Chiến lược Logistic phát triển hành lang kinh tế Đông Tây khu vực Bắc Trung bộ

 Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN

Sáng ngày 29/12 tại thành phố Vinh, Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài (BAOOV) tổ chức Hội thảo “Kiều bào kết hợp đầu tư phát triển Bắc Trung bộ”, với sự tham gia của đại diện Ủy ban Nhà nước người Việt Nam ở nước ngoài, đại diện các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Bình, các nhà khoa học, trí thức, doanh nhân kiều bào đến từ các quốc gia trên thế giới.
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nhân kiều bào đã thảo luận các nội dung như hạ tầng giao thông và cảng biển, hải quan, logistic cũng như các cơ hội cho doanh nghiệp địa phương đầu tư và kinh doanh khai thác dịch vụ dọc theo hành lang.
Hành lang dịch vụ kinh tế chiến lược, còn gọi là hành lang Đông Tây khu vực Bắc Trung bộ bắt đầu từ phía Lào gồm các tỉnh Khammouan, Bolikhamsai, Xiangkhoang và Houaphan đối xứng với các tỉnh miền Trung của Việt Nam là Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An và Thanh Hóa sẽ rút ngắn khoảng cách vận chuyển trên 50% so với lộ trình hành lang vận chuyển hàng hóa hiện tại của Lào đến cảng Băng Cốc thông qua Viên Chăn. Ngoài ra, hành lang biên giới của các tỉnh Khammouan, Bolikhamsai, Viên Chăn đối xứng với các tỉnh Đông Bắc Thái Lan và so khoảng cách logistic vẫn gần hơn đi về Băng Cốc.
Việc phát triển cơ sở hạ tầng và dịch vụ logistic tại các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình sẽ tạo được môi trường kinh tế văn hóa xã hội cho hàng chục triệu người dân của Việt Nam và các nước bạn.

Với lợi thế về khoảng cách địa lý và cảng biển nước sâu để phát triển và cung cấp dịch vụ logistic từ các tỉnh Bắc Trung bộ của Việt Nam cũng như cung ứng tại Lào, hành lang này sẽ mang lại nhiều lợi ích như liên kết vùng, tạo môi trường gắn bó kinh tế, văn hóa, chính trị; giúp Lào và Việt Nam đưa được khoáng sản ra biển với chi phí thấp nhất; giúp Lào và Đông Bắc Thái Lan nhập máy móc thiết bị, nguyên nhiên liệu (dầu mỏ), hóa chất đầu vào cho ngành khai thác khoáng sản.
Ông Nguyễn Ngọc Mỹ, Phó Chủ tịch Hiệp Hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài phân tích, trước đây, hàng hóa vào cảng Hải Phòng và thành phố Hồ Chí Minh, sau đó chuyển sang xà lan và tàu nhỏ để vận chuyển về các cảng địa phương trong khu vực các tỉnh Bắc Trung bộ.

Với dự án hành lang chiến lược Đông Tây, hệ thống cảng biển và hạ tầng của khu vực Bắc Trung bộ bao gồm cảng Nghi Sơn (tỉnh Thanh Hóa) có độ sâu 13m, tuyến vận chuyển có thể đi qua Lào (tỉnh Houaphan) bằng đường 6 (khoảng 120m); cảng Cửa Lò (tỉnh Nghệ An) có độ sâu 8m có đường 7 đi quan Xiangkhoang (khoảng 230km); cảng Vũng Áng (sâu 13m) và Sơn Dương (22m) thuộc tỉnh Hà Tĩnh có thể đi đường 8 và đường 12B qua Khammouan, Bolikhamsai, Viên Chăn và vùng Đông Bắc Thái Lan; cảng Hòn La (sâu 10m) thuộc tỉnh Quảng Bình đi qua đường 12A đến Khammuon và các tỉnh Đông Bắc Thái Lan.
Có thể trong tương lai, việc tiếp nhận hàng hóa đầu vào (container, hàng chuyên dùng, máy móc thiết bị, nguyên nhiên liệu, vật tư hóa chất ngành khai thác mỏ) trực tiếp từ tàu biển quốc tế qua cảng Nghi Sơn, Vũng Áng và Sơn Dương, đi qua 4 cửa khẩu của 4 tỉnh và sang các nước bạn bên kia hành lang.

Các lô hàng sẽ được đầu kéo của Việt Nam đưa về các kho ngoại quan ở cửa khẩu. Từ đó các công ty logistic và đại lý điều tiết đầu kéo của nước bạn sẽ vận chuyển hàng đến điểm giao nhận. Về hàng hóa đầu ra, các mặt hàng nước bạn cần xuất khẩu sẽ thông qua các công ty logistic và đại lý vận chuyển điều tiết đến kho ngoại quan tại cửa khẩu, làm thủ tục thông quan và đi theo chiều ngược lại ra các cảng biển của khu vực Bắc Trung bộ.
“Các trạm hải quan và kho ngoại quan đã có sẵn tại các cửa khẩu nhưng sẽ cần phải được nghiên cứu sao cho phù hợp với đề xuất hành lang chiến lược này. Ngoài ra, cần thiết lập khu vực miễn thuế và các kho ngoại quan tại biên giới cũng như tại các cảng biển ở Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình sao cho lộ trình vận tải và thông quan được thuận lợi, liền mạch, nhanh chóng và chi phí hợp lý”, ông Nguyễn Ngọc Mỹ nói thêm.
Nêu bật khó khăn của địa phương trên tuyến hành lang Đông Tây, hiện nay Nghệ An có khoảng trên 200 doanh nghiệp tham gia hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu. Hầu hết đều là các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ chưa có chiến lược phát triển lâu dài.

