Vị trí của Indonesia trong chính sách Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ
Cách tiếp cận của chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương đã tập trung vào việc cải thiện quan hệ song phương với các quốc gia Đông Nam Á có vị trí địa lý gần với Trung Quốc hơn, trong khi xem nhẹ vai trò của Indonesia.
Sự giải thích của chính quyền Trump về thuật ngữ "Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương" vẫn còn mơ hồ. Thuật ngữ này hiếm khi được đề cập bởi chính quyền tiền nhiệm Barack Obama vốn đưa ra thuật ngữ khu vực "Châu Á - Thái Bình Dương".
Dường như, chính quyền Trump thích một thuật ngữ có nghĩa rộng hơn, có thể là thể hiện sự chuyển dịch từ một hàm ý hẹp miêu tả vai trò trung tâm của Trung Quốc trong khu vực sang một hàm ý rộng lớn hơn bao hàm cả Ấn Độ.
Giới học thuật và hoạch định chính sách khu vực cho rằng khái niệm "Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương" nhằm mở rộng quan điểm chiến lược về "Châu Á -Thái Bình Dương" thành một quan điểm phản ánh một hệ thống chiến lược đơn nhất bao gồm cả Ấn Độ Dương và Tây Thái Bình Dương.
Với quy mô, vị trí địa lý và vai trò lãnh đạo trên thực tế đối của Indonesia với ASEAN, Indonesia đáng lẽ cần được chính quyền Trump coi trọng trong cách tiếp cận "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương" của mình. Tuy nhiên, Jakarta gần như bị bỏ qua. Tháng 4/2017, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence thăm Indonesia trong chuyến thăm chính thức đầu tiên của ông tới khu vực này. Chuyến thăm của Pence là một dấu hiệu đầy hứa hẹn cho sự hợp tác ban đầu của chính quyền Trump với Indonesia và ASEAN.Tuy nhiên, chính sách đối ngoại hạn chế của Mike Pence vào thời điểm đó đã làm giảm tầm quan trọng tổng thể của chuyến thăm, vì mục tiêu chủ yếu của chuyến thăm là nhằm cải thiện quan hệ kinh tế giữa hai nước.
Ngoài ra, thiếu vắng trong chuyến thăm này là việc không có một cam kết mới nào được đưa ra về vai trò lãnh đạo Mỹ trong khu vực Đông Nam Á vốn đang chứng kiến sự gia tăng ảnh hưởng về kinh tế và quân sự của Trung Quốc.
Sau đó, vào tháng 7, tại cuộc gặp song phương chính thức đầu tiên bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Hamburg (Đức), Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã mời Tổng thống Donald Trump đến thăm Jakarta và ông Trump đã đáp rằng: "Chúng tôi sẽ đến đó, đó là một nơi tôi thực muốn đến".Tuy nhiên, trong chuyến công du châu Á kéo dài 12 ngày hồi tháng 11 của ông Trump - chuyến công du đi châu Á dài nhất của bất kỳ Tổng thống Mỹ nào trong 25 năm qua, Indonesia đã không nằm trong lộ trình.
Hơn nữa, Indonesia cũng đã nỗ lực để mời Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson thăm Jakarta song kết quả là ông Tillerson đã không đến "quốc gia vạn đảo" này trong chuyến công du châu Á đầu tiên của mình hồi tháng 3 vừa qua, và ông cũng không đến thăm đất nước này trong chuyến công du Đông Nam Á hồi tháng 8.
Cho đến nay, ông Tillerson đã đến Trung Quốc ba lần; Hàn Quốc, Nhật Bản và Philippines hai lần; đồng thời cũng đã đến Myanmar, Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và Ấn Độ. Điều này cho thấy chính quyền Trump đang ưu tiên cho các đồng minh Bắc Á và các quốc gia tại Đông Nam Á vốn chịu ảnh hưởng nhiều hơn bởi tầm ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc.
Ngoại trưởng Retno LP Marsudi đã gặp Ngoại trưởng Mỹ bên lề các cuộc đàm phán đa phương như hội nghị thượng đỉnh ASEAN diễn ra hồi tháng 11, cuộc gặp không mấy thu hút và chưa mang lại những kết quả tích cực.Chiều hướng sao lãng về mặt ngoại giao này lại được thể hiện rõ nét hơn trước những đồn đoán gần đây cho rằng ông Tillerson có thể sẽ từ chức vào tháng 1/2018. Indonesia coi điều này có thể là một cơ hội để xây dựng mối quan hệ mới với tân ngoại trưởng Mỹ hoặc có thể là một viễn cảnh chẳng giúp ích gì khi mà Indonesia có thể bị "bỏ rơi" tệ hơn.
Từ lâu, Indonesia đã nỗ lực để chính quyền Trump nhìn nhận Jakarta như một cường quốc đang nổi trong khu vực Ấn Độ dương - Thái Bình Dương. Vài ngày trước khi Tổng thống Trump nhậm chức, Bộ trưởng Điều phối về Hàng hải Indonosia, Luhut Pandjaitan, đã nhận định rằng lễ nhậm chức của ông Trump sẽ mở ra "một cơ hội chiến lược cho Indonesia trong quan hệ với một đối tác lâu dài".Gần đây, ông Luhut yêu cầu Mỹ gia tăng sư gắn kết với Indonesia như một vùng đệm chiến lược quan trọng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Ông Luhut nói: "Không thể tưởng tượng được rằng Washington có thể xây dựng mối quan hệ vững chắc và bền vững với khu vực Đông Nam Á, vùng đệm chiến lược giữa Trung Quốc và Ấn Độ mà không bao gồm Indonesia".Tuy nhiên, quyết định gần đây của Tổng thống Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel - một đất nước mà Indonesia không có quan hệ ngoại giao chính thức - sẽ khiến ông Trump trở thành một nhân vật không được chờ đợi tại quốc gia có dân số theo Đạo Hồi lớn nhất thế giới này.
Vấn đề Palestine đối với Indonesia không chỉ là một tâm điểm gây tranh cãi đối với cộng đồng người Hồi giáo trên toàn quốc, mà còn có tầm ảnh hưởng lớn hơn vì nhiều người Indonesia coi tuyên bố của ông Trump là một chính sách ủng hộ việc chiếm đóng của Israel đối với Palestine.
Chuyến thăm đến Indonesia của ông Trump người vốn chính thức ủng hộ chính sách gây tranh cãi trên sẽ tạo cơ hội cho các đối thủ chính trị của Tổng thống Widodo huy động hàng loạt các nhóm chính trị và tôn giáo để phản đối cuộc viếng thăm đó. Tổng thống Widodo mong muốn sẽ không tạo cơ hội cho các cuộc biểu tình như vậy trước thềm cuộc bầu cử tổng thống năm 2019.Việc ông Trump ưu tiên quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á vốn chịu ảnh hưởng bởi Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình là điều có thể hiểu được.Tuy nhiên, với tư cách là người lãnh đạo thực tế của ASEAN và "hàng xóm" của Singapore – quốc gia Chủ tịch ASEAN năm 2018- Indonesia cần tập trung vào những gì mong muốn trong năm 2018. Ông Tillerson hoặc người thay thế của ông ta sẽ là nhân vật duy nhất có thể sẽ sớm thăm Indonesia.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Tầm quan trọng của khu vực châu Á - Thái Bình Dương đối với Mỹ
05:30' - 18/11/2017
Trang mạng asiaplomacy.com đăng bài phân tích về chính sách của Mỹ đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
-
Kinh tế Thế giới
APEC 2017: Nga ủng hộ thành lập khu vực thương mại tự do châu Á – Thái Bình Dương
09:10' - 09/11/2017
Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố ủng hộ ý tưởng hình thành Khu vực Thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP).
-
Kinh tế Thế giới
Châu Á - Thái Bình Dương sẽ tiếp tục là trung tâm kinh tế toàn cầu
11:52' - 07/11/2017
Các nền kinh tế APEC vẫn tăng trưởng cùng với hội nhập kinh tế khu vực đang phát triển mạnh.
-
Kinh tế Việt Nam
Có thể bạn chưa biết về Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC)
15:42' - 31/10/2017
Mục tiêu của Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) là góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và thịnh vượng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Triển vọng hợp tác kinh tế số giữa Việt Nam và LB Nga
10:14'
Ngày 19/4, tại Tổ hợp đa chức năng Hà Nội - Moskva (Incentra) ở thủ đô nước Nga, Đại sứ quán Việt Nam tại LB Nga đã tổ chức hội thảo “Triển vọng hợp tác kinh tế số Việt - Nga”.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc áp thuế đối với một loại axit nhập khẩu của Mỹ
08:15'
Ngày 19/4, Trung Quốc đã áp thuế đối với một loại axit nhập khẩu của Mỹ được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, thuốc trừ sâu và lĩnh vực y tế.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số
11:23' - 19/04/2024
9 cơ quan bao gồm Bộ Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc mới đây đã ban hành kế hoạch hành động đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế số (2024-2026).
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Iran kích hoạt hệ thống phòng không sau khi bị tên lửa tấn công
10:47' - 19/04/2024
Ngày 19/4, Iran đã kích hoạt hệ thống phòng không tại một số thành phố và đình chỉ các chuyến bay ở một số khu vực, trong đó có thành phố trung tâm Isfahan.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Mỹ và phương Tây bổ sung trừng phạt chống Iran
10:37' - 19/04/2024
Ngày 18/4, Mỹ đã công bố các lệnh trừng phạt mới với Iran nhằm vào hoạt động sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV), và áp đặt các hạn chế đi lại bổ sung đối với phái đoàn của Ngoại trưởng Iran.
-
Kinh tế Thế giới
Ukraine cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm 2024 cho tái thiết
08:15' - 19/04/2024
Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bà Kristalina Georgieva, ngày 18/4 cho biết do những ảnh hưởng tới cơ sở hạ tầng của Ukraine, nước này cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm nay.
-
Kinh tế Thế giới
Nền kinh tế lớn thứ 2 Mỹ Latinh đối mặt thách thức tài chính
08:01' - 19/04/2024
Viện Điều hành Tài chính Mexico (MIFE) hôm 18/4 cảnh báo nước này sẽ phải đối mặt với những thách thức tài chính chưa từng thấy kể từ những năm 1980 đến nay.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan hỗ trợ tài chính cho Lào cải tạo đường cao tốc nối với Việt Nam
07:53' - 19/04/2024
Nội các Thái Lan đã phê duyệt gói hỗ trợ 1,8 tỷ baht cho Lào để bảo trì, cải tạo Đường cao tốc R12 để rút ngắn thời gian từ tỉnh Nakhon Phanom (Thái Lan), qua Lào, đến biên giới Việt Nam ở Quảng Bình.
-
Kinh tế Thế giới
Việt Nam nằm trong tốp đầu châu Á về đầu tư cơ sở hạ tầng
07:52' - 19/04/2024
Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu châu Á về đầu tư cho cơ sợ hạ tầng, dành 5,7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho các dự án trong lĩnh vực này.