BRICS – Công cụ theo đuổi tham vọng toàn cầu của Trung Quốc
Khi BRICS (gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) ra đời năm 2001, các nhà phân tích của Goldman Sachs từng dự đoán nhóm này sẽ trở thành một tổ chức có tiếng nói trên thế giới.
Trong nhiều năm, các quốc gia thành viên BRICS cho rằng cách tốt nhất để có thể tham gia tiến trình quản trị thế giới là thể hiện một mặt trận thống nhất.
Tuy nhiên, ngày nay BRICS ngày càng có xu hướng chỉ dựa trên một thành viên duy nhất là Trung Quốc. Hội nghị cấp cao thường niên của BRICS diễn ra tại thành phố Trung Quốc không chỉ là dịp để Chủ tịch Tập Cận Bình tự đề cao tầm quan trọng của cá nhân, mà còn là cơ hội để Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng trên toàn cầu.
Tuy sức nặng kinh tế của Bắc Kinh khiến Trung Quốc có thể định hướng được chủ đề của cuộc họp năm nay, song còn một cường quốc quan trọng khác trong BRICS không muốn để mặc Trung Quốc "tự tung tự tác", đó là Ấn Độ.
Nếu BRICS chỉ bao gồm bốn quốc gia, không có Ấn Độ, chắc hẳn tổ chức này sẽ dễ đạt được sự đồng thuận hơn. Tuy nhiên, Ấn Độ - vốn đạt được tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong những năm gần đây - đang ngày càng trở thành một "kẻ phá quấy", chí ít là trong mắt Trung Quốc.
Sau cuộc gặp năm ngoái, Ấn Độ đã gây căng thẳng với Nga và Trung Quốc khi từ chối phê chuẩn thông điệp chống khủng bố của khối. Trong năm qua, căng thẳng giữa Ấn Độ và Trung Quốc càng gia tăng do Bắc Kinh củng cố quan hệ với Pakistan, đối thủ của Ấn Độ.
Đối với chiến lược toàn cầu của Trung Quốc, căng thẳng với Ấn Độ là nhân tố gây phức tạp. Bắc Kinh đang cố gắng khẳng định vị thế trên trường thế giới như một đối thủ "đáng gờm" của Washington, đồng thời là nhà lãnh đạo tiềm tàng của trật tự thế giới mới. Với mục tiêu này, Trung Quốc đã phát động một số sáng kiến quan trọng, trong đó nổi bật là dự án "Vành đai và Con đường".
Ngoài ra, Trung Quốc cũng đang tìm cách thể hiện là nước ủng hộ tự do mậu dịch sau khi Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Bắc Kinh coi sự rút lui này của Mỹ là cơ hội để họ thúc đẩy "siêu" khối của riêng mình, đó là thỏa thuận Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), dự kiến được hoàn tất vào cuối năm nay.
Tuy nhiên, RCEP hiện bao gồm cả Ấn Độ và trong khi có nhiều lý do khác để làm trì hoãn các cuộc đàm phán về RCEP - như là những ưu tiên khác nhau giữa các quốc gia ASEAN và Nhật Bản, Australia và Hàn Quốc - sự "cố chấp" của Ấn Độ cũng đóng vai trò quan trọng làm ngưng trệ dự án RCEP.
Trong quá trình thực thi những kế hoạch đầy tham vọng cho BRICS, Trung Quốc luôn phải đối diện với những "cơn gió ngược" từ Ấn Độ. Tháng 3/2017, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đề xuất mô hình "BRICS +", theo đó kết nạp thêm những quốc gia đang phát triển khác.
Tuy nhiên, Ấn Độ phản đối vì cho rằng đây là âm mưu của Trung Quốc nhằm vô hiệu hóa ảnh hưởng của mình. Và mặc dù Trung Quốc đã mời Tajikistan, Ai Cập, Thái Lan, Mexico và Guinea tới tham dự hội nghị năm nay, song xem ra đây sẽ là năm duy nhất các nước này được tham dự sự kiện của BRICS.
15 năm trước, cả Ấn Độ và Trung Quốc đều đủ nhỏ để có thể dễ dàng gạt sang bên bất đồng. Nhưng hiện tại, hai quốc gia đã đạt tới quy mô có thể đẩy họ vào thế bất đồng khi mà cả hai nước đều muốn gia tăng ảnh hưởng trên toàn cầu. Thế nhưng, bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm gạt Ấn Độ khỏi BRICS sẽ đều không dễ dàng.
Ấn Độ có vị trí vững chắc trong các thể chế của khối này - đơn cử như Chủ tịch của Ngân hàng Phát triển Mới (NDB) của BRICS là người Ấn Độ. Ngoài ra, Nga - nước vẫn có quan hệ nồng ấm với Ấn Độ - có thể sẽ phản đối bất kỳ nỗ lực nào nhằm loại New Delhi.
Các quốc gia BRICS ban đầu được gắn kết với nhau bằng tiềm năng tăng trưởng, song giờ đây chính thực tế của sự tăng trưởng đang gây ra vấn đề giữa các thành viên.
