Thương mại toàn cầu: Bảo hộ “lấn át” tự do giao thương?
Theo các chuyên gia quốc tế, làn sóng bảo hộ thương mại đang nổi lên khá mạnh trong thời gian gần đây với các sự kiện đáng chú ý như Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Vương quốc Anh đang bắt đầu tiến trình rời khởi Liên minh châu Âu (EU), còn gọi là Brexit, cũng như biện pháp bảo hộ thương mại của một số nước. Điều đáng lo ngại là xu thế này có thể dẫn tới lên các cuộc chiến thương mại, ảnh hưởng bất lợi đến tăng trưởng kinh tế của các nước, khu vực và thế giới.
Chủ nghĩa bảo hộ thương mại trỗi dậyTheo Citigroup (Mỹ), chủ nghĩa bảo hộ thương mại bắt đầu xuất hiện trở lại kể từ năm 2012. Từ năm 2013, các biện pháp bảo hộ tiếp tục có dấu hiệu gia tăng khi kinh tế thế giới bắt đầu tăng trưởng chậm lại và ngày càng nghiêm trọng hơn nhiều so với thời gian trước đây.
Ngày càng nhiều nước đang quay trở lại chính sách thúc đẩy sản xuất hàng hóa công nghiệp để thế chân hàng nhập khẩu, thắt chặt quy định về tỷ lệ nội địa hóa và trợ giá hàng xuất khẩu. Dự đoán, xu hướng bảo hộ thương mại trong thời gian tới sẽ tiếp diễn mạnh, có thể cản trở hệ thống thương mại toàn cầu cũng như đe dọa kéo dài chiều hướng tăng trưởng chậm lại của kinh tế thế giới và có thể làm đảo ngược tiến trình toàn cầu hóa.Thành quả của toàn cầu hóa không được phân chia đồng đều giữa các khu vực, các nền kinh tế đã dẫn tới xu hướng phản đối tự do hóa thương mại gia tăng mạnh ở nhiều khu vực trên thế giới, nhất là tại các nền kinh tế lớn, trong đó có Mỹ và châu Âu. Trong thời gian qua, số lượng biện pháp bảo hộ thương mại mà các nền kinh tế lớn thực hiện ngày càng tăng lên.Theo các nhà phân tích, Tổng thống Mỹ Donald Trump là người có tư tưởng phản đối chủ nghĩa toàn cầu và chủ trương bảo hộ thương mại. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã bỏ qua các nguyên tắc đã được Mỹ ký kết trước đó về thương mại tự do, chỉ tập trung chủ yếu vào việc mang lại việc làm cho người dân Mỹ, kêu gọi các doanh nghiệp lớn quay trở lại kinh doanh ở Mỹ, điều này đồng nghĩa với việc chống lại xu hướng toàn cầu hóa hiện nay. Trong thời gian qua, Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh rút khỏi TPP, đề xuất đàm phán lại các điều khoản của Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và xem xét lại các hiệp định thương mại khác…Trong khi đó, các nước phương Tây cũng đang lâm vào tình trạng chia rẽ nội bộ sâu sắc về vấn đề toàn cầu hóa và thương mại. Sự thành công của chiến dịch bảo hộ thương mại tại một số nước và ứng cử viên Tổng thống Mỹ đắc cử nhờ chiến dịch bảo hộ thương mại có thể khơi mào cho một xu hướng mới.Điều này đồng nghĩa với việc xu hướng bảo hộ thương mại sẽ diễn ra trong thời gian tới, các nước sẽ thực thi những biện pháp phòng vệ thương mại, từ đó có thể dấy lên một cuộc chiến tranh thương mại mới với nhiều hệ quả đáng lo ngại.Hệ quả đáng ngạiQuỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) từng cảnh báo chủ nghĩa bảo hộ thương mại có thể khiến kinh tế thế giới có nguy cơ tăng trưởng thấp kéo dài. Thực tế, sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008-2009, đà phục hồi của nền kinh tế thế giới vẫn chưa thực sự vững chắc. Quay lưng lại với thương mại đồng nghĩa với việc sẽ mất đi một động lực chính của tăng trưởng kinh tế thế giới và có thể đe dọa xóa bỏ những nỗ lực tăng trưởng thời gian qua.
Mới đây, các quan chức Mexico cảnh báo những đề xuất của Mỹ tại các cuộc đàm phán lại NAFTA sẽ dẫn tới sự gia tăng của chủ nghĩa bảo hộ thương mại hơn là tự do thương mại, trong bối cảnh những lo ngại về tương lai của NAFTA đã kéo đồng peso của Mexico giảm xuống mức thấp nhất trong bốn tháng qua.Bộ trưởng Kinh tế Mexico Ildefonso Guajardo cho rằng chủ trương bảo hộ thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể “phá vỡ” NAFTA - vốn giúp đưa kim ngạch thương mại giữa ba nước đã ký hiệp định lên 1.000 tỷ USD/năm.
