Thăng trầm nghề mứt Tết truyền thống
Đặc biệt gần đây, nhiều bà mẹ đã quay trở lại thói quen xưa hướng dẫn con gái cách làm một món mứt Tết, nét đẹp truyền thống văn hóa của người Việt mà nhiều năm qua vốn bị lãng quên trong thời kinh tế thị trường.
Còn nhớ, thời thơ ấu của những đứa trẻ thế hệ 6X; 7X như chúng tôi, mỗi dịp Tết đến, Xuân về lại mong có rổ táo xanh, chùm khế ngọt hay trái bí đao, cà rốt để chuẩn bị làm vài món mứt đãi khách, gia đình và bè bạn.
Hồi ấy, chưa nhiều bánh kẹo như bây giờ và mứt là món xa xỉ mà không phải nhà nào cũng có. Sang lắm thì có bánh xốp vừng, kẹo Hải Hà, hộp mứt thập cẩm của Nhà máy bánh mứt kẹo Hà Nội.
Tết đến với đại bộ phận các gia đình nói chung và người dân Hà Nội nói riêng là khay mứt tết tự làm, chút hạt dưa đỏ, hạt bí trắng, lọ hoa lay ơn, thược dược, violet và cành đào Xuân. Có vậy thôi, Tết đã ấm cúng và ngọt ngào lạ thường!
Đâu đâu, trên bàn nước của các gia đình đều thấy đĩa mứt gừng vàng ươm đượm vị cay nồng; mứt dừa trắng tinh bùi béo thơm ngậy; mứt táo, mứt mận dẻo dim gừng hay mứt bí dao trong veo, ngọt dịu và thơm mát…
Khi nền kinh tế mở cửa, hàng hóa nhập khẩu tràn lan, các sản phẩm bánh, mứt, trái cây ngoại nhập giờ đã quá quen thuộc với mọi gia đình. Khi đi chợ hay mua sắm, các bà, các mẹ đều lựa chọn các mặt hàng được sản xuất công nghiệp, với sự đa dạng về mẫu mã, bao bì và chuẩn hóa về định lượng nguyên liệu, thậm chí như là cách thể hiện sự thích ứng với xu hướng thời cuộc.
Nhiều người còn “tặc lưỡi” làm làm chi, tốn thời gian mà ăn không được nhiều. Công nghiệp hóa là phải giải phóng phụ nữ khỏi bếp núc cùng những giá trị truyền thống. Đương nhiên, suy nghĩ ấy đã khiến bánh mứt truyền thống rơi vào quên lãng và mứt Tết cũng vì thế mà trở nên “nhạt” hơn xưa.
Cụ Nguyễn Thị Dần (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) than thở, cứ thế này, lâu dần lớp trẻ sẽ chẳng còn nhớ ngày Tết của tổ tiên, ông bà. Từ mâm cơm cúng, bánh trái đến cả mứt Tết… giờ đếm trên đầu ngón tay những món ăn nào được đích thân gia chủ trổ tài “nữ công gia chánh”. Nhắc tới thôi đã thấy nhớ nào chè kho, nào mứt khế, mứt dừa… những hương vị, món ăn “giữ lửa” cho tâm hồn người Việt.
Nhiều doanh nghiệp sản xuất mứt Tết có thương hiệu, uy tín nổi tiếng, đình đám trên thị trường như Công ty cổ phần bánh mứt kẹo Hà Nội, Bánh mứt kẹo Bảo Minh hay Công ty cổ phần bánh kẹo Hải Hà … từng không ít lần “lao đao” vì thị trường có tâm lý rời xa các sản phẩm bánh mứt truyền thống, thậm chí “chật vật” cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại từ thị trường ngoại nhập.
Các làng nghề chuyên sản xuất bánh, mứt truyền thống cho dịp Tết như làng Xuân Đỉnh (Từ Liêm, Hà Nội), làng Hoài Đức (Hà Tây - Hà Nội), làng Vị (Hưng Yên), làng Kim Long (Huế)…cũng rơi vào tình trạng đìu hiu, chịu bó tay trước sự “xâm chiếm” thị trường của các sản phẩm bánh, mứt kẹo từ Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Indonesia…
Bà Mai Thị Quế, nghệ nhân làm mứt tại phường Xuân Tảo (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho hay, thị trường hiện có quá nhiều sự lựa chọn cho người tiêu dùng, nhất là đối với các sản phẩm bánh mứt nói chung và mứt Tết truyền thống nói riêng.
Làng nghề bánh mứt cũng vì thế bị ảnh hưởng. Nhìn vào tình trạng sản xuất, số lượng thuê nhân công lao động, tổng lượng nguyên liệu chuyển về và các đơn hàng mà nhiều cơ sở đang có hiện nay… sẽ thấy rõ thực trạng của làng nghề ra sao.
Khoảng 3 năm trở lại đây, với hiệu ứng đem lại từ các chương trình vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” do Bộ Công Thương khởi xướng và người dân tẩy chay với thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ hay hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng thì tín hiệu lạc quan cho thấy, thị trường bánh mứt truyến thống đã có dấu hiệu phục hồi.
Đặc biệt đáng mừng là nhiều gia đình đã chủ trương tự làm, tự chế biến những loại bánh mứt mà mình thích để sử dụng hay làm quà biếu.
Vậy là thời kỳ bánh mứt handmade được dịp lên ngôi và chúng tôi cũng được dịp thể hiện với cháu, con món nghề mà xa xưa đã được các bà, các mẹ truyền dạy.
Chị Hồ Thị Phương Hoa, cư trú tại đường Giải Phóng (Hà Nội) kể chuyện, các cháu bé trong gia đình tỏ ra ngạc nhiên vì sự khéo tay của mẹ. Mấy bé gái hăng hái phụ giúp từ việc chuẩn bị nguyên liệu đến công đoạn sên đường, xao mứt và gia công đóng gói. Không khí chuẩn bị cho Tết thật vui và đầm ấm. Có vài mẻ mứt táo, mứt khế mà cả nhà xúm nhau cùng làm, cùng chuẩn bị không khác gì gói bánh chưng.
“Tôi nhận ra rằng, có những điều giản đơn mà vô cùng giá trị trong cuộc sống. Sự hối hả, bộn bề của nhịp sống công nghiệp như nhường chỗ cho những phút giây ấm cúng khi gia đình tôi được ở bên nhau cùng soạn sửa đón Tết”. Tết thật gần và thật vui! Chị Hoa chia sẻ.
Bày tỏ sự băn khoăn để tìm hướng đi đúng, phát triển các làng nghề bánh, mứt thuần Việt, bà Quế chia sẻ: “Chúng tôi cũng phải tự bảo nhau, để tồn tại, duy trì sản xuất, các cơ sở và doanh nghiệp nhỏ lẻ cần thay đổi tư duy, đầu tư thêm trang thiết bị máy móc hiện đại.
Đồng thời, tìm kiếm các nguồn nguyên liệu phù hợp cũng như phát triển các kỹ năng chế biến sao cho sản xuất ra được những sản phẩm đa dạng về chủng loại; bắt mắt về hình thức, bao bì, nhưng phải đảm bảo an toàn về vệ sinh thực phẩm và cốt yếu phải giữ gìn được hương vị truyền thống, vốn là hồn là cốt của bánh, mứt Việt Nam do người Việt Nam sáng tạo mà ra”./.
Tin liên quan
-
Đời sống
Cách làm mứt vỏ cam thơm nồng chống ngán cho ngày Tết
11:03' - 12/02/2018
Món mứt vỏ cam với vị thơm nồng, cay nhẹ sẽ rất hấp dẫn và lạ miệng để bạn đãi khách ngày Tết.
-
Hàng hoá
Tiêu hủy hơn 10 tấn mứt Tết không rõ nguồn gốc
16:50' - 23/01/2017
Chiều 23/1, Cơ quan chức năng tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức tiêu hủy hơn 10 tấn mứt các loại không rõ nguồn gốc xuất xứ tại khu vực bãi rác Cam Ly (thành phố Đà Lạt).
-
Đời sống
Mứt gừng Mỹ Chánh đón xuân
07:25' - 23/01/2017
Mỗi khi Tết đến, Xuân về, hầu như người dân Quảng Trị xa quê nào cũng nhắn nhờ người thân ở quê mua gửi dùm một vài kg mứt gừng Mỹ Chánh, đặc sản quê hương để đón xuân mới và đem tặng bạn bè.
-
Đời sống
Mách bạn cách bảo quản mứt dừa không bị chảy nước
21:17' - 22/01/2017
Mứt dừa là món ăn khá quen thuộc khi Tết đến. Nhưng bảo quản sao cho mứt dừa được thơm ngon và không bị chảy nước thì không phải ai cũng biết.
-
Đời sống
Cách làm mứt dừa viên cực lạ đãi khách Tết Đinh Dậu
14:29' - 20/01/2017
Tết năm nay, bạn hãy thử "biến tấu" món mứt dừa quen thuộc thành những viên dừa thơm dẻo theo những hướng dẫn dưới đây nhé!
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Hàn Quốc dỡ bỏ những hạn chế cuối cùng liên quan đến COVID-19
08:51'
Bắt đầu từ tháng 5 tới, Hàn Quốc chuyển đổi hoàn toàn hướng tiếp cận trong ứng phó với COVID-19, từ giai đoạn đại dịch sang giai đoạn bệnh “đặc hữu”.
-
Đời sống
Cơ hội nhận 100% học bổng khi đăng ký đào tạo trình độ tiến sĩ tại VPI
17:29' - 19/04/2024
Từ ngày 22/4 - 22/5/2024, Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) sẽ tiếp nhận hồ sơ xét tuyển 3 nghiên cứu sinh chuyên ngành Kỹ thuật dầu khí và 3 nghiên cứu sinh chuyên ngành Kỹ thuật hóa học.
-
Đời sống
Hàn Quốc mở rộng mô hình giúp việc gia đình người nước ngoài
07:30' - 19/04/2024
Từ năm 2025, Chính phủ Hàn Quốc sẽ cho phép tiếp nhận người lao động nước ngoài trong lĩnh vực giúp việc gia đình sau khi Seoul cho triển khai thí điểm mô hình này với Philippines từ tháng 8 năm nay.
-
Đời sống
Xuất hiện mưa đá tại các huyện miền núi cao của Quảng Nam
21:41' - 18/04/2024
Chiều 18/4, dông lốc kèm theo mưa đá xuất hiện tại xã Trà Mai - Trung tâm hành chính huyện Nam Trà My. Trận mưa bắt đầu từ khoảng 14 giờ 30 phút.
-
Đời sống
Độ mặn trên sông Tiền đang giảm
16:49' - 18/04/2024
Nhờ độ mặn trên sông Tiền đang giảm nên cống Xuân Hòa tranh thủ thời cơ lấy thêm nước ngọt khi điều kiện cho phép (lấy gạn) bổ sung trữ trong nội đồng phục vụ phòng chống hạn.
-
Đời sống
MoMo lan tỏa văn hóa đọc trên môi trường số
15:15' - 18/04/2024
Đồng hành cùng “Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam”, MoMo mang đến chuỗi hoạt động đa dạng cho người yêu sách, các nhà xuất bản và nhà phát hành sách.
-
Đời sống
Giỗ Tổ Hùng Vương - nét đẹp văn hóa trong tâm thức người Việt
09:57' - 18/04/2024
Những ngày này, người Việt ở Việt Nam nói riêng, ở khắp năm châu nói chung đều thành kính hướng về Đất Tổ, nhớ đến ngày Giỗ Tổ 10 tháng 3.
-
Đời sống
Nắng nóng kéo dài, mực nước các ao, hồ ở Bình Phước xuống thấp
08:07' - 18/04/2024
Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Phước cho biết, nắng nóng kéo dài trên địa bàn tỉnh khiến mực nước các ao, hồ chứa tiếp tục xuống thấp, một số hồ đã cạn kiệt.
-
Đời sống
Chật vật nước sinh hoạt ở vùng cao Lai Châu
17:41' - 17/04/2024
Thiếu nước sinh hoạt không chỉ ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt của người dân mà còn ảnh hưởng tới việc học tập, sinh hoạt của các cháu học sinh.