Cần sớm có Nghị định để " siêu ủy ban” chính thức vận hành
Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), ông Nguyễn Đình Cung cho rằng, điều cần thiết nhất lúc này là cần sớm ban hành Nghị định về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức để “siêu ủy ban” chính thức được vận hành.
Lỗ vì giám sát kém
Trưởng ban Cải cách và Phát triển doanh doanh nghiệp (CIEM) Phạm Đức Trung cho biết, từ năm 2011-2016, dù đã có cơ chế giám sát nhưng hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước đều theo xu hướng giảm.
Báo cáo của CIEM cho thấy, tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp nhà nước giảm liên tục, ở mức 39% trong giai đoạn năm 2011 - 2016. Tỷ trọng doanh nghiệp thua lỗ không giảm, trong khi vẫn còn 23 tập đoàn, tổng công ty làm ăn thua lỗ, với tổng lỗ lũy kế trên 17 nghìn tỷ đồng. Trong khi đó, việc hỗ trợ, xử lý các dự án kém hiệu quả chưa đạt được như mong muốn...
Nguyên nhân là do không có tính thống nhất về nội dung giám sát của cơ quan đại diện chủ sở hữu; thiếu quy định cụ thể, nội dung giám sát bị chia cắt theo lĩnh vực; trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan chưa rõ ràng, đặc biệt là thiếu trách nhiệm giải trình.
Nhận định về những nguyên nhân giám sát vốn còn yếu kém, ông Trung cho rằng, hiện có nhiều quy định về thẩm quyền, chủ thể và đối tượng giám sát nhưng lại thiếu thống nhất về khái niệm, phạm vi hoạt động giám sát chủ sở hữu, gây chồng lấn giữa các cơ quan quản lý, thanh tra, kiểm tra.
“Mỗi bộ, cơ quan tham gia với nội dung giám sát khác nhau, tách thành nhiều mảng nên không có cơ quan nào đủ thẩm quyền và khả năng theo dõi, đánh giá doanh nghiệp một cách đầy đủ, toàn diện và hiệu quả”, ông Trung cho biết.
Đáng chú ý, đang có sự “vênh” nhau rất lớn từ các nguồn số liệu, thiếu thông tin cập nhật về tài sản nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp, làm cho cơ quan quản lý không nắm bắt được hiệu quả thực tế của nguồn vốn nhà nước đang đầu tư.
Bên cạnh đó, quá trình triển khai cũng bộc lộ những tồn tại như: thiếu thông tin đủ tính xác thực và cập nhật về tài sản nhà nước tại doanh nghiệp, sự né tránh của lãnh đạo doanh nghiệp... dẫn đến hệ quả là không bảo đảm yêu cầu “thường xuyên, liên tục” của hoạt động giám sát.
Hiện các doanh nghiệp nhà nước mới chỉ áp dụng chế độ báo cáo 6 tháng, 1 năm, mức độ tương tác thường xuyên và kịp thời còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu theo dõi thường xuyên, liên tục của hoạt động giám sát.
“Chúng ta đang sử dụng bộ máy giám sát "không chuyên", cán bộ thường kiêm nhiệm nhiều công việc, không cập nhận thường xuyên các sai sót, kịp thời nhận biết các nguy cơ và còn xem nhẹ quản trị rủi ro”, ông Trung nhấn mạnh.
Là một cổ đông của nhà máy sản xuất phân bón hàng đầu cả nước với giá trị cổ phần khoảng 300 tỷ đồng, ông Trương Văn Hiền, Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp Nghệ An nêu ra những bất cập trong quản lý vốn ở doanh nghiệp nhà nước. Đơn cử, ngay tại nhà máy mà ông là cổ đông, những năm gần đây chi phí quản lý bộ máy lớn hơn cả chi phí sản xuất.
“Bộ máy quản lý quá cồng kềnh, nhiều chi phí không cần thiết như: quảng cáo sản phẩm khiến lãi của nhà máy giảm dần. Trong khi, nhiều vị trí trong hội đồng thành viên, đại diện vốn nhà nước làm việc không hiệu quả nhưng chi phí lương của họ rất lớn”, ông Hiền cho biết.
Cần sớm ban hành Nghị định của “siêu ủy ban”
Lỗ hổng về giám sát, quản lý vốn nhà nước kỳ vọng sẽ có bước thay đổi sau khi Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, hay còn gọi là “siêu ủy ban”, chính thức thành lập và đi vào hoạt động.
Được thành lập vào đầu tháng 2/2018, nhưng đến nay, sau 6 tháng được thành lập, Nghị định quy định về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của “siêu ủy ban” vẫn chưa được ban hành. Vì thế, cơ quan này chưa chính thức đi vào hoạt động. Điều đó đồng nghĩa với việc chưa có danh sách cuối cùng các doanh nghiệp được chuyển giao về “siêu ủy ban”.
So với dự thảo lần 1, số lượng doanh nghiệp dự kiến chuyển giao về “siêu ủy ban” có biến động khá lớn, từ chỗ 30 tập đoàn, tổng công ty thì hiện chỉ còn 19 tập đoàn, tổng công ty.
Số vốn dự kiến được chuyển giao về “siêu ủy ban” là rất lớn, lên đến khoảng 820 nghìn tỷ đồng vốn chủ sở hữu nhà nước và 1,5 triệu tỷ đồng tài sản doanh nghiệp, tương đương 50% giá trị vốn chủ sở hữu nhà nước và tổng giá trị tài sản của khu vực doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.
Theo ông Nguyễn Đình Cung, để kiểm soát tốt nguồn vốn nhà nước tại các doanh nghiệp trực thuộc, các giải pháp công nghệ phải được áp dụng triệt để trong vận hành “siêu ủy ban”, sản xuất, quản trị doanh nghiệp cũng phải minh bạch hơn và việc ra quyết định phải dựa trên những dữ liệu lớn.
Tuy nhiên, theo ông Cung, khi xây dựng hệ thống thông tin giám sát hiện đại để quản lý vốn là bước tiến lớn, nhưng để làm được điều này phụ thuộc vào việc doanh nghiệp có nhập dữ liệu để đánh giá hay không. Ông Cung cho rằng, thẩm quyền Ủy ban phải mạnh hơn thì mới thực hiện được điều này.
Nếu không tạo những điều kiện, công cụ, quyền lực, nhân lực và động lực thì sẽ có những hạn chế và sẽ không đạt được kỳ vọng.
"Điều cần thiết nhất lúc này là cần nhanh chóng đưa ủy ban đi vào hoạt động để ổn định tình hình của các doanh nghiệp nhà nước", ông Cung nhấn mạnh.
“Trong khung khổ giám sát của cơ quan chủ sở hữu, giám sát phải là công việc thường xuyên, liên tục. Do đó, Nhà nước, cơ quan chủ sở hữu phải chủ động phối hợp xây dựng các tiêu chí giao cho doanh nghiệp, vừa tạo cơ sở cho doanh nghiệp nhà nước hoạt động, vừa là căn cứ để đánh giá doanh nghiệp nhà nước.
Các tiêu chí đánh giá gồm tài chính và phi tài chính. Chỉ tiêu đánh giá cần đa dạng nhưng phải có mức độ quan trọng đối với từng doanh nghiệp”, ông Phạm Đức Trung cho biết.
Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, “Chừng nào tài sản nhà nước chưa gắn với trách nhiệm cá nhân thì việc giám sát chưa hiệu quả. Hệ thống chịu trách nhiệm tập thể như hiện nay đang che mờ trách nhiệm cá nhân… Mấu chốt vấn đề của giám sát phải quy trách nhiệm cá nhân rõ ràng và thiết kế chính sách để cá nhân chịu trách nhiệm”, ông Thiên nói./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Các Tư lệnh ngành giải trình về quản lý vốn, tài sản nhà nước
21:25' - 28/05/2018
Chiều 28/5, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng và Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái đã giải trình làm rõ các ý kiến của đại biểu Quốc hội.