Trong khi đó, kết quả nghiên cứu công bố ngày 13/9 của Viện Bertelsmann, có trụ sở tại Guetersloh (Đức), cho thấy các biện pháp bảo hộ mậu dịch do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất có thể gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế Mỹ và kinh tế thế giới. Theo kịch bản xấu nhất, chính sách “Nước Mỹ trên hết” có thể làm giảm 2,3% (tương đương 415 tỷ USD) Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hàng năm của Mỹ trong dài hạn.Thậm chí trong kịch bản “nhẹ nhàng” nhất, theo đó Washington chỉ tiến hành đàm phán lại những thỏa thuận nền tảng của NAFTA, thu nhập bình quân đầu người thực tế hàng năm vẫn giảm 0,2%. Canada sẽ là nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất từ những thay đổi NAFTA, với thu nhập bình quân thực tế thiệt hại 1,5% (730 USD/năm) đối với mỗi người dân. Về tổng thể, GDP của Canada có thể giảm 26 tỷ USD, so với mức giảm 40 tỷ USD đối với Mỹ.Về phần mình, Martin Wansleben, người đứng đầu Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức (DIHK), cho biết nhiều doanh nghiệp của nước này đang bắt đầu chuyển hướng đầu tư ra khỏi nước Anh nhằm đề phòng các rào cản thương mại gia tăng sau Brexit. Ông Martin Wansleben nói rằng các doanh nghiệp lo lắng Brexit sẽ có tác động tiêu cực lớn và có thể khiến nạn quan liêu gia tăng, thêm thời gian chờ đợi và việc kiểm soát biên giới gắt gao hơn, qua đó dẫn đến chi phí cao hơn.Còn trong bài phát biểu tại Hội nghị các thống đốc ngân hàng trung ương ở Jackson Hole, Wyoming (Mỹ) ngày 25/8, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Mario Draghi nhận định kinh tế toàn cầu đang mạnh lên, nhưng các nước cần phối hợp hành động để đẩy lùi xu hướng chống mở cửa thương mại. Người đứng đầu ECB thừa nhận có quan điểm phổ biến là việc hạ các rào cản thương mại làm gia tăng tình trạng bất bình đẳng.Ông Draghi cảnh báo về mối đe dọa từ sự gia tăng của chủ nghĩa bảo hộ khi các nước phát triển đang ngày càng quay lưng với thương mại tự do. Ông cho rằng chủ nghĩa bảo hộ sẽ gây rủi ro nghiêm trọng đối với năng suất và sức tăng trưởng tiềm năng của kinh tế toàn cầu. Theo ông, cần sự hợp tác đa phương để trấn an những lao động đang lo ngại rằng thương mại tự do đe dọa đến việc làm của họ và các nền kinh tế đã phát triển cần đảm bảo rằng kinh tế thế giới mở sẽ giữ vững được sự công bằng và an toàn cho lực lượng lao động của họ.Trước đó, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã hối thúc Mỹ duy trì các mối quan hệ hợp tác đa phương khi cho rằng xu hướng bảo hộ thương mại trong nước là một nguy cơ đối với sự phát triển thịnh vượng. Mỹ là đối tác thương mại quan trọng nhất của Đức và chủ chương bảo hộ thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây hoang mang cho các nhà xuất khẩu của nền kinh tế lớn nhất châu Âu.Trong năm 2017, Đức giữ chức Chủ tịch Nhóm 20 nước phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và bà Merkel mong muốn tận dụng cơ hội này để bảo vệ sự hợp tác đa phương. Phát biểu sau cuộc họp giữa các thành viên cao cấp của đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), bà Merkel nói rằng tất cả các quốc gia sẽ giàu có hơn nếu hợp tác với nhau, thay vì tự cô lập mình.- Từ khóa :
- chủ nghĩa bảo hộ
- thương mại
- thế giới
- nafta
- tpp
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Canada gọi mức thuế mà Mỹ áp đặt với máy bay hãng Bombardier là bảo hộ
09:24' - 28/09/2017
Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã bày tỏ sự thất vọng trước quyết định này của Mỹ, đồng thời tuyên bố ông sẽ tiếp tục đấu tranh vì việc làm của người dân Canada.
-
DN cần biết
Sẽ điều chỉnh giảm mức thu phí bảo hộ giống cây lâm nghiệp
14:18' - 24/09/2017
Bộ Tài chính vừa có Công văn số 12012/BTC-CST gửi các bộ, cơ quan ngang bộ và các đơn vị liên quan xin ý kiến dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư số 207/2016/TT-BTC.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc kêu gọi châu Âu và châu Á chống chủ nghĩa bảo hộ
10:50' - 22/09/2017
Hàn Quốc đã kêu gọi các bộ trưởng kinh tế châu Âu và châu Á chống lại chủ nghĩa bảo hộ, đồng thời khẳng định tự do thương mại là chìa khóa tăng trưởng bền vững của nền kinh tế thế giới.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47'
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24'
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07' - 24/04/2024
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55' - 24/04/2024
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38' - 24/04/2024
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39' - 24/04/2024
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh và tác động
19:16' - 23/04/2024
Làn sóng xuất khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc đang gia tăng kể từ khi xảy ra tình trạng dư thừa toàn cầu vào giữa những năm 2010. Điều này đang gây ra căng thẳng thương mại trên toàn thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Hàn Quốc kêu gọi cộng đồng y tế cải cách
08:45' - 23/04/2024
Ủy ban đặc biệt về cải cách y tế của Hàn Quốc sẽ tiến hành trao đổi với các bên liên quan về các giải pháp cải cách nhằm đổi mới hệ thống y tế, phương hướng định kỳ xem xét cung cầu nhân lực y tế.