Tháo gỡ khó khăn từ định dạng lại sản lượng gạo xuất khẩu
“Thay vì phải chạy đôn chạy đáo tìm đường xuất khẩu, bất chấp giá cả, chất lượng… như hiện nay, Việt Nam cần định dạng lại sản lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu với định hướng trong ngắn hạn đến năm 2020, chỉ nên xuất khẩu ở mức 2 – 3 triệu tấn/năm thay vì 7 – 8 triệu tấn/năm như hiện nay”.
Đây là một trong những giải pháp đáng chú ý được Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đưa ra tại Hội thảo về định hướng phát triển thị trường nhập khẩu gạo của Việt Nam , do Bộ Công Thương tổ chức tại Tp.Hồ Chí Minh ngày 13/12.
Thị trường gặp khó
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, khoảng 70% lượng gạo xuất khẩu mỗi năm của Việt Nam được bán tại thị trường châu Á, trong đó Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất, tiếp đến là các quốc gia trong khu vực ASEAN gồm Philippines, Indonesia và Malaysia. Tuy nhiên, hiện xuất khẩu gạo của Việt Nam sang những thị trường này đang chững lại.
Ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA phân tích, những năm trước đây, 3 nước trong khu vực ASEAN nói trên đã nhập khoảng 2-3 triệu tấn gạo từ Việt Nam nhưng năm nay, lượng gạo xuất khẩu sang cả ba thị trường này chỉ còn khoảng 10%. Nguyên nhân chủ yếu là do Chính phủ các nước này có những chính sách quyết đoán về an ninh lương thực và đã đạt được những kết quả nhất định ban đầu; từng bước tự cân đối lương thực trong nước, giảm phụ thuộc vào gạo nhập khẩu.
Riêng thị trường Trung Quốc, với những chính sách về kiểm dịch mới được đưa ra, đặc biệt là Nghị định thư về xuất khẩu gạo và cám gạo giữa Việt Nam – Trung Quốc vừa được công bố giữa năm nay thì đây không còn là thị trường dễ tính nữa.
Đồng quan điểm trên, ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, trên thị trường thế giới, gạo là một mặt hàng rất hạn chế, gặp nhiều khó khăn trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Đa số các nước đều có biện pháp bảo hộ đối với mặt hàng này và thuế nhập khẩu thường ở mức cao nhất. Đơn cử như Hàn Quốc thuế nhập khẩu gạo lên đến 500%, Nhật Bản là 800%. Không chỉ vậy, các quy định về hạn ngạch thuế quan, an toàn vệ sinh thực phẩm, hàng rào kỹ thuật… là những lý do được các nước đưa ra nhằm bảo hộ sản xuất trong nước.
Mặt khác, hiện 90% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam là từ Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, vụ Đông Xuân 2015-2016 vừa qua, hạn hán, xâm nhập mặn đã khiến sản lượng sụt giảm trên 1 triệu tấn. Với sự biến đổi khí hậu, nước biển dâng kèm theo những đập thủy điện đang được xây ở thượng nguồn sông Mê Kông như hiện nay, sản xuất lúa ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sản xuất cũng như xuất khẩu của ngành lúa gạo nếu Việt Nam không định dạng lại ngành hàng này trong thời gian tới.
Trong bối cảnh đó, đại diện VFA cho rằng, Việt Nam cần định dạng lại sản lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu. Với định hướng trong ngắn hạn đến năm 2020, chỉ nên xuất khẩu ở mức 2 - 3 triệu tấn/năm thay vì 7 - 8 triệu tấn/năm như hiện nay.
Xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng cao
Việc định dạng lại thị trường cũng được các doanh nghiệp trực tiếp làm công tác xuất khẩu đồng tình. Dưới góc độ của doanh nghiệp, ông Phạm Thái Bình, Giám đốc Công ty TNHH Trung An (Cần Thơ) cho rằng, trước đây, do bối cảnh lịch sử nên nền sản xuất lúa gạo chỉ tập trung vào năng xuất, sản lượng mà bỏ quên vấn đề chất lượng và thị trường.
“Muốn phát triển được thị trường, Việt Nam phải có những sản phẩm gạo có tính cạnh tranh, đảm bảo 3 yếu tố: ngon, sạch và rẻ. Đặc biệt, gạo sạch là xu thế tiêu dùng không chỉ của thế giới mà ngay cả người dân trong nước. Thời gian gần đây, nhiều người tiêu dùng trong nước chọn mua gạo Campuchia vì tin rằng đó là gạo sạch, dù giá đắt hơn so với nhiều loại gạo sản xuất trong nước”, ông Bình nói.
Để đảm bảo 3 tiêu chí trên, theo ông Phạm Thái Bình, phải bắt nguồn từ khâu sản xuất, có những cánh đồng lớn và vùng nguyên liệu ổn định để sản xuất theo chuỗi giá trị gia tăng. Để làm được điều này, không cần phải tìm giải pháp nào khác, chỉ cần làm đúng chủ trương theo Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ về khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, xây dựng cánh đồng lớn.
Ngoài việc định dạng lại sản lượng hàng hóa, ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA nhấn mạnh, để tháo gỡ khó khăn cho ngành lúa gạo hiện nay, cần tổ chức lại sản xuất ngành hàng lúa, gạo theo hướng đi vào chiều sâu là nâng cao chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong ngắn hạn, cần xây dựng vùng nguyên liệu an toàn và có thể truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, cân đối sản lượng lúa, gạo hàng hóa phù hợp với nhu cầu tiêu thụ của thị trường và vượt qua thách thức kép về nước.
