WTO sẽ giúp tránh được cuộc chiến tranh thương mại do Mỹ gây ra?
Kế hoạch tăng thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu của Mỹ gây ra nhiều phản ứng tiêu cực và làm gia tăng lo ngại về một cuộc chiến thương mại - xung đột mà WTO được cho là sẽ giúp tránh được.
Nhưng việc Tổng thống Mỹ Donald Trump sử dụng một điều khoản bảo vệ an ninh quốc gia của Mỹ đặt ra một thách thức chưa từng có đối với hệ thống giải quyết các tranh chấp của WTO, vốn đã bị suy yếu bởi sự phản đối của Washington đối với trọng tài thương mại quốc tế.
Giải quyết các tranh chấp tại WTO
Khi một quốc gia thông báo rằng họ sẽ phản đối một biện pháp thương mại tại WTO, (tổ chức có trụ sở tại Geneva, Thụy Sỹ), điều này có nghĩa vụ việc sẽ được đưa tới Cơ quan Giải quyết Tranh chấp (DSB).
Việc giải quyết vụ việc có thể kéo dài 3 năm, nhưng nếu các thẩm phán đưa ra kết luận rằng một biện pháp của một quốc gia vi phạm các quy tắc của WTO, các thẩm phán có thể cho phép các hành động trả đũa - chẳng hạn như việc áp dụng các khoản thuế đối ứng. Tuy nhiên, không gì ngăn cản một quốc gia đơn phương áp dụng các biện pháp trả đũa trong khi vụ việc đang được DSB thụ lý. Để biện minh cho những khoản thuế mới này Tổng thống Mỹ dựa vào một thủ tục ít được viện dẫn trong luật thương mại Mỹ: điều 232 cho phép Tổng thống hạn chế nhập khẩu một số sản phẩm nhất định để bảo vệ an ninh quốc gia. Về điều này, WTO có một quy định riêng. Điều 21, từng ra đời từ thời kỳ tổ chức tiền thân của WTO, tức GATT (Hiệp định chung về Thuế quan và Mậu dịch), quy định rằng không một quốc gia nào có thể bị cản trở "áp dụng bất kỳ quyết định nào được coi là cần thiết để bảo vệ các lợi ích an ninh thiết yếu của quốc gia đó". Vấn đề là DSB chưa bao giờ phải sử dụng tới điều khoản 21 để đưa ra phán quyết trong một vụ việc và do đó không có tiền lệ có thể so sánh với quyết định của Mỹ. Tuần qua, Đại sứ Canada tại WTO, Stephen de Boer, đã tuyên bố rằng lập luận về an ninh quốc gia là "chiếc hộp Pandora" (cụm từ thường được người phương Tây sử dụng với nghĩa sự việc gây ra những điều không lành, khó có thể hàn gắn được). Nhiều nước cũng chia sẻ mối lo ngại rằng nếu lập luận của Tổng thống Trump được chấp nhận, điều này sẽ mở đường cho một chính sách mà theo đó mỗi quốc gia chỉ hành động vì lợi ích của chính quốc gia đó mà thôi, với việc gia tăng các loại thuế hoàn toàn mâu thuẫn với quy tắc thương mại thế giới.DSB trong giai đoạn khủng hoảng
DSB cũng đang trải qua một cuộc khủng hoảng do những hoài nghi của chính phủ Mỹ đối với WTO.
Từ nhiều tháng nay, Washington đã ngăn chặn việc bổ nhiệm 3 trong số 7 thẩm phán tại tòa phúc thẩm của DSB. Và nhất thiết phải có ít nhất 3 thẩm phán để kiểm tra từng trường hợp, nếu không WTO sẽ không thể giải quyết được tranh chấp thương mại nữa. Mặt khác, một trong bốn thẩm phán còn lại sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 30/9, điều này khiến việc tìm kiếm một giải pháp cho vấn đề càng trở nên cấp bách hơn. Về mặt kỹ thuật, Chính quyền Mỹ đang làm "tê liệt" việc giải quyết các tranh chấp, đặc biệt là các tranh chấp liên quan đến các thuế mới với thép và nhôm. Tổng Giám đốc WTO Roberto Azevedo, khẳng định rằng khó khăn trong việc bổ nhiệm các thẩm phán là mối đe dọa chính nhằm vào WTO.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Ký kết CPTPP: New Zealand hoan nghênh nỗ lực ngăn chặn cuộc chiến thương mại
11:03' - 09/03/2018
Các nhóm ngành nghề chiếm phần lớn hoạt động xuất khẩu của New Zealand đã hoan nghênh việc ký kết chính thức Hiệp định CPTPP như một biện pháp chống lại các động thái của Mỹ.