Bởi vậy mà dịch vụ logistic ở Nghệ An mới chỉ phát triển ở mức độ tham gia vào việc vận chuyển hàng hóa, chủ yếu các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận tải; còn thiếu sự liên kết giữa các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và doanh nghiệp dịch vụ logistic; doanh nghiệp chưa chủ động và tận dụng lợi ích của việc thuê ngoài logistic để giúp các doanh nghiệp cắt giảm chi phí, tiết kiệm các khoản đầu tư, nhân lực không cần thiết nhằm có điều kiện tập trung vào kinh doanh.
Ông Nguyễn Văn Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư Nghệ An cũng khẳng định, về cơ bản, Nghệ An đảm bảo hạ tầng thiết yếu phục vụ các nhà đầu tư. Tuy nhiên hiện nay tỉnh Nghệ An chưa có doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logisc đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư hiện tại cũng như định hướng trong tương lai gần khi các khu công nghiệp đã đầu tư hạ tầng kêu gọi đủ các nhà đầu tư thứ cấp. Vì vậy, hiện nay tỉnh Nghệ Ân có nhu cầu tìm kiếm các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistic có chất lượng cao, giá dịch vụ cạnh tranh.
Đồng quan điểm, ông Ngô Đức Huy, Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật Kinh tế Hà Tĩnh cũng nêu bật vai trò và tầm quan trọng của hành lang kinh tế Đông Tây đối với sự phát triển kinh tế xã hội và giao lưu văn hóa giữa các nước Lào, Đông Bắc Thái Lan và các tỉnh Bắc Trung bộ. Ông Huy cũng mong muốn có chính sách đào tạo, ưu đãi vay vốn đối với các doanh nghiệp logistic; hiện đại hóa hệ thống hải quan; đảm bảo tính thống nhất, minh bạch của các quy định pháp luật điều chỉnh về kinh doanh dịch vụ logistic để phục vụ tốt cho việc nâng cao năng lực cạnh tranh thương mại.

Ông Nguyễn Ngọc Mỹ, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài trình bày tham luận "Tổng quan về Hành lang kinh tế Đông Tây khu vực Bắc Trung bộ". Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN

Góp ý Chiến lược phát triển logistic cho hành lang kinh tế Đông Tây giữa Lào và các cảng biển Bắc Trung bộ, theo PGS.TS Thái Văn Vinh, Trường Công nghệ thông tin kinh doanh và Logistic, Viện Đại học công nghệ Hoàng Gia Melbourne (Úc) đề xuất chính sách và kế hoạch hành động như đầu tư nâng cấp các tuyến đường hiện hữu kết nối các cảng biển và cửa khẩu có thể với hình thức công tư hợp doanh; đầu tư nâng cấp phương tiện và thiết bị xếp dỡ hàng hóa chuyên dụng xếp dỡ hàng khô rời (ví dụ như khoáng sản) và container đến Lào tại các cảng biển như Nghi Sơn, Cửa Lò và Vũng Áng; thiết lập ủy ban chung nhằm giám sát và xử lý các vấn đề đồng bộ hóa thể chế xuyên quốc gia ở cấp tỉnh; nghiên cứu phát triển quy hoạch tổng thể về hành lang vận tải, các dịch vụ logistic hỗ trợ và cảng biển; nghiên cứu đầu tư xây dựng tuyến đường sắt kết nối cửa khẩu và cảng biển có thể với hình thứ công tư hợp danh; nghiên cứu và phát triển Cổng thông tin logistic trên nền tảng internet vạn vật kết nối tất cả các bên tham gia trong hệ sinh thái logistic.
Kết luận hội thảo, ông Nguyễn Công Chính, Chi hội trưởng Bắc Trung bộ, Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài ghi nhận những ý kiến đóng góp của các địa phương, các doanh nghiệp địa phương cũng như doanh nhân kiều bào để thời gian tới hoàn thiện hơn về đường lối, cơ chế chính sách cho chiến lược logistic phát triển hành lang kinh tế Đông Tây.

Ông Chính cũng nhấn mạnh, Hiệp hội doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài sẽ kiến nghị Chính phủ xây dựng và thực hiện các chính sách và chương trình ưu đãi đầu tư nhằm khuyến khích sự tham gia của khối tư nhân trong các dự án đầu tư. Đi cùng với đó là xây dựng và phát triển các chương trình đào tạo về quản trị logistic và chuỗi cung ứng tại 1 trường đại học và 1 trường cao đẳng dạy nghề vùng. Thiết lập các nhóm công tác giữa các tỉnh Bắc Trung bộ của Việt Nam và giữa mỗi tỉnh này và tỉnh đối tác của Lào nhằm có sự đồng thuận về chiến lược phát triển hệ sinh thái logistic phục vụ hành lang kinh tế Đông Tây…
Tại Hội thảo cũng diễn ra Lễ ký thỏa thuận hợp tác giữa Chi hội Bắc Trung bộ - Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài với các Hiệp hội Doanh nghiệp của Nghệ An, Hà Tĩnh và Hội Doanh nghiệp Nghệ Tĩnh tại thành phố Hồ Chí Minh; Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ đầu tư của kiều bào vào Khu công nghiệp Gia Lách, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh./.

>>>Doanh nghiệp logistics nội địa còn kém sức cạnh tranh