Nam Phi sẽ có vị thế mới tại Liên hợp quốc?

05:30' - 02/03/2018
BNEWS Sau hai khóa làm thành viên Hội đồng bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) gây tranh cãi, có thể Nam Phi sẽ bỏ phiếu theo một cách khác dưới thời tân Tổng thống Cyril Ramaphosa.
Nam Phi sẽ có vị thế mới tại Liên hợp quốc dưới thời tân Tổng thống Cyril Ramaphosa? Ảnh: AFP/TTXVN

Đây là nhận định được đăng trong bài phân tích mới đây của chuyên gia Peter Fabricius trên trang mạng của Viện nghiên cứu các vấn đề an ninh Nam Phi (ISS).

Với sự trùng hợp ngẫu nhiên, Nam Phi dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Ramaphosa sẽ đảm nhiệm chiếc ghế ủy viên HĐBA LHQ vào năm 2019.

Điều này, kết hợp với dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà lãnh đạo huyền thoại Nelson Mandela, tạo cơ hội cho quốc gia cực Nam châu Phi này phục hồi một số cơ hội quốc tế đã bị mất dưới thời của Tổng thống vừa phải từ chức Jacob Zuma.
Nam Phi là ứng cử viên duy nhất được các nhà lãnh đạo châu Phi ủng hộ tại hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Phi (AU) lần thứ 30 diễn ra vào tháng Một vừa qua cho vị trí ứng cử viên duy nhất của châu Phi tại HĐBA và sẽ được Đại hội đồng LHQ tiến hành bỏ phiếu vào tháng Sáu tới.
Vì vậy, nếu không có gì bất ngờ, vào năm tới Nam Phi sẽ cùng với Ivory Coast và Guinea Xích đạo để tạo thành một sự lặp lại gần đây của nhóm gọi là A3 (phi Châu 3). Hai nước Ivory Coast và Guinea Xích đạo sẽ đảm nhiệm năm thứ hai và cũng là năm cuối trên cương vị ủy viên HĐBA.
Đây là sẽ lần thứ 3 Nam Phi tham gia HĐBA. Lần đầu tiên là nhiệm kỳ 2007-2008 dưới thời Tổng thống Thabo Mbeki và lần thứ 2 là nhiệm kỳ 2011-2012 dưới thời Tổng thống Jacob Zuma.

Vậy Nam Phi sẽ thể hiện trong nhiệm kỳ tới như thế nào? Liệu Pretoria có lại bước vào bãi mìn? Nếu chỉ đánh giá theo các chủ đề mà nước này đã chọn lựa để theo đuổi trong HĐBA thì có lẽ là không.

Đây là những chủ đề vô hại gồm tôn vinh di sản của Nelson Madela và huy động sự ủng hộ cho sáng kiến “Chấm dứt tiếng súng” đầy tham vọng của AU vào năm 2020. Hai chủ đề này sẽ được liên kết bằng cách kêu gọi áp dụng tất cả các nỗ lực hòa bình của nhà lãnh đạo Nelson Madela.
Giám đốc chương trình nghiên cứu Hòa bình và an ninh của Viện ISS, Stephanie Wolters tin tưởng rằng Nam Phi cần có sự chuyển biến đáng kể trong cách xử lý các cuộc xung đột (như là ở Burundi và Cộng hòa Dân chủ Congo) nếu “nước này muốn tạo ra một ảnh hưởng đối với việc quản lý và phòng ngừa xung đột trong châu lục”.

Nhưng chuyên gia Jakkie Cilliers, Giám đốc chương trình đổi mới và tương lai châu Phi của ISS, cho rằng có thể có những thay đổi và dưới thời ông Ramaphosa, Nam Phi có thể theo đuổi một chính sách cân bằng hơn tại HĐBA – đó là ít thiên về Nga và Trung Quốc và thậm chí còn “nghiêng” về phương Tây hơn.

Chuyên gia nổi tiếng Nam Phi này cũng tin rằng Tổng thống Ramaphosa có thể ít quan tâm đến các động thái mang tính ý thức hệ tại HĐBA và chú trọng hơn vào việc thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực tốt hơn ở châu Phi.
Xét cho cùng, thương mại và đầu tư lớn hơn trong chính Nam Phi, đặc biệt là xuất khẩu các hàng hóa sản xuất từ nước này, là vấn đề mấu chốt đối với sự thịnh vượng kinh tế của Nam Phi. Theo ông Cilliers, Tổng thống Ramaphosa có thể biến điều này thành mục tiêu chính sách đối ngoại chủ chốt của mình và “nó hoàn toàn phù hợp với tầm nhìn của tân Tổng thống nhằm khôi phục kinh tế trong nước”.
Sự hiện diện của Nam Phi tại HĐBA vào năm tới cũng có thể đem đến cho nước này cơ hội để khôi phục chiến dịch vận động cho chiếc ghế ủy viên thường trực HĐBA.

Tuy nhiên, chiến dịch vận động cho vị trí ủy viên thường trực HĐBA cũng sẽ không giúp gì Nam Phi khi nước này không nhận được sự ủng hộ cần thiết từ châu Phi cũng như vì các cuộc đàm phán mở rộng HĐBA kéo dài thường dẫn đến thất bại.
Nhà nghiên cứu Cilliers cho rằng một cách tiếp cận hoàn toàn mới là cần thiết và đó là lý do tại sao ông đã giúp đưa ra ý tưởng “Bầu hội đồng”, một sáng kiến xã hội dân sự toàn cầu nhằm làm cho HĐBA LHQ trở nên dân chủ và mang tính đại diện hơn sau giai đoạn chuyển tiếp 18 năm qua.
Với nhiều thông điệp về sự thiện chí từ các nhà lãnh đạo thế giới mong muốn tái gắn kết, Nam Phi dưới thời Tổng thống Ramaphosa có vẻ như đã sẵn sàng để theo đuổi một loạt mục tiêu chính sách đối ngoại./.

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục