Ấn Độ - mảnh đất màu mỡ của thương mại điện tử

Điều này có lẽ cũng giải thích tại sao ngay cả khi Ấn Độ là một trong những nguyên nhân chính khiến lợi nhuận của “người khổng lồ” bán lẻ trực tuyến Amazon Inc của Mỹ giảm 77% trong quý II năm nay, song tập đoàn này vẫn không ngần ngại rót hàng triệu USD vốn đầu tư vào thị trường này.

Tiến bộ công nghệ góp phần không nhỏ trong sự bùng nổ của ngành thương mại điện tử Ấn Độ, cùng với các yếu tố hỗ trợ tích cực cho tiến trình này như tăng số lượng người sử dụng điện thoại di động và Internet, phát triển các loại hình dịch vụ thanh toán trực tuyến cũng như sự thay đổi về nhân khẩu học.

Giới quan sát đánh giá loại hình mua sắm trực tuyến sẽ ngày càng được củng cố trên nền tảng ứng dụng điện thoại di động, khai thác nguồn lực cá nhân, kết nối truyền thông xã hội cùng các mô hình kinh tế chia sẻ.

Thống kê của Google cho thấy cứ mỗi 3 giây lại có thêm một người Ấn Độ kết nối vào mạng Internet. Bên cạnh đó, cứ ba người Ấn Độ thì có một người hiện đang dùng Internet, song con số này được dự đoán sẽ tăng thêm 300 triệu người tính đến năm 2020, chủ yếu nhờ sự phổ biến của điện thoại thông minh.

Có nhiều dự đoán khác nhau được đưa ra về quy mô thị trường thương mại điện tử ở đây, từ 50 tỷ USD cho đến 120 tỷ USD, song tất cả đều đồng thuận cho rằng sẽ nhiều so với con số 15 tỷ USD hiện tại, nhờ sự gia tăng của tầng lớp trung lưu cũng như sự phổ biến của Internet.

Theo kết quả nghiên cứu của Hiệp hội các phòng thương mại và công nghiệp Ấn Độ (Assocham) đồng tổ chức cùng công ty tư vấn Resurgent India, khoảng 69 triệu người tiêu dùng Ấn Độ đã mua hàng trực tuyến trong năm 2016. Con số này dự kiến sẽ vượt 100 triệu người vào năm nay và doanh thu trên thị trường bán lẻ trực tuyến có thể tăng đến 65% lên 17,52 tỷ USD trong năm 2018.

Báo cáo của Assocham-Resurgent India dự đoán năm 2017 sẽ chứng kiến sự tăng tốc trong lĩnh vực thương mại điện tử của Ấn Độ và ngành công nghiệp này sẽ tiếp tục mang lại nhiều cơ hội việc làm hơn và cũng như tạo nền tảng cho nhà kinh doanh khởi nghiệp.

Riêng mảng thương mại trên nền tảng các thiết bị di động (mobile commerce) dự kiến cũng sẽ ghi nhận tốc độ tăng trưởng từ 45-50% trong năm 2017, so với con số 30-35% của các hoạt động thương mại điện tử nói chung. Nhà phân tích Ashish Tuteja của McKinsey cho biết 70% doanh số bán hàng trực tuyến ở Ấn Độ là thông qua điện thoại thông minh.

Cạnh tranh quyết liệt

Amazon, được biết đến với những chiến lược đầu tư mạnh mẽ, công bố lợi nhuận quý II/2017 giảm 77% so với cùng kỳ năm trước, mà nguyên nhân được cho là do các khoản đầu tư mà công ty đang thực hiện tại các nền kinh tế mới nổi như Ấn Độ và lĩnh vực video trực tuyến. Theo các chuyên gia được hãng tin Reuters dẫn lời, Amazon có thể mất tới 400 triệu USD lợi nhuận hoạt động trong quý hiện tại.

Bất chấp kết quả không như mong đợi, theo chuyên gia Harish HV từ công ty tư vấn Grant Thornton India LLP, Amazon vẫn tiếp tục đầu tư vào thị trường Ấn Độ bởi triển vọng về quy mô cũng như những tiềm năng to lớn của thị trường này.

Sau khi Amazon thất bại ở Trung Quốc với chưa đến 1% thị phần trên thị trường thương mại điện tử quy mô 378 tỷ USD, theo Business Insider, Ấn Độ là mảnh đất béo bở duy nhất có thể phát triển tương đương như Trung Quốc. Và “người khổng lồ” bán lẻ trực tuyến Mỹ này đang cố gắng tăng cường sự hiện diện tại đây.

Thậm chí, Ấn Độ còn có phần hấp dẫn hơn Trung Quốc nếu xét về dân số cũng như những chính sách “thân thiện” với doanh nghiệp của chính phủ. Ngoài ra, Ấn Độ cũng được đánh giá là có phần cởi mở và ít thiên vị trong lĩnh vực ngôn ngữ và văn hoá hơn so với Trung Quốc. Rõ ràng, Amazon không thể để mất Ấn Độ.

Khác với Trung Quốc, thị trường thương mại điện tử của Ấn Độ vẫn còn “sơ khai”, do đó Amazon cần tăng cường đầu tư để tạo dựng chỗ đứng ở đây trong bối cảnh thị trường bắt đầu có sự chuyển đổi sau nhiều thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A).

Amazon tại Ấn Độ mới đây đã đầu tư thêm 1.680 crore rupee (250 triệu USD) để mở rộng cơ sở hạ tầng kinh doanh cũng như tăng cường các giải pháp củng cố hoạt động. Nỗ lực này nằm trong cam kết đầu tư 5 tỷ USD của Amazon khi đưa quốc gia có dân số lớn thứ hai thế giới này vào diện ưu tiên chiến lược toàn cầu của mình.

Công ty có trụ sở tại Seattle (Mỹ) mới chỉ “chân ướt chân ráo” bước vào thị trường Ấn Độ năm 2013, song đã nhanh chóng vượt mặt Snapdeal (một start-up địa phương) để trở thành cái tên lớn thứ hai trong “làng” thương mại điện tử ở đây.

Tuy nhiên, việc tập đoàn viễn thông và công nghệ khổng lồ Nhật Bản SoftBank rót vốn “khủng” vào đối thủ bản địa Flipkart cho thấy nỗ lực nhằm chiếm lĩnh thị trường thương mại điện tử ở Ấn Độ đang dần nóng lên.

Trả lời phỏng vấn của Bloomberg, cựu chủ tịch kiêm giám đốc phụ trách hoạt động của SoftBank, ông Nikesh Arora, cho rằng sẽ rất khó đoán được “người chiến thắng” trong ngành thương mại điện tử Ấn Độ. Dù vậy, ông Arora, bày tỏ lạc quan rằng Ấn Độ có thể là thị trường thương mại điện tử tiếp theo sẽ “bùng nổ”.

Trước phát biểu của ông Arora không lâu, đầu tháng Tám, quỹ đầu tư công nghệ SoftBank Vision Fund đã thông báo đầu tư 2,5 tỷ USD để trở thành cổ đông lớn nhất của Flipkart – trang bán lẻ trực tuyến lớn nhất Ấn Độ.

Thị phần của doanh nghiệp thương mại điện tử 10 năm tuổi này, bao gồm cả công ty con bán lẻ trực tuyến thời trang Myntra, đã giảm xuống còn 38,5% trong tài khóa 2016-17 (kết thúc vào 31/3/2017) từ mức 40% trong tài khóa 2014-15 về tổng doanh thu hay tổng giá trị hàng hóa (GMV), trong khi Amazon Ấn Độ tăng 29% thị phần từ 12%.