Những thách thức đối với "sức mạnh" của EU sau Brexit (Phần 1)
Ngày 31/1/2020, nước Anh chính thức rời Liên minh châu Âu (EU) sau 47 năm quan hệ thăng trầm, và ba năm rưỡi “dùng dằng” đi ra. Tuy nhiên, đó mới chỉ là mặt hình thức, bởi vì con đường đi đến cuộc chia tay “thật sự” được dự báo còn lắm chông gai.
Thay đổi thứ nhất liên quan đến số liệu. Sau Brexit, EU mất đi 66 triệu dân, cùng với 15% GDP của khối. Anh, từ một thành viên giờ trở thành "một nước cạnh tranh ngay ở cửa ngõ chúng ta”, theo nhận định của Thủ tướng Đức Angela Merkel. Sau Brexit, EU chỉ còn một thành viên thường trực ở Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, đó là Pháp. Mất mát thứ hai là sự trống vắng về mặt tư tưởng.
Cựu Thủ tướng Margaret Thatcher đã muốn biến thị trường nội địa của khối thành nền tảng cho việc xây dựng châu Âu. Anh đã hình thành được mạng lưới liên minh gồm Hà Lan, ba nước bán đảo Scandinavia và một phần Đông Âu để mang lại cho EU một hình ảnh tự do hơn.Eric Maurice, phụ trách văn phòng tại Brussels của Quỹ Robert Schuman, nhận định: "Từ những năm 1990, và sau khi khối mở rộng năm 2004, cách nhìn của Pháp tại châu Âu đã bị thụt lùi”. Và Đức, nước đầu tàu kinh tế trong khối, được lợi nhất trong việc Liên minh châu Âu mở rộng thành viên.
Việc Anh rời khỏi EU là một tổn thất cho khối. Sau khi nước Đức được thống nhất, EU đã ghi dấu ấn với quyết định lập đồng tiền chung châu Âu - đồng euro. Vậy sau Brexit, liệu 27 nước còn lại có khởi sắc không? Một số người coi đây là một cơ hội để tái lập một dự án chung. Một số khác lo ngại EU suy yếu nếu tiếp tục hoạt động như hiện nay.Tuy nhiên, Brexit cũng có thể làm Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone) mạnh hơn. Trên thực tế, dù là thành viên của EU, nhưng Anh thường “một mình một kiểu” từ năm 1973, thậm chí bị coi làm suy yếu khối này: Không tham gia khối đồng tiền chung châu Âu, không tham gia khối Schengen và thường xuyên yêu cầu được miễn trừ, như về mặt tư pháp và nội vụ.Khi Anh (không thuộc Eurozone) rời khỏi EU, liên minh tiền tệ có thể sẽ trở nên mạnh hơn, chiếm khoảng 85% GDP của khối, thay vì gần 72% hiện nay. Và tỷ lệ này sẽ còn cao hơn vì Croatia và Bulgaria đang muốn tham gia Eurozone. Như vậy, "khối đồng tiền chung sẽ ngày càng trở thành động cơ cho EU", theo Enrico Letta, cựu Thủ tướng Italy, hiện là Chủ tịch Viện Jacques Delors.Brexit cũng sẽ làm thay đổi cân bằng trong khối. Dự án "địa chính trị" của tân Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, người muốn xây dựng một châu Âu mạnh hơn, nhiều chủ quyền hơn và đầu tư vào xã hội nhiều hơn, có lẽ đã không có những ưu tiên như vậy nếu Anh can thiệp. London đã bớt tham gia vào các công việc của châu Âu kể từ năm 2016 sau cuộc trưng cầu dân ý về Brexit.Theo ông Nicolas Véron, đồng sáng lập cơ quan nghiên cứu Bruegel, bộ đôi Pháp-Đức vẫn là trung tâm của khối, nhưng hai nước không phải lúc nào cũng có chung quan điểm: Berlin thường nghĩ đến sức mạnh kinh tế, Paris thì nghĩ đến địa chính trị. Sự khác biệt này càng trở nên rõ ràng vào thời kỳ cuối nhiệm kỳ của Thủ tướng Đức Merkel.Các nước nhỏ hơn trong khối không thể hiện thiên về Pháp hay Đức. Trong quá trình tái bố trí này, các chuyên gia về châu Âu chú ý quan sát Hà Lan, thường cùng phía với Anh, sẽ làm gì. Về một số chủ đề, Hà Lan thiên về lập trường của Pháp như tái đàm phán chỉ thị về lao động biệt phái.Về những chủ đề khác, ví dụ ngân sách châu Âu, Hà Lan lại ngả về Berlin. Một chuyên gia thân cận với điện Elysée bình luận: "Mọi chuyện sẽ trơn chu trong khoảng một thời gian". Cả Paris và Berlin sẽ phải thận trọng tiến trong bối cảnh biến động này nếu như cả hai không muốn làm các bên căng thẳng.
Thị trường nội bộ Liên minh châu Âu với khoảng 450 triệu người tiêu dùng chắc chắn vẫn là đòn bẩy hàng đầu cho sự thống nhất châu Âu, "là chất kết dính chúng ta lại với nhau”, theo so sánh của một nhà ngoại giao. Ngoài ra, khả năng châu Âu thuyết phục Ba Lan cam kết vào mục tiêu trung hòa khí thải carbon năm 2025, hoặc xây dựng một chính sách chung về nhập cư sau nhiều tháng bế tắc, cũng như định hướng về ngân sách đang được đàm phán sẽ là những bài trắc nghiệm đầu tiên về khả năng vươn dậy của EU sau Brexit. Mặt khác, chính cách đàm phán giữa London và Brussels về mối quan hệ tương lai cũng mang tính quyết định cho EU. Bởi một mặt, điều này giúp hạn chế những thiệt hại do Brexit gây ra, kể cả về địa chính trị. Đây cũng là phép thử về sự đoàn kết của 27 nước còn lại, mà trong cuộc đàm phán này, lợi ích của mỗi nước lại không tương đồng. Nếu 27 nước còn lại chia rẽ thì rõ ràng Brexit thực sự làm suy yếu Liên minh châu Âu.- Từ khóa :
- anh
- liên minh châu âu
- eu
- brexit
- eu 27
- hậu brexit
- eurozone
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Anh tăng trưởng 0% trong quý IV/2019
08:02' - 12/02/2020
Tăng trưởng kinh tế của nước Anh đi ngang trong ba tháng cuối năm 2019, khi nước này ở trong tình trạng bế tắc do Brexit, mặc dù đến nay đã có xu hướng hồi phục.
-
Ý kiến và Bình luận
Nguy cơ Anh rời khỏi EU không thỏa thuận vẫn cao
16:01' - 10/02/2020
Theo phóng viên TTXVN tại London, sau thời điểm Brexit, giai đoạn chuyển tiếp chỉ kéo dài đến cuối năm, và đến khi đó cần phải đạt được một thỏa thuận thương mại.
-
Kinh tế Thế giới
Anh tin tưởng đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ bất chấp bất đồng về Huawei
15:32' - 10/02/2020
Anh "đã lắng nghe" và thực sự lưu tâm tới những quan ngại của Mỹ về việc sử dụng thiết bị của Huawei, song tin tưởng có thể đạt được một thỏa thuận thương mại với Mỹ sau khi rời khỏi EU.
-
Kinh tế Thế giới
Anh muốn có thỏa thuận thương mại tham vọng với Nhật Bản
19:57' - 08/02/2020
Ngày 8/2, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab và người đồng cấp Nhật Bản Toshimitsu Motegi nhất trí tìm kiếm hiệp định thương mại "tham vọng, tiêu chuẩn cao" phù hợp với thỏa thuận của Tokyo với EU.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47'
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24'
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07' - 24/04/2024
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55' - 24/04/2024
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38' - 24/04/2024
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39' - 24/04/2024
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh và tác động
19:16' - 23/04/2024
Làn sóng xuất khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc đang gia tăng kể từ khi xảy ra tình trạng dư thừa toàn cầu vào giữa những năm 2010. Điều này đang gây ra căng thẳng thương mại trên toàn thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Hàn Quốc kêu gọi cộng đồng y tế cải cách
08:45' - 23/04/2024
Ủy ban đặc biệt về cải cách y tế của Hàn Quốc sẽ tiến hành trao đổi với các bên liên quan về các giải pháp cải cách nhằm đổi mới hệ thống y tế, phương hướng định kỳ xem xét cung cầu nhân lực y tế.