Chống chọi với hạn mặn: Phần 1 - Thiên tai lịch sử
"Những vùng được coi là bị mặn thường xuyên ở Đồng bằng sông Cửu Long như Cần Đước, Cần Giuộc (Long An), Gò Công Đông (Tiền Giang), Long Phú (Sóc Trăng), thành phố Vị Thanh (Hậu Giang), thành phố Rạch Giá (Kiên Giang); những nơi thường bị hạn ở Nam Trung bộ như Ninh Thuận, Bình Thuận; ở Tây Nguyên như Krông Buk, EaH’Leo (Đắk Lắk) rõ ràng hiện tượng trên không phải là mới xảy ra mà đã có một quá trình lâu dài".
Nhìn lại những quy hoạch của Bộ Thủy lợi (nay Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) năm 1995 về trước, ông Vũ Trọng Hồng, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam nhận xét như vậy.
"Thời tiết bất thường của một số năm gần đây chưa phải là khắc nghiệt nhất so với trước đây, thiệt hại trong sản xuất nông nghiệp và ảnh hưởng cuộc sống của người dân lại có xu hướng tăng lên.
Đặc biệt những con số thống kê về sự tụt giảm mực nước ở các sông suối rất đáng lo ngại về tương lai cho sự phát triển nông nghiệp. Ông Vũ Trọng Hồng đánh giá: "hiện tượng xâm nhập mặn là do tác động của thủy triều đến các cửa sông ven biển".
Đây là lẽ thường nhưng tình hình mặn xâm nhập ngày càng sâu hơn, ngoài hiện tượng nước biển dâng, còn do nguồn nước ngọt nhằm đẩy mặn ở các cửa sông có xu thế giảm.
Ảnh hưởng của hiện tượng ElNino nên mùa mưa năm 2015 đến trễ, kết thúc sớm, dòng chảy thượng nguồn sông Mê Kông bị thiếu hụt, mực nước thấp nhất trong vòng 90 năm qua nên hạn hán, xâm nhập mặn đã xuất hiện sớm hơn gần 2 tháng so với trung bình nhiều năm.
Điều này chưa từng xuất hiện trong lịch sử quan trắc xâm nhập mặn diễn ra gay gắt. Xâm nhập mặn có khả năng kéo dài đến đầu tháng 6/2016, muộn hơn cùng kỳ trung bình nhiều năm khoảng gần 2 tháng. Như vậy, đây sẽ trở thành El Nino dài nhất đã ghi nhận ở nước ta.
Không chỉ đến quá sớm và sẽ kết thúc quá muộn, xâm nhập mặn lịch sử ở Đồng bằng sông Cửu Long còn được ghi nhận qua những số đo về độ mặn và xâm nhập sâu.
Dự báo các vùng cách biển 30 - 45 km, nguồn nước ngọt xuất hiện rất ít và gần như không có khả năng lấy nước ngọt từ cửa sông, gây ra tình trạng thiếu nước cho sản xuất và sinh hoạt.
Như vậy, vùng này bị mặn xâm nhập sớm, sâu và khả năng kéo dài đến hết mùa khô nếu không có mưa.
Cùng với dự báo trên, vụ Hè Thu tới toàn vùng sẽ có khoảng 500.000 ha không xuống giống đúng thời vụ do thiếu nước, chiếm hơn 40% diện tích của các tỉnh ven biển và khoảng gần 30% diện tích gieo trồng toàn khu vực. Ngoài ra, một số diện tích cây công nghiệp và cây ăn quả cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn.
Tại khu vực Nam Trung bộ, lượng nước cung cấp cho sản xuất nông nghiệp chủ yếu từ các hồ chứa thủy lợi, thủy điện. Tuy nhiên, hiện một số hồ chứa thủy lợi, thủy điện có dung tích trữ thấp, không đủ đáp ứng cho cây trồng ngay từ vụ Đông Xuân nên đã xảy ra hạn hán tại một số khu vực.
Các hồ chứa thủy lợi lưu vực sông Cái Nha Trang, sông Cái Ninh Hòa (Khánh Hòa) hiện chỉ đạt trung bình 5060% dung tích thiết kế, dự kiến đến đầu vụ Hè Thu, dung tích trữ các hồ còn khoảng dưới 3040%.
Lưu vực sông Cái Phan Rang (Ninh Thuận) các hồ chứa thủy lợi hiện đạt 3035% dung tích thiết kế, dự kiến còn lại khoảng 25% khi vào đầu vụ Hè Thu.
Các hồ thủy lợi trên lưu vực sông La Ngà, sông Lũy (Bình Thuận) hiện đạt 5055%, cơ bản bảo đảm được cung cấp nước đủ cho vụ Đông Xuân, nhưng vụ Hè Thu một số hồ sẽ không đủ khả năng cung cấp tưới.
Với mùa khô sẽ kéo dài đến hết tháng 8/2016, tình trạng hạn hán, thiếu nước có thể xảy ra trên diện rộng, kéo dài đến hết vụ Hè Thu ở hầu hết các tỉnh do lượng nước trữ tại các hồ chứa đã cung cấp phần lớn cho cây trồng vụ Đông Xuân. Với lượng nước tích trữ được như trên, dự kiến vụ Hè Thu khu vực Nam Trung bộ sẽ có khoảng 40.000 ha phải dừng sản xuất.
