Được mùa muối nhưng diêm dân lại cầu cứu

Huyện Cần Giờ, thành phố Hồ Chí Minh có hơn 1.600 ha sản xuất muối, cho sản lượng hơn 140.000 tấn nhưng hiện nay nhiều diêm dân điêu đứng vì giá muối quá thấp. 
*Diêm dân cầu cứu 
Trong vụ thu hoạch muối năm nay, chính hiện tượng Elnino, nắng kéo dài làm cho sản lượng muối Cần Giờ tăng cao. Nhưng cũng chính vì lí do được mùa kéo theo giá muối xuống thấp làm cho diêm dân khốn đốn. Nhiều nông dân huyện Cần Giờ phải cầu cứu đến chính quyền địa phương. 
Điển hình như ông Huỳnh Khánh Duy sản xuất 4 ha muối tại ấp Tân Điền, xã Lý Nhơn, huyện Cần Giờ cho biết, mùa muối 2015-2016 ông thuê nhân công cộng với nhiều chi phí khác như mua bạt, làm sân hết 240 triệu đồng. Khi thu hoạch được 400 tấn muối, nhưng khi thu hoạch xong thì giá muối chỉ còn 350 đồng - 370 đồng/kg, thấp hơn giá thành là 600 đồng/kg. Vì vậy, thu hoạch xong ông chỉ bán 50 tấn, phải trữ lại 350 tấn chờ mùa mưa đến giá muối tăng lên mới bán ra. 
Ông Nguyễn Văn Răn, ngụ tại ấp Tân Điền, Lý Nhơn, Cần Giờ sản xuất 2,5 ha muối chia sẻ, khi muối thu hoạch không bán được thì phải trữ lại. Nếu gặp mưa thì toàn bộ số muối sẽ bị ảnh hưởng. Tại khu vực này, diêm dân không đủ vốn để xây kho dự trữ kiên cố, an toàn mà chỉ cất tạm chòi lá để che chắn muối. Vì vậy, lượng muối trữ sẽ bị hao hụt dần, kể ra, cũng gần 20% số lượng bị thất thoát. Vốn giá muối đã thấp mà còn bị hao hụt như vậy, diêm dân khó mà cầm cự lâu dài với nghề. 
Với những diêm dân có sẵn đất của gia đình để sản xuất thì chỉ chấp nhận một phần lỗ vốn, còn những diêm dân phải thuê đất sản xuất phải chấp nhận lỗ gấp đôi. Bà Phạm Thị Thu Nga, ấp Tân Điền, xã Lý Nhơn, huyện Cần Giờ sản xuất 4,7 ha muối; trong đó đất nhà chỉ có 2,2 ha, diện tích còn lại bà thuê của người khác. Không những vậy, để tăng cường sản xuất, bà vay vốn ngân hàng thêm 100 triệu đồng để đầu tư bạt lót cho ruộng muối, năm nay ruộng muối của bà đạt 450 tấn, bà bán được 70 tấn, còn lại đang tạm trữ, chờ giá muối tăng mới có thể bán. Nếu bán đi, bà sẽ không hoàn vốn để vừa trả nợ ngân hàng và trả tiền thuê đất sản xuất. 
Là một thương lái mua muối nhiều năm, ông Huỳnh Văn Phúc, ngụ tại ấp Tân Điền, xã Lý Nhơn, huyện Cần Giờ chưa khi nào thấy lượng muối nhiều như 2 năm nay. Nhưng do giao thông không thuận tiện nên phải từ 3-5 ngày ông mới mua 1 ghe muối. Do đó, giá muối không cao. Cách đây 2 năm, giá muối đạt 1.500 đồng/kg cùng thời điểm này. Có lẽ vì lí do này mà người dân làm muối ngày càng nhiều. 
*Tích cực hỗ trợ tạm trữ 50.000 tấn muối 
Trước khó khăn của diêm dân Cần Giờ hiện nay, chính quyền địa phương đã đề xuất với Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh phương án hỗ trợ cho diêm dân bằng cách kết hợp với doanh nghiệp thu mua muối tạm trữ cho người dân. 

Theo ông Đặng Xuân Bình, Trưởng phòng kinh tế huyện Cần Giờ, đến ngày 20/6, diêm dân trong huyện đã tiêu thụ được 35.000 tấn muối, lượng muối còn lại là 105.000 tấn. Vì vậy, Ủy ban nhân dân thành phố đã có quyết định thu mua tạm trữ 50.000 tấn muối hỗ trợ người dân, trong khuôn khổ 200.000 tấn muối tạm trữ của Chính phủ. Nông dân bán muối thông qua giá sàn. Trong trường hợp giá của doanh nghiệp thu mua thấp hơn giá thành sản xuất thì thành phố hỗ trợ 30% lãi suất vay vốn dựa trên giá thành và toàn bộ chi phí vận chuyển từ ruộng muối đến các kho hàng của doanh nghiệp thu mua. Trong đó có 2 doanh nghiệp tiêu thụ muối cho nông dân huyện Cần Giờ là Công ty Cổ phần tập đoàn muối Miền Nam và Siêu thị Coop - mart. 
Hiện nay muối Cần Giờ không những đạt chất lượng phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng trong nước mà đây là loại muối được 2 thị trường khó tính là Hàn Quốc và Nhật Bản chọn nhập khẩu mỗi tuần để sản xuất kim chi. 
Theo ông Trần Quang Phụng, Chủ tịch Công ty cổ phần Tập đoàn Muối Miền Nam cho biết, hiện công ty đang tập trung kho bãi và nguồn vốn để tiếp tục thu mua muối của diêm dân huyện Cần Giờ. Cho đến thời điểm này, Tập đoàn Muối Miền Nam đã thu mua hơn 50.000 tấn muối của xã Lý Nhơn. Trong đó, nguồn kinh phí thành phố hỗ trợ hơn 60% lãi suất vay để thu mua, giúp người dân làm muối tại Cần Giờ hưởng lợi và bám nghề lâu dài. Nhờ có chính sách tạm trữ mà doanh nghiệp gắn kết chặt chẽ hơn với người dân và có trách nhiệm hơn trong sản xuất sản phẩm thiết yếu này. Bên cạnh đó, người dân làm muối cũng hiểu trách nhiệm của mình trong việc phối hợp với doanh nghiệp. 
Đại diện Chi cục phát triển nông thôn thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ, chương trình hỗ trợ tạm trữ muối của thành phố nhằm 3 mục đích là giúp các hộ dân làm muối giải quyết được khó khăn do lượng muối tồn quá nhiều, ổn định đời sống của họ và tạo điều kiện cho họ giữ gìn nghề truyền thống đã được hình thành từ lâu đời. Đồng thời, trước khi triển khai hoạt động thu mua thì chính quyền địa phương và các tổ chức tham gia thu mua (doanh nghiệp) phải có phương án rõ ràng, thời gian thu mua cụ thể, tránh gây lãng phí thời gian và tiền bạc cho cả hai bên./.