Giải "bài toán" về cân bằng nước
Tại Tây Nguyên, mùa mưa năm nay kết thúc sớm, lượng mưa tại khu vực Bắc Tây Nguyên chỉ đạt 50-60% so với quy luật nhiều năm. Ở Nam Trung bộ như Ninh Thuận, Bình Thuận mực nước các sông, suối đều thấp hơn mức trung bình. Nhiều hồ chứa không đạt dung tích thiết kế, thậm chí có những hồ chứa còn trơ cả đáy.
Các tỉnh Nam Trung bộ nằm thấp hơn vùng Tây Nguyên nên các hồ chứa vùng này được hưởng nguồn nước ngầm lớn từ Tây Nguyên. Dự báo ở Tây Nguyên mùa khô năm nay, hạn hán sẽ xảy ra khốc liệt nhất trong vòng 18 năm trở lại đây. Nhìn lại những vùng được coi là bị mặn thường xuyên ở Đồng bằng sông Cửu Long, những nơi thường bị hạn ở Nam Trung bộ, Tây Nguyên rõ ràng hiện tượng trên không phải là mới xảy ra mà đã có một quá trình lâu dài.Thời tiết bất thường của một số năm gần đây chưa phải là khắc nghiệt nhất so với trước đây, song sự thiệt hại trong sản xuất nông nghiệp và ảnh hưởng cuộc sống của người dân lại có xu hướng tăng lên.
Đặc biệt, con số thống kê về sự tụt giảm mực nước ở các sông suối ở Tây Nguyên, ở Nam Trung bộ, trong vụ Đông Xuân, làm cho chúng ta rất lo ngại về tương lai cho sự phát triển nông nghiệp của các vùng này.
Vậy, giải pháp tổng thể là phải xây dựng được “Bài toán cân bằng nước” trong phạm vi toàn lãnh thổ.
Cụ thể, phải tính toán lượng nước đến (nước mưa, dòng chảy trong sông, suối, nước ngầm) và nhu cầu lượng nước. Từ đó, xác định được lượng nước cần trữ; trong đó, có kể đến lượng mưa thiếu hụt của những năm bị hạn hán.
Cho đến nay, chúng ta chưa giải được bài toán này để phục vụ cho chống hạn. Nguyên nhân chính là chưa xây dựng được “chiến lược sử dụng nước”, để đi kèm với “chiến lược tài nguyên nước”. Trên cơ sở đó có kế hoạch xây dựng các hồ chứa, các trạm bơm, các “kho nước ngầm”.Mặt khác, khi điều hành cung cấp nước có thể chủ động điều chỉnh kế hoạch phát triển kinh tế như chuyển đổi mùa vụ, cây trồng, di chuyển khu vực chăn nuôi, chuyển sang nuôi trồng thủy sản, hoặc dừng phát triển cây cao su ở Tây Nguyên...
Cần xây dựng dự án thí điểm về phương pháp này áp dụng cho 4 tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận (Nam Trung bộ), Gia Lai, Đắc Lắk (Tây Nguyên).
Tình hình mặn xâm nhập ngày càng sâu hơn, ngoài hiện tượng nước biển dâng, còn do nguồn nước ngọt giúp đẩy mặn ở các cửa sông có xu thế giảm.Do vậy, cần xây dựng được quy hoạch phòng chống xâm nhập mặn trên toàn lãnh thổ; trong đó, có tiêu chuẩn về lưu lượng đẩy mặn ở các cửa sông theo từng thời gian. Quy hoạch này phải kết hợp với chiến lược sử dụng nước trong giải pháp chống hạn.
Về giải pháp công trình, hệ thống thủy lợi các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long cần được đầu tư sửa chữa, nâng cấp những cống vùng triều, đảm bảo tận dụng thủy triều để lấy có hiệu quả. Những tiểu vùng chưa có hệ