Tại các tỉnh Tây Nguyên, diện tích được tưới từ công trình thủy lợi chỉ được 30% diện tích canh tác. Đến thời điểm này, diện tích phải dừng sản xuất là gần 2.900 ha. Dự kiến, đến giữa tháng 3/2016, diện tích bị hạn hán, thiếu nước khoảng 180.000 ha. Riêng cà phê sẽ có khoảng 100.000 ha bị ảnh hưởng do hạn hán. Kéo theo đó là tình trạng thiếu nước sinh hoạt khả năng sẽ xảy ra ở một số địa phương, nặng nhất là Đắk Lắk./.
Đọc tiếp
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Chỉ thị của Thủ tướng về các biện pháp cấp bách ứng phó xâm nhập mặn ở ĐBSCL
20:41' - 12/03/2016
Ngày 12/3, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ chị số 09/CT-TTg về việc triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long.
-
Kinh tế Việt Nam
Biến đổi khí hậu đang diễn biến xấu: Bài 2: Giải cứu hạn hán, xâm nhập mặn
13:51' - 11/03/2016
Để ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn sâu, kéo dài trong thời gian tới, bên cạnh những giải pháp mang tính chất toàn vùng, mỗi địa phương cũng cần có biện pháp cụ thể để giải cứu tình hình hiện nay.
-
Kinh tế Việt Nam
Biến đổi khí hậu đang diễn biến xấu: Bài 1: Kiệt quệ vì hạn hán, xâm nhập mặn
10:50' - 11/03/2016
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến đầu tháng 3/2016, có khoảng 139.000 ha lúa Đông Xuân ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long bị thiệt hại từ 30 đến 70% do hạn hán, xâm nhập mặn.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
TP. Hồ Chí Minh kết nối nhà đầu tư cho các dự án ươm tạo công nghệ cao
14:37'
Sự hiện diện của các quỹ đầu tư mạo hiểm và startup công nghệ tiêu biểu là minh chứng sống động cho một hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đang phát triển mạnh mẽ.
-
Kinh tế Việt Nam
Khẳng định vai trò kiến tạo và ngày càng có tầm ảnh hưởng trong khu vực
12:05'
Việt Nam là cầu nối giữa ASEAN lục địa và ASEAN hải đảo, thúc đẩy kết nối và hội nhập khu vực một cách bền vững, đồng thời thể thể hiện vai trò dẫn dắt mạnh mẽ của mình trên cương vị Chủ tịch ASEAN.
-
Kinh tế Việt Nam
Phát triển điện khí LNG: “Nút thắt” vẫn chưa được gỡ toàn diện
08:35'
Ngoại trừ dự án điện khí LNG Nhơn Trạch 3&4 sắp về đích phát điện thương mại, hầu hết các dự án LNG khác trong Quy hoạch điện VIII vẫn chỉ ở giai đoạn lập dự án đầu tư hoặc tìm chủ đầu tư.
-
Kinh tế Việt Nam
Bắc Ninh phát triển rừng gỗ lớn, nâng sản lượng khai thác lên 1 triệu m³ gỗ
08:19'
Tỉnh Bắc Ninh đang tập trung phát triển trồng rừng gỗ lớn, tăng sản lượng gỗ rừng trồng ở các diện tích đã đến chu kỳ khai thác, phấn đấu nâng sản lượng khai thác gỗ rừng trồng lên 1 triệu m3.
-
Kinh tế Việt Nam
Việt Nam sẽ tổ chức Năm APEC 2027 thành công hơn 2 lần đăng cai trước
21:22' - 28/07/2025
Tối 28/7, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Lễ công bố thành lập Ủy ban Quốc gia Diễn đàn Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2027.
-
Kinh tế Việt Nam
Mua sắm ngay trong ga metro: Đề xuất thí điểm tại nhà ga Bến Thành – Suối Tiên
20:30' - 28/07/2025
Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh vừa có văn bản đề xuất thí điểm mô hình điểm cung ứng hàng hóa, dịch vụ thiết yếu tại các nhà ga metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên).
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng tham quan trưng bày ảnh của TTXVN về Việt Nam với APEC
20:01' - 28/07/2025
Chiều 28/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính tham quan Trưng bày ảnh về vai trò và những đóng góp tích cực của Việt Nam từ khi gia nhập APEC cùng công tác chuẩn bị APEC 2027.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Vận hành chính quyền địa phương 2 cấp - ý Đảng gặp lòng dân
19:43' - 28/07/2025
Chiều 28/7, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành để sơ kết 1 tháng vận hành chính quyền địa phương hai cấp.
-
Kinh tế Việt Nam
Khẳng định vị thế tiên phong trong tiến trình gia nhập và hội nhập ASEAN
19:25' - 28/07/2025
Ngày 28/7/1995, Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Đây là bước ngoặc lịch sử, là bậc thang đầu tiên để Việt Nam hội nhập với thế giới.