Tiêu điểm trong ngày: Khi lòng tin được trao gửi

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trong cuộc gặp tại Singapore ngày 12/6. Ảnh: EPA/TTXVN

“Cuộc hẹn” đầu tiên này đã kết thúc tốt đẹp hơn mong đợi, với một tuyên bố chung được hai bên đánh giá là toàn diện, chứng tỏ rằng hai nhà lãnh đạo của hai quốc gia từng có gần 7 thập kỷ đối địch đã vượt qua “phép thử” của lòng tin và cùng nhau tạo một “cú hích” cho hòa bình và thịnh vượng lâu dài trên bán đảo Triều Tiên cũng như đảm bảo an ninh cho toàn khu vực Đông Bắc Á.

Cái bắt tay giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vào 9 giờ sáng 12/6 tại sảnh khách sạn Capella trên đảo Sentosa của Singapore đã đi vào lịch sử hiện đại. Đó cũng là khoảnh khắc mà cả thế giới đã trông đợi từ rất lâu, được nhiều tờ báo lớn của khu vực và thế giới đánh giá là “khoảnh khắc bước ngoặt của chính trị Đông Á”.

Trong suốt cuộc gặp gỡ kéo dài gần 5 giờ đồng hồ, trong đó có hơn 40 phút gặp riêng trực tiếp, hơn 1 giờ đàm phán mở rộng và sau đó là bữa trưa kết hợp làm việc, thế giới đã chứng kiến một Tổng thống Mỹ và một nhà lãnh đạo trẻ của Triều Tiên luôn tươi cười, thân thiện, phong thái thoải mái, khác hẳn với những màn “đấu khẩu” ác liệt mà chính hai người đàn ông này đã “ném” vào nhau cách đây nửa năm.

Bản thân ông Trump đã liên tục có những phát biểu lạc quan như “chúng tôi đã có cuộc thảo luận hết sức tốt đẹp”, “chúng tôi sẽ đạt được thành công”, hay “chúng tôi sẵn sàng hợp tác với nhau, sẵn sàng giải quyết được vấn đề lớn….”.

Ngồi cùng bàn với một Tổng thống Mỹ đương nhiệm, ông Kim Jong-un đã tạo được một dấu ấn hoàn toàn khác.

Cuộc gặp lịch sử này bản thân nó đã truyền đi một thông điệp chiến thắng cho ông Kim, đưa ông từ vị thế là một "gã tên lửa" (theo cách diễn đạt có phần khiếm nhã của Tổng thống Mỹ Donald Trump) chuyển sang vị thế của một nhà lãnh đạo có trách nhiệm, ngang tầm với Tổng thống Mỹ.

Ông đã chứng tỏ là một lãnh đạo thân thiện và cởi mở, một chính khách sắc bén, có nhận thức xác đáng về cục diện thế giới, có khả năng thích ứng với các hoàn cảnh biến đổi nhanh chóng.

Kênh CNN dẫn bình luận của bà Jean H.Lee, chyên gia về Triều Tiên thuộc Trung tâm Wilson của Mỹ, cho rằng “Tổng thống Trump đã phải bay nửa vòng trái đất để gặp gỡ một nhà lãnh đạo của một quốc gia vốn bị coi là nghèo hơn, nhỏ bé hơn, và điều này chứng tỏ thắng lợi của ông Kim Jong Un”.

Theo bà, khoảnh khắc hai nhà lãnh đạo bắt tay nhau cũng là khoảnh khắc thể hiện sức mạnh của người dân Triều Tiên.

Bản tuyên bố chung lịch sử được Tổng thống Trump và ông Kim Jong-un ký kết khi kết thúc cuộc gặp chỉ dài hơn một trang giấy nhưng đã phản ánh đúng những điều như ông Trump khẳng định rằng đây là văn kiện “tốt đẹp và toàn diện”.

Trong đó, Mỹ và Triều Tiên đã cam kết thiết lập quan hệ song phương mới theo nguyện vọng của nhân dân hai nước vì hòa bình và thịnh vượng; cam kết nỗ lực nhằm xây dựng một cơ chế hòa bình lâu dài, ổn định và hướng tới phi hạt nhân hóa toàn diện trên bán đảo Triều Tiên.

Hai bên cũng nhất trí thực hiện công tác tìm kiếm và trao trả hài cốt của tù binh chiến tranh (POW) và mất tích trong chiến tranh (MIA).

Bản Tuyên bố chung cũng nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của hội nghị thượng đỉnh đầu tiên này, giúp hai bên vượt qua căng thẳng và thù địch nhiều thập kỷ qua để mở ra một tương lai mới. Hai bên cũng nhất trí tiến hành cuộc gặp cấp Bộ trưởng Ngoại giao và quan chức cấp cao vào thời điểm sớm nhất có thể để triển khai các kết quả của hội nghị.

Tinh thần nổi bật nhất toát lên trong toàn bộ cuộc gặp lịch sử ngày 12/6, đó là dường như hai nhà lãnh đạo của hai quốc gia đối địch đã trao gửi lòng tin cho nhau. Dường như cả hai đã nhận thức rõ vai trò của mình cũng như cơ hội hiếm có mà mình đang nắm giữ, để từ đó có cách hành xử sáng suốt.

Tại cuộc hội đàm, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nêu rõ: “Con đường để tới được đây không hề dễ dàng. Những định kiến cũ và thực tiễn sai lầm có những thời điểm đã gây trở ngại cho bước tiến của chúng ta, nhưng chúng ta đã vượt qua tất cả để đến được đây”.

Ông Kim cũng khẳng định hai bên đã nhất trí gác lại quá khứ và “thế giới sẽ được chứng kiến những thay đổi lớn lao”.

Về phần mình, Tổng thống Trump không ngại ngần bày tỏ sự tin cậy của mình đối với nhà lãnh đạo Triều Tiên. Tại cuộc họp báo sau khi kết thúc cuộc gặp, ông khẳng định: “Tôi tin. Tôi hoàn toàn tin rằng ông Kim Jong-un sẽ tuân thủ những thỏa thuận hai bên đã ký kết. Ông ấy rất chắc chắn về điều mình mong muốn thực hiện...”.

Ông Trump cũng đánh giá cao năng lực lãnh đạo của ông Kim Jong-un, đồng thời nhấn mạnh rằng những cam kết đưa ra trong tuyên bố chung sẽ mang lại lợi ích cho cả Mỹ và Triều Tiên. Đáng chú ý, lần đầu tiên, ông Trump thừa nhận tiến trình phi hạt nhân hóa đòi hỏi thời gian lâu dài, và cho biết tiến trình này sẽ sớm được khởi động.

Cùng với những lời lẽ lạc quan như vậy, hai bên cũng có những cam kết bước đầu cho thấy sự nhượng bộ của cả hai để thu hẹp những bất đồng lớn lâu nay. Trong đó, Triều Tiên cam kết phá hủy cơ sở thử nghiệm động cơ tên lửa, còn Tổng thống Trump cam kết chấm dứt các cuộc tập trận chung với Hàn Quốc, thậm chí có thể xem xét rút binh sĩ Mỹ khỏi Hàn Quốc trong tương lai.

Ông Trump cũng bày tỏ hy vọng cuộc chiến tranh Triều Tiên sẽ sớm chính thức chấm dứt, đồng thời nhấn mạnh “Quá khứ không quyết định được tương lai. Xung đột ngày hôm qua không dứt khoát sẽ trở thành cuộc chiến của ngày mai. Và lịch sử đã nhiều lần chứng minh rằng kẻ thù hoàn toàn có thể trở thành bạn bè”.

Đối với Mỹ, kết quả tích cực bước đầu của cuộc gặp cho thấy cho thấy ông Trump đã không hoài công vô ích khi đích thân bay nửa vòng trái đất đến “đảo quốc Sư tử”, đảo ngược các luật chơi truyền thống, bỏ qua mọi thông lệ quy chuẩn của Mỹ để ngồi xuống trực tiếp nói chuyện với nhà lãnh đạo Triều Tiên.

Sau chính sách “gây sức ép tối đa”, sự thay đổi của Mỹ trong cách tiếp cận giải quyết vấn đề xung đột với Triều Tiên (chấp nhận đàm phán trực tiếp ở cấp lãnh đạo cao nhất, thay vì cơ chế đàm phán 6 bên như trước đây) phản ánh đúng chủ trương ưu tiên tiếp xúc song phương mà Tổng thống Trump theo đuổi từ khi nhậm chức, đồng thời cũng rất phù hợp với phong cách lãnh đạo của ông Kim Jong-un.

Với cuộc gặp tại Capella, có thể coi như ông Trump đã bước đầu hoàn thành một sứ mệnh hướng tới hòa bình, ổn định ở bán đảo Triều Tiên, giúp tìm hướng đi tích cực cho một trong những “hồ sơ nóng” nhất của thế giới.

Đây có lẽ là món quà sinh nhật ý nghĩa nhất mà ông Trump đích thân thực hiện, đúng một ngày trước khi ông bước sang tuổi 73. Thành công của cuộc gặp lịch sử này cũng được coi là thành tựu ngoại giao đầu tiên của Tổng thống Trump sau một năm rưỡi cầm quyền.

Thành công này càng có ý nghĩa khi nó diễn ra trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ, nhất là trong bối cảnh ông Trump đang phải đối mặt với không ít các vấn đề phát sinh do chính sách của mình hơn một năm qua.

Còn với Triều Tiên, sau nhiều thập kỷ chiến tranh, bị cô lập và kinh tế kiệt quệ, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đang quyết liệt thực hiện mục tiêu cải thiện nền kinh tế, giảm bớt sức ép cấm vận từ bên ngoài.

Cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ thành công đồng nghĩa với việc ông đã tiến thêm một bước nữa ra thế giới, sau khi Bình Nhưỡng đã cải thiện đáng kể quan hệ với các cường quốc trong khu vực, từ Hàn Quốc đến Nga và Trung Quốc thời gian gần đây.

Những gì hai nhà lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên đạt được tại cuộc gặp đầu tiên này dù mới chỉ là bước đầu, nhưng chắc chắn sẽ là cú hích vô cùng quan trọng và quý giá cho các bước đi tiếp theo trên con đường bảo đảm an ninh khu vực, thiết lập hòa bình lâu dài cũng như thịnh vượng cho bán đảo Triều Tiên.

Lịch sử đã chứng minh rằng giải pháp ngoại giao là con đường tối ưu để giải quyết mọi xung đột, căng thẳng, bởi nó giảm tối thiểu mọi tổn thất và đem lại lợi ích thực chất, bền vững cho tất cả các bên.

Tất nhiên, không thể kỳ vọng một hội nghị kéo dài chỉ nửa ngày có thể giải quyết hết những bất đồng cũng như lấp đầy hố sâu thiếu tin cậy giữa hai quốc gia từng là địch thủ trong nhiều thập kỷ.

Để đảm bảo duy trì động lực tích cực mà hội nghị đem lại, các bên liên quan cần tiếp tục nỗ lực hành động thực tiễn, và quan trọng là giữ được sự kiên nhẫn, sáng suốt và lòng tin dành cho nhau.

Dù vậy, bất chấp điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sau cuộc gặp này, cái bắt tay của hai nhà lãnh đạo Donald Trump và Kim Jong-un vẫn sẽ là một thời khắc lịch sử, và cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều vẫn được coi là một “hội nghị thế kỷ” mở ra cơ hội xây dựng lòng tin vững chắc, loại bỏ chiến tranh và thù địch kéo dài gần 7 thập kỷ qua./.