Từ đó, định dạng lại 3 vùng sinh thái có tiềm năng lợi thế sản xuất lúa, gạo; trong đó, khai thác triệt để 2 vùng sinh thái nước ngọt (Tứ giác Long Xuyên, Đồng Tháp Mười) và vùng luân canh lúa - tôm (vùng giữa sông Tiền - sông Hậu (ven biển).
Tham dự chỉ đạo hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Tương Trần Quốc Khánh cho rằng, trong thời gian tới, ngành lúa gạo phải thay đổi tư duy sản xuất lúa gạo, định dạng lại sản lượng tối ưu, thay vì kiểu tự hào “xuất khẩu nhiều nhất” như hiện nay. Nhìn lại toàn cảnh thị trường thế giới, nếu một năm chỉ sản xuất dành cho xuất khẩu khoảng 4 triệu tấn, nhưng nếu giá trị tốt thì cũng mang lại giá trị tương đương với 6-7 triệu tấn.
Đồng thời, việc sản xuất phải hướng đến đảm bảo theo yêu cầu, tiêu chuẩn của từng thị trường. Bởi lúa gạo là ngành hàng được bảo hộ lớn nhất hiện nay nên mỗi thị trường có những quy định khác nhau về điều kiện nhập khẩu./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp đầu mối xuất khẩu gạo phải có vùng nguyên liệu
21:39' - 28/11/2016
Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng về việc đánh giá việc thực hiện Nghị định số 109/2010/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo khó đạt mục tiêu
07:32' - 29/10/2016
Trung Quốc là thị trường chính và tiềm năng của xuất khẩu gạo Việt Nam, nhưng hiện đã hết quota nhập khẩu chính ngạch.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo đạt 4,2 triệu tấn
10:04' - 27/10/2016
Khối lượng gạo xuất khẩu trong cả nước tháng 10/2016 ước đạt 368.000 tấn, giá trị 164 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu gạo 10 tháng ước đạt 4,2 triệu tấn.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo giảm hơn 16%, lượng hàng tồn kho vẫn đứng ở mức cao
13:36' - 29/09/2016
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khối lượng xuất khẩu gạo 9 tháng qua ước đạt 3,76 triệu tấn, thu về 1,69 tỷ USD, giảm 16,4% về khối lượng và giảm 12,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015.
-
Kinh tế Việt Nam
Tháng 7, xuất khẩu gạo đạt mức thấp nhất về lượng và giá trị
19:35' - 11/08/2016
So với cùng kỳ năm 2015, xuất khẩu gạo giảm hơn 118% về lượng và 95% về trị giá FOB. Đây là cũng là thời điểm xuất khẩu gạo đạt thấp nhất từ đầu năm đến nay.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Tận dụng ưu đãi từ Hiệp định CPTPP khi xuất khẩu vào Canada
21:50' - 28/03/2024
Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mở ra cơ hội lớn để Việt Nam – Canada thúc đẩy trao đổi thương mại.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng làm việc với Đoàn đại biểu Liên đoàn các tổ chức kinh tế Nhật Bản
21:30' - 28/03/2024
Thủ tướng Chính phủ khẳng định Việt Nam nhất quán thực hiện các đường lối, chính sách này và luôn coi trọng quan hệ với Nhật Bản cũng như hoạt động của các nhà đầu tư Nhật Bản tại Việt Nam.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam
21:03' - 28/03/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, WB là một trong ba đối tác phát triển cung cấp vốn vay nước ngoài lớn nhất cho Chính phủ Việt Nam
-
Kinh tế Việt Nam
Cơ hội nghề nghiệp trong ngành điện gió ngoài khơi
19:17' - 28/03/2024
Trong các dự án điện gió ngoài khơi, những vị trí công việc khác nhau sẽ yêu cầu nhân sự hoàn thành những chứng chỉ đào tạo khác nhau.
-
Kinh tế Việt Nam
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với kinh doanh xăng dầu
18:56' - 28/03/2024
Bộ trưởng Bộ Công Thương vừa ký ban hành công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi các đơn vị liên quan về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
-
Kinh tế Việt Nam
Việt Nam – Italy thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư
17:51' - 28/03/2024
Quan hệ song phương giữa Việt Nam và Italy trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư đã phát triển tốt đẹp nhưng vẫn cần đẩy mạnh hơn nữa.
-
Kinh tế Việt Nam
Kiến tạo mô hình công nghiệp đô thị vệ tinh thông minh
16:28' - 28/03/2024
Theo VCCI, việc đảm bảo khu công nghiệp, khu kinh tế tiếp tục đóng vai trò là mô hình quan trọng trong thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội là yêu cầu cấp thiết hiện nay.
-
Kinh tế Việt Nam
Loạt chính sách về kinh tế nổi bật hiệu lực từ tháng 4/2024
15:42' - 28/03/2024
Một số chính sách liên quan kinh tế như hoạt động lấn biển theo Luật Đất đai 2024; giấy chứng nhận đủ điều kiện kỹ thuật với thiết bị ngành hàng không sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 4/2024.
-
Kinh tế Việt Nam
Chia sẻ kinh nghiệm phát triển kinh tế số, hoàn thiện thể chế công nghệ
12:41' - 28/03/2024
Chuyển đổi số là động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo nhằm tạo bứt phá, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế...