh tế Việt Nam sẽ đứng thứ 29, và đến năm 2050 sẽ lọt vào top 20 nền kinh tế lớn nhất trên thế giới. Theo ý kiến của nhà kinh tế Nga, với tốc độ phát triển như hiện nay, nhờ chính sách kinh tế khôn ngoan của giới lãnh đạo Việt Nam, có mọi lý do để dự báo này trở thành hiện thực.

>>> Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì họp thường trực Chính phủ về kịch bản tăng trưởng 2017

>>> Thành phố Hồ Chí Minh: Phát huy sức trẻ trong phát triển kinh tế - xã hội