-
Kinh tế Việt Nam
Hoàn thiện tổ chức Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp
20:55' - 14/05/2018
Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo Kết luận của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại cuộc họp Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về thành lập Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
-
Kinh tế Việt Nam
Cơ cấu tổ chức Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo hướng tinh gọn
20:23' - 23/03/2018
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu xây dựng cơ cấu tổ chức của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo hướng tinh gọn, bảo đảm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ
-
Kinh tế Việt Nam
Quy chế hoạt động Tổ công tác của Thủ tướng về thành lập Ủy ban Quản lý vốn NN tại DN
13:25' - 23/02/2018
Quyết định quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, nguyên tắc làm việc, phương thức hoạt động của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về thành lập Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Tin cùng chuyên mục
-
Doanh nghiệp
Gần 9.000 tỷ đồng hỗ trợ hạ tầng cho Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao
14:40'
Nguồn vốn của dự án sẽ được sử dụng để đầu tư cho hàng hóa và các công trình công cộng nhằm thu hút và thúc đẩy đầu tư của khu vực tư nhân vào chuỗi giá trị gạo các bon thấp.
-
Doanh nghiệp
YPF và Petronas khởi động siêu dự án sản xuất khí LNG 10 tỷ USD
08:10'
Ngày 18/3, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Argentina (YPF) tuyên bố khởi động gói thầu đầu tiên trong “siêu dự án” sản xuất và xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) trị giá 10 tỷ USD mang tên gọi ARGLNG.
-
Doanh nghiệp
Hàn Quốc điều tra Netflix, Wavve
15:59' - 18/03/2024
Netflix và Wavve bị cáo buộc gây khó khăn cho người dùng trong việc hủy sớm thuê bao và nhận hoàn tiền một phần hoặc không cung cấp cho người dùng đủ thông tin về cách thức hủy thuê bao.
-
Doanh nghiệp
TSMC cân nhắc mở rộng năng lực sản xuất tại Nhật Bản
15:58' - 18/03/2024
Nhà sản xuất chip Taiwan Semiconductor Manufacturing Co., Ltd (TSMC) của vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) đang xem xét nâng cao năng lực đóng gói chip tiên tiến tại Nhật Bản.
-
Doanh nghiệp
Nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại Cần Thơ
15:04' - 18/03/2024
Ngày 18/3, lãnh đạo thành phố Cần Thơ đã có buổi tiếp và làm việc với Đoàn công tác lãnh đạo cấp cao các ngân hàng Nhật Bản do ông Uchibori Takeo, Giám đốc Điều hành Ngân hàng Gunma làm Trưởng đoàn.
-
Doanh nghiệp
TKV bảo toàn "sức khỏe" tài chính
14:42' - 18/03/2024
Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, tình hình sản xuất kinh doanh của TKV đã tăng trưởng và đạt kết quả cao, các hệ số tài chính của Tập đoàn duy trì trong phạm vi an toàn cho phép.
-
Doanh nghiệp
Các vấn đề của Boeing ảnh hưởng tới hoạt động hàng không
14:17' - 18/03/2024
United Airlines, Southwest Airlines và Ryanair Holdings Plc nằm trong số các hãng hàng không đang nỗ lực ứng phó với việc Boeing giảm số lượng giao hàng.
-
Doanh nghiệp
Tập đoàn Dầu khí Việt Nam chính thức có tân Tổng Giám đốc
14:13' - 18/03/2024
Ngày 18/3, Hội đồng Thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam-PVN) đã có quyết định bổ nhiệm ông Lê Ngọc Sơn giữ chức vụ Tổng Giám đốc Tập đoàn.
-
Doanh nghiệp
Uber đồng ý bồi thường gần 180 triệu USD cho tài xế taxi tại Australia
10:24' - 18/03/2024
Vụ kiện trên do công ty luật Maurice Blackburn, đại diện cho hơn 8.000 chủ sở hữu và tài xế taxi, đệ trình lên Tòa án Tối cao bang Victoria.