Tích tụ, tập trung ruộng đất ở Việt Nam thế nào trong điều kiện mới?
Phát biểu đề dẫn buổi tọa đàm, ông Đoàn Minh Huấn, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản cho biết: Tích tụ và tập trung ruộng đất là vấn đề thực tiễn cấp bách, đụng chạm đến nhiều vấn đề lý luận chiều sâu.
Ruộng đất là vấn đề căn bản của một nước mà nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu ngành kinh tế, nông dân chiếm tỷ lệ lớn trong kết cấu dân cư và nông thôn là lãnh thổ chủ yếu trong so sánh tương quan quy mô đô thị còn chưa lớn. Hiện nay, tình trạng ruộng đất manh mún đang cản trở quá trình áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, đưa nông nghiệp đi lên sản xuất lớn, đưa nông sản tham gia vào chuỗi giá trị gia tăng toàn cầu.
Đây cũng là vấn đề không giản đơn khi xét trong điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam với đặc điểm chế độ ruộng đất và tính đồng bộ trong phát triển của cơ cấu các ngành kinh tế. Vì vậy, xung quanh vấn đề tích tụ, tập trung ruộng đất có nhiều ý kiến trái chiều.
Tọa đàm khoa học này là dịp để các nhà khoa học, các chuyên gia có nhiều năm nghiên cứu, gắn bó với vấn đề ruộng đất trình bày ý kiến của mình, đặc biệt xung quanh quan niệm về tích tụ, tập trung ruộng đất; các phương thức tích tụ, tập trung ruộng đất; khung thể chế cho vấn đề này và mô hình, phương thức phù hợp cho Việt Nam.
Tiến sỹ Nguyễn Đình Bồng, Hội Khoa học Đất Việt Nam khẳng định: Tích tụ đất đai được xem là tiền đề phát triển kinh tế hộ gia đình trong quá trình chuyển từ sản xuất nhỏ, tự cung tự cấp lên sản xuất hàng hoá quy mô lớn. Quá trình này vận động theo cơ chế thị trường, thông qua các hình thức giao dịch dân sự đất (chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thừa kế, tặng, cho quyền sử dụng đất).
Một bộ phận hộ gia đình nông dân có kinh nghiệm sản xuất, sử dụng đất hiệu quả, có thu nhập, có nguồn vốn nhận chuyển quyền sử dụng đất để mở rộng quy mô. Tuy nhiên, đa số hộ gia đình nông dân thiếu vốn để thực hiện tích tụ ruộng đất, muốn sử dụng đất hiệu quả họ phải chọn hình thức khác.
Trong khi đó, tập trung đất đai luôn được coi là một công cụ hoặc điểm xuất phát cho phát triển nông thôn. Sản xuất hàng hoá quy mô lớn, tập trung, cần đầu tư khoa học công nghệ trong khi sản xuất riêng lẻ của hộ cá nhân không đáp ứng được yêu cầu này nên tất yếu có nhu cầu hợp tác sản xuất kinh doanh dưới các hình thức thích hợp. Đó là hợp tác sản xuất kinh doanh từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, góp vốn với các doanh nghiệp nông nghiệp.
Theo Tiến sỹ Nguyễn Đình Bồng, trong điều kiện hiện tại ở nước ta hiện nay, khi mà phát triển nông nghiệp vẫn còn giữ vị trí quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá nông thôn, tập trung đất đai sẽ chuyển từ trọng tâm vào việc tái cơ cấu nông nghiệp sang sử dụng không gian nông thôn hiệu quả hơn.
Việc này được thực hiện thông qua quy hoạch hạ tầng, cụm dân cư và quy hoạch sản xuất nông nghiệp nhằm cân bằng lợi ích của nông nghiệp, bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học và nâng cao chất lượng đời sống của nông dân đồng thời cải thiện diện mạo nông thôn.
Phó Giáo sư Tiến sỹ Trần Quốc Toản , Chuyên gia cao cấp, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ khẳng định : Vấn đề tích tụ, tập trung ruộng đất là một quá trình lâu dài, không thể chỉ xem xét đơn thuần từ góc độ sản xuất nông nghiệp hàng hóa, mà chứa đựng tổng hợp những nhân tố chính trị, xã hội, kinh tế, văn hóa, truyền thống, điều kiện tự nhiên, cần được nghiên cứu thấu đáo cả về lý luận và thực tiễn.
Đối với Việt Nam hiện nay , do điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội và trình độ phát triển của nền nông nghiệp rất khác nhau giữa các vùng nên c ần tích tụ ruộng đất theo hướng kết hợp có hiệu quả hai khuynh hướng: phát triển nền nông nghiệp theo chiều rộng gắn với xu hướng tăng quy mô ruộng đất canh tác ngày càng lớn của một hộ hay doanh nghiệp và phát triển nền nông nghiệp theo chiều sâu dựa vào ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại.
Phó Giáo sư Tiến sỹ Trần Kim Chung , Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, để việc tích tụ ruộng đất thực sự có đóng góp vào phát triển kinh tế đồng thời khắc phục, giảm thiểu các vấn đề có tính hạn chế, tiêu cực thì cần phải có các giải pháp đồng bộ, từ chủ trương đường lối của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đến các Bộ, ngành địa phương.
Các đơn vị chức năng cần rà soát, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, thúc đẩy quá trình tích tụ ruộng đất. Ngoài ra, cần hoàn thiện tài chính về đất đai kích thích quá trình dồn điền, đổi thửa, tích tụ ruộng đất, tác động trực tiếp đến chủ sử dụng đất nông nghiệp.
Kết luận buổi tọa đàm, Phó Giáo sư Tiến sỹ Nguyễn Văn Thạo, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đánh giá: Vấn đề tích tụ, tập trung ruộng đất là một trong những giải pháp để tháo gỡ khó khăn, công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.
Tuy nhiên, việc này không thể làm vội vàng vì nếu sai sót sẽ gây ra biến động xã hội rất lớn. Tích tụ, tập trung ruộng đất phải đặt trong tổng thể công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn, trong bối cảnh kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, lợi ích của doanh nghiệp và lợi ích của hộ nông dân.
Trong quan hệ này, hộ nông dân là yếu thế nhất nên phải quan tâm và đặt lợi ích người nông dân hàng đầu. Bên cạnh đó, tích tụ, tập trung ruộng đất không phải chỉ có doanh nghiệp mà còn bao hàm rất nhiều hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp khác đem lại hiệu quả.
Vì thế, phải phát triển cả kinh tế hộ, kinh tế trang trại, kinh tế doanh nghiệp và kinh tế hợp tác. Ngoài ra, để thực hiện được tích tụ, tập trung ruộng đất thì Đảng, Nhà nước cũng cần thay đổi cơ chế chính sách về luật pháp, quy hoạch sử dụng đất./.
>>>Tích tụ ruộng đất: Không làm theo phong trào
>>> Chính phủ thống nhất mở rộng hạn điền, tích tụ ruộng đất
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Tích tụ, tập trung đất nông nghiệp-Bài 2: Doanh nghiệp gặp khó khi tiếp cận đất đai
14:40' - 27/04/2017
Việc chủ động sản xuất trên cơ sở tích tụ đất đai cho sản xuất quy mô lớn là điều kiện cần thiết để doanh nghiệp chủ động phương án sản xuất kinh doanh của mình.
-
Kinh tế Việt Nam
Tích tụ, tập trung đất nông nghiệp-Bài 1: Làm thế nào cho hiệu quả?
14:26' - 27/04/2017
Đối với quá trình tích tụ ruộng đất, việc quy định thời hạn sử dụng đất, hạn mức sử dụng đất cũng như vấn đề tài chính đất đai có ý nghĩa quan trọng, tạo được hiệu ứng mạnh mẽ, khả thi từ chính sách.
-
Kinh tế & Xã hội
Tích tụ ruộng đất: Không làm theo phong trào
15:45' - 17/04/2017
Quá trình tích tụ ruộng đất đang được Chính phủ thúc đẩy thực hiện, nhằm phát triển ngành nông nghiệp trên tầm cao mới. Nhiều học giả và chuyên gia đã đóng góp ý kiến xung quanh vấn đề này.
-
Kinh tế & Xã hội
Thái Bình tích tụ ruộng đất, ưu tiên phát triển nông nghiệp công nghệ cao
14:24' - 23/03/2017
Đây là xu thế tất yếu nhằm nâng chất lượng nông sản và có ý nghĩa quan trọng trong tái cơ cấu ngành, hướng đến nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn.
-
Kinh tế & Xã hội
Chính phủ thống nhất mở rộng hạn điền, tích tụ ruộng đất
16:26' - 12/03/2017
Nhiều vướng mắc về cơ chế, chính sách liên quan tới chính sách hạn điền, tín dụng… gây khó khăn cho doanh nghiệp đã được Chính phủ quyết nghị hướng xử lý.
-
Kinh tế Việt Nam
Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIV: Khuyến khích, tạo điều kiện tích tụ ruộng đất
21:11' - 04/11/2016
Chiều 4/11, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường đã giải trình làm rõ các vấn đề về tái cơ cấu nhanh nền nông nghiệp Việt Nam, điều chỉnh bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới...
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Khắc phục “thẻ vàng” IUU: Chuyển đổi một số nghề ảnh hưởng đến môi trường sinh thái
20:03' - 23/04/2024
UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành Kế hoạch chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024 - 2030.
-
Kinh tế Việt Nam
Cần Thơ chấn chỉnh việc chậm trễ giải ngân vốn đầu tư công
19:01' - 23/04/2024
Chiều 23/4, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Việt Trường yêu cầu các chủ đầu tư chấn chỉnh xử lý các hành vi thiếu trách nhiệm, chậm trễ trong thực hiện nhiệm vụ.
-
Kinh tế Việt Nam
Điều chỉnh Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, tái định cư sân bay Long Thành
18:48' - 23/04/2024
Đồng Nai, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải trình Chính phủ trước ngày 30/4 về điều chỉnh Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
-
Kinh tế Việt Nam
Khởi công nút giao đường Vành đai 3 kết nối cửa ngõ Bình Dương với Tp. Hồ Chí Minh
18:46' - 23/04/2024
Ngày 23/4, nút giao thông đường vành đai 3 Tp. Hồ Chí Minh là nút giao kết nối cửa ngõ tỉnh Bình Dương với đường xa lộ Hà Nội (Tp. Hồ Chí Minh) đã chính thức khởi công xây dựng.
-
Kinh tế Việt Nam
Bế mạc Phiên họp thứ 32 của của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
18:22' - 23/04/2024
Chiều 23/4, tại Nhà Quốc hội, Phiên họp thứ 32 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bế mạc sau 4,5 ngày làm việc.
-
Kinh tế Việt Nam
Miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam
18:18' - 23/04/2024
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa ký các quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn kết quả miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhiệm kỳ 2021 - 2026.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải thúc tiến độ giải ngân các dự án
18:00' - 23/04/2024
Ngày 23/4, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng đã chủ trì cuộc họp kiểm điểm tình hình thực hiện các dự án trọng điểm.
-
Kinh tế Việt Nam
Nhiều bất cập trong quy định mới về thuỷ sản khai thác xuất khẩu
17:46' - 23/04/2024
Những quy định liên quan đến quản lý hải sản khai thác xuất khẩu mới ban hành gần đây đã xuất hiện bất cập khiến doanh nghiệp không biết làm thế nào để tuân thủ.
-
Kinh tế Việt Nam
Dự báo nhu cầu đi lại dịp lễ 30/4 tại Tp. Hồ Chí Minh tăng cao
17:17' - 23/04/2024
Kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kéo dài, nhu cầu của người dân đi lại qua các bến xe, nhà ga tại Tp. Hồ Chí Minh có thể tăng cao so với kỳ nghỉ lễ năm trước.