Vẫn thiếu niềm tin trong hoạt động đấu thầu
Đặc biệt là với những gói thầu liên quan tới hoạt động đầu tư xây dựng các công trình, dự án hạ tầng cơ sở. Vẫn có tình trạng ưu ái, thiên vị khi xét duyệt hồ sơ thầu và lựa chọn nhà thầu.
Việc xây dựng các tiêu chí lựa chọn nhà thầu cũng được thực hiện thiếu minh bạch. Chưa kể, vẫn có sự can thiệp phi chính thức để hạn chế các nhà thầu tham gia bỏ thầu…
Theo ông Nguyễn Văn Đệ, đây là lĩnh vực hết sức nhạy cảm. Nhiều doanh nghiệp không “dám” lên tiếng vì ngại va chạm, vì sợ thua thiệt và để lại tiếng xấu ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh.
“Đây là tình hình chung của cả nước, không riêng gì với địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Đây cũng là điều khiến doanh nghiệp chưa thực sự tin tưởng vào những nỗ lực cải cách thể chế mà Chính phủ và các cấp ngành đang theo đuổi và thực hiện nhằm cải thiện môi trường kinh doanh”, ông Đệ nói.
Dù đã có nhiều nỗ lực cải thiện như minh bạch thông tin, nâng tính chuyên nghiệp trong khâu tổ chức đấu thầu và triển khai thực hiện, song Luật Đấu thầu 2013 hiện còn tồn tại nhiều điểm chưa phù hợp, chưa đảm bảo đúng với nguyên tắc của cơ chế thị trường, cũng như chưa đảm bảo thực chất tính cạnh tranh lành mạnh. Khoảng cách giữa các quy định của luật với thực tiễn triển khai của doanh nghiệp còn ở rất xa.
Đúng như ông Đệ phản ánh, ngay trong Luật Đấu thầu được Quốc hội ban hành năm 2013 và được Chính phủ hướng dẫn thực hiện theo Nghị định 63/2014/NĐ-CP vẫn có khái niệm “Chỉ định thầu”. Điều mà nhiều chuyên gia nhận định là không giống với bất kỳ hình thức nào được quốc tế quy định.
Điều mà xét về nguyên tắc của cơ chế thị trường là không phù hợp, không góp phần kích thích sự tham gia của doanh nghiệp, cũng như không tạo được động lực phát triển cho nền kinh tế.
Ông Ninh Viết Định, Trưởng Ban đấu thầu thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu luôn là điều được doanh nghiệp đặc biệt quan tâm nhưng lại không được làm rõ và diễn giải theo luật định. Dẫn tới trình trạng thường xuyên xảy ra tranh chấp trong lĩnh vực đấu thầu.
Đáng lý, cần có sự kiểm soát chặt chẽ các nhà thầu nước ngoài; phải có những quy định về việc liên danh với nhà thầu trong nước, hoặc yêu cầu sử dụng nhà thầu phụ trong nước…
Quan hệ giữa nhà thầu và các đối tượng khác tham gia trong quy trình đấu thầu cần phải được quy định rõ ràng để tránh xung đột
“Đây là những điều mà ngay trong Luật Đấu thầu, cũng như các điều kiện của Việt Nam hiện chưa thực sự tạo môi trường cạnh tranh công bằng, minh bạch”, ông Định kết luận.
Dù Nhà nước quy định các gói thầu phải công khai thông tin qua các trang thông tin điện tử quốc gia, và qua báo giấy Đấu thầu để đảm bảo tính minh bạch; hay khuyến khích sử dụng phương thức điện tử trong đấu thầu, đấu thầu qua mạng… Song yếu tố con người thực thi luật vẫn là quyết định.
Không thể phủ nhận, đâu đó vẫn diễn ra tình trạng chạy dự án, “lobby” để được trúng thầu; vẫn tồn tại cảnh “người ăn không hết, kẻ lần chẳng ra” vì có doanh nghiệp chỉ chuyên bán lại dự án, trong khi những doanh nghiệp đủ năng lực thực sự lại bị cho ra “rìa”….
Qua khảo sát ý kiến doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, đúng như điều ông Đệ phản ánh, rất nhiều doanh nghiệp từ chối nêu tên, chỉ mặt từng công trình, dự án hay gói thầu mà mình từng tham gia. Dù rằng, trước đó, doanh nghiệp không ngần ngại tỏ quan điểm về những tồn tại trong Luật Đấu thầu hiện nay.
Nhiều người trong số họ cho rằng, những quy định liên quan tới giải quyết tranh chấp, xử lý gian lận trong đấu thầu… là những nội dung mang tính cách mạng nhằm nâng cao tính minh bạch, tăng tính giải trình và phù hợp với yêu cầu chung của hội nhập, song biết đâu chưa hẳn đã phù hợp với thực tiễn của chính doanh nghiệp Việt Nam.
Chia sẻ bức xúc của doanh nghiệp, ông Lê Minh Hải, Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư Đà Nẵng Miền Trung cho biết, với các công trình, dự án phục vụ mục đích phát triển kinh tế xã hội của địa phương, nhiều nơi thường dùng dự án này để trả cho dự án kia theo phương thức đấu thầu công khai.
Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp gặp khó khăn khi thanh toán nếu không thắng gói thầu đó, hoặc nếu doanh nghiệp khác thắng thầu nhưng triển khai dự án chậm tiến độ.
Sự lòng vòng và việc áp dụng cứng nhắc các quy định trong đấu thầu cũng bó chân doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp bị “chôn” vốn, thiếu nguồn để quay vòng và tái đầu tư. Khó khăn sẽ càng chồng chất khó khăn, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh và sức ép từ hội nhập.
Có thể nhận thấy, môi trường kinh doanh thuận lợi, đảm bảo đủ các điều kiện để doanh nghiệp cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh đang là điều mà toàn xã hội quan tâm.
Nhất là kể từ năm 2016 trở đi, khi Việt Nam đã thực sự nhập cuộc và trở thành thành viên của nhiều hiệp định tự do thương mại quốc tế./
Tin liên quan
-
Chuyển động DN
PVC đẩy mạnh công tác tiếp thị, đấu thầu
14:29' - 01/03/2016
Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí khẳng định sẽ đẩy mạnh tiếp thị, đấu thầu thi công toàn bộ các công trình dầu khí; tăng cường tìm kiếm thông ti và mở rộng cung cấp dịch vụ trong năm 2016.
-
Kinh tế Việt Nam
Khắc phục điểm "vênh" về pháp luật đấu thầu Việt Nam
15:29' - 27/01/2016
Cần thiết phải xác định những điểm khác biệt để điều chỉnh cho phù hợp, đặc biệt là khắc phục nguy cơ “vênh” giữa pháp luật đấu thầu Việt Nam so với các cam kết mua sắm công theo Hiệp định EVFTA.
Tin cùng chuyên mục
-
Doanh nghiệp
Vietnam Airlines và CAE Inc. gia hạn hợp tác khai thác buồng lái mô phỏng
11:52'
Việc huấn luyện buồng lái mô phỏng ngay tại Việt Nam không chỉ giúp hãng gia tăng sự an toàn, tính linh hoạt, chủ động, còn tiết kiệm thời gian.
-
Doanh nghiệp
Hỗ trợ doanh nghiệp siêu nhỏ do phụ nữ làm chủ
10:04'
Mục tiêu dự án sẽ tiếp cận 2 triệu doanh nhân tại Việt Nam trong vòng 4 năm, đồng thời trực tiếp hỗ trợ hơn 90,000 doanh nhân, đa số là phụ nữ phát triển doanh nghiệp và tăng cường tiềm năng kinh tế.
-
Doanh nghiệp
Ký kết các thỏa thuận thương mại cho chuỗi dự án Lô B
09:27'
Ngày 28/3/2024, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam-PVN) cùng các đối tác tổ chức Lễ ký kết các thỏa thuận thương mại cho chuỗi dự án khí điện Lô B – Ô Môn.
-
Doanh nghiệp
Các công ty bảo hiểm có thể phải bồi thường hàng tỷ USD sau vụ sập cầu ở Baltimore
07:30'
Các nhà phân tích cho biết vụ sập cầu Francis Scott Key ở Baltimore có thể khiến các công ty bảo hiểm phải bồi thường hàng tỷ USD.
-
Doanh nghiệp
Dâu tây Mộc Châu “bay” cùng Vietnam Airlines
16:34' - 28/03/2024
Việc đưa dâu tây Mộc Châu lên các chuyến bay là một trong những hoạt động của chương trình hợp tác toàn diện giữa Vietnam Airlines và Sơn La giai đoạn 2024 - 2028
-
Doanh nghiệp
Vietnam Airlines sẽ cung ứng gần 560.000 chỗ dịp 30/4-1/5
16:25' - 28/03/2024
Dù gặp khó khăn về lực lượng máy bay đưa vào khai thác do yếu tố khách quan, hãng vẫn duy trì được tải cung ứng tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái nhờ tối ưu nguồn lực và điều hành linh hoạt, chủ động.
-
Doanh nghiệp
Bảo hiểm Agribank mở rộng mạng lưới
15:14' - 28/03/2024
Năm 2023 là năm phát triển mở rộng mạng lưới mạnh mẽ nhất trong vòng 16 năm kể từ ngày thành lập ABIC.
-
Doanh nghiệp
Thúc tiến độ Dự án đường dây 500kV mạch 3, đoạn qua Nam Định, Thái Bình
08:58' - 28/03/2024
Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia và Ban quản lý dự án các công trình điện miền Bắc đã và đang rất nỗ lực điều hành, triển khai thi công dự án nhằm đáp ứng tiến độ hoàn thành theo kế hoạch,.
-
Doanh nghiệp
Novagroup tiếp tục đăng ký bán 4,4 triệu cổ phiếu
08:49' - 28/03/2024
Công ty cổ phần Novagroup vừa thông báo giao dịch cổ phiếu của tổ chức có liên quan đến người nội bộ Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (Novaland - mã chứng khoán NVL).