Trong khi Trung Quốc muốn biến BRICS thành một mắt xích trong chiến lược toàn cầu rộng hơn của họ, Bắc Kinh sẽ phải tìm cách kiểm soát sự hiện diện mang tính "phá quấy" của Ấn Độ trong rất nhiều tổ chức đa phương mà Trung Quốc khởi xướng.
Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 9 của khối BRICS - gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi - đã chính thức khai mạc tại thành phố Hạ Môn (Xiamen), tỉnh Phúc Kiến (Fujian) của Trung Quốc, và dự kiến hội nghị sẽ bế mạc vào ngày 5/9.
Tham dự hội nghị lần này có Chủ tịch nước chủ nhà Tập Cận Bình, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Brazil Michel Temer, Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Tại phiên khai mạc, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định trong bối cảnh thế giới có nhiều thay đổi phức tạp và sâu sắc hiện nay, hợp tác giữa các nước BRICS đóng vai trò rất quan trọng, đồng thời kêu gọi các nước thành viên BRICS nên thúc đẩy hợp tác kinh tế thiết thực chống chủ nghĩa khủng bố và thúc đẩy cải cách năng lực điều hành kinh tế thế giới./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
BRICS vượt qua khác biệt nhằm đương đầu với thách thức
11:32' - 06/09/2017
Tuyên bố chung Hạ Môn được lãnh đạo các nước BRICS gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi đưa ra sau 3 ngày nhóm họp với chương trình nghị sự dày đặc.
-
Kinh tế Thế giới
Hội nghị thượng đỉnh BRICS là cơ hội để mở rộng hợp tác giữa các thành viên
20:58' - 06/08/2017
Các nước thành viên khối BRICS sẽ duy trì đà đi lên của Ngân hàng Phát triển Mới (NDB) của khối, cũng như các thỏa thuận kinh tế khác như đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng.
-
Kinh tế Thế giới
BRICS cam kết chống chủ nghĩa bảo hộ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
20:22' - 02/08/2017
Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới - BRICS, gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi cam kết chống chủ nghĩa bảo hộ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
-
Kinh tế Thế giới
BRICS kêu gọi G20 ủng hộ Hiệp định Paris và thương mại tự do
19:26' - 07/07/2017
BRICS kêu gọi các nước G20 thúc đẩy việc thực thi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và duy trì hệ thống thương mại mở toàn cầu.
-
Kinh tế Thế giới
Sự mở rộng của BRICS thúc đẩy tiến trình hội nhập
05:30' - 24/05/2017
Chuyên gia kinh tế cao cấp thuộc Ngân hàng Phát triển Á - Âu Yaroslav Lissovolik nhận định việc mở rộng nhóm BRICS có thể trở thành mô hình hội nhập kinh tế toàn cầu mới.
-
Kinh tế Thế giới
Nhóm BRICS: Khả năng kết nạp thêm thành viên
15:49' - 30/03/2017
Ý tưởng mở rộng Nhóm BRICS bằng cách kết nạp thêm những nền kinh tế đang tăng trưởng mạnh có thể giúp “lấp đầy” khoảng trống do chính sách bảo hộ mậu dịch của Mỹ để lại.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07'
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55'
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38'
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39'
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh và tác động
19:16' - 23/04/2024
Làn sóng xuất khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc đang gia tăng kể từ khi xảy ra tình trạng dư thừa toàn cầu vào giữa những năm 2010. Điều này đang gây ra căng thẳng thương mại trên toàn thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Hàn Quốc kêu gọi cộng đồng y tế cải cách
08:45' - 23/04/2024
Ủy ban đặc biệt về cải cách y tế của Hàn Quốc sẽ tiến hành trao đổi với các bên liên quan về các giải pháp cải cách nhằm đổi mới hệ thống y tế, phương hướng định kỳ xem xét cung cầu nhân lực y tế.
-
Kinh tế Thế giới
Ngành thép Trung Quốc đứng trước nhiều mối lo lớn
07:00' - 23/04/2024
Do giá thép trong nước thấp, những nhà sản xuất và các công ty kinh doanh thép Trung Quốc đang trên đà đạt hoặc vượt qua mức xuất khẩu của năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan đặt mục tiêu tăng tỷ trọng điện tái tạo
12:03' - 22/04/2024
Thái Lan đang hướng tới mục tiêu tăng tỷ lệ sản xuất điện tái tạo lên cao hơn mục tiêu 50% được đề ra trong Kế hoạch phát triển điện lực (PDP).
-
Kinh tế Thế giới
Chỉ 40/100 công ty tư nhân lớn thế giới đặt mục tiêu về trung hòa khí thải
10:17' - 22/04/2024
Theo báo cáo của nhóm cung cấp dữ liệu độc lập Net Zero Tracker công bố ngày 22/4, chỉ 40 trong 100 công ty tư nhân lớn thế giới đặt ra mục tiêu về trung hòa khí thải nhằm ngăn chặn biến đổi khí hậu.