-
Chứng khoán
Nikkei 225 tăng nhẹ khi quan ngại về cuộc chiến thương mại tạm lắng
17:53' - 08/03/2018
Đóng cửa phiên 8/3, chỉ số Nikkei 225 tại thị trường Tokyo tăng 0,54% hay 115,35 điểm lên 21.368,08 điểm.
-
Kinh tế Thế giới
Giám đốc IMF: Không có người chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại
18:02' - 07/03/2018
Giám đốc điều hành Quỹ tiền tệ Quốc tế Christine Lagarde cho rằng trong một cuộc chiến thương mại không có người chiến thắn.
-
Chứng khoán
Lo ngại về cuộc chiến thương mại toàn cầu phủ sắc đỏ lên chứng khoán châu Á
17:28' - 07/03/2018
Phiên 7/3, hầu hết các TTCK châu Á giảm điểm khi thông tin cố vấn kinh tế của Tổng thống Mỹ, ông Gary Cohn từ chức đã một lần nữa làm dấy lên những lo ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số
11:23' - 19/04/2024
9 cơ quan bao gồm Bộ Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc mới đây đã ban hành kế hoạch hành động đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế số (2024-2026).
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Iran kích hoạt hệ thống phòng không sau khi bị tên lửa tấn công
10:47' - 19/04/2024
Ngày 19/4, Iran đã kích hoạt hệ thống phòng không tại một số thành phố và đình chỉ các chuyến bay ở một số khu vực, trong đó có thành phố trung tâm Isfahan.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Mỹ và phương Tây bổ sung trừng phạt chống Iran
10:37' - 19/04/2024
Ngày 18/4, Mỹ đã công bố các lệnh trừng phạt mới với Iran nhằm vào hoạt động sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV), và áp đặt các hạn chế đi lại bổ sung đối với phái đoàn của Ngoại trưởng Iran.
-
Kinh tế Thế giới
Ukraine cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm 2024 cho tái thiết
08:15' - 19/04/2024
Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bà Kristalina Georgieva, ngày 18/4 cho biết do những ảnh hưởng tới cơ sở hạ tầng của Ukraine, nước này cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm nay.
-
Kinh tế Thế giới
Nền kinh tế lớn thứ 2 Mỹ Latinh đối mặt thách thức tài chính
08:01' - 19/04/2024
Viện Điều hành Tài chính Mexico (MIFE) hôm 18/4 cảnh báo nước này sẽ phải đối mặt với những thách thức tài chính chưa từng thấy kể từ những năm 1980 đến nay.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan hỗ trợ tài chính cho Lào cải tạo đường cao tốc nối với Việt Nam
07:53' - 19/04/2024
Nội các Thái Lan đã phê duyệt gói hỗ trợ 1,8 tỷ baht cho Lào để bảo trì, cải tạo Đường cao tốc R12 để rút ngắn thời gian từ tỉnh Nakhon Phanom (Thái Lan), qua Lào, đến biên giới Việt Nam ở Quảng Bình.
-
Kinh tế Thế giới
Việt Nam nằm trong tốp đầu châu Á về đầu tư cơ sở hạ tầng
07:52' - 19/04/2024
Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu châu Á về đầu tư cho cơ sợ hạ tầng, dành 5,7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho các dự án trong lĩnh vực này.
-
Kinh tế Thế giới
Hơn 11,5 tỷ USD dành cho các cam kết bảo vệ các đại dương
18:54' - 18/04/2024
Ngày 17/4, Hội nghị quốc tế thường niên về bảo vệ các đại dương tại Athens (Hy Lạp) đã khép lại với kết quả huy động được các cam kết trị giá 11,5 tỷ USD.
-
Kinh tế Thế giới
Giải mã tình hình kinh tế thế giới qua dự báo tăng trưởng của IMF
10:29' - 18/04/2024
Năm 2024, nền kinh tế thế giới sẽ có mức tăng trưởng giống như năm 2023, chứng tỏ thế giới đã có một "khả năng phục hồi đáng ngạc nhiên", theo nhận định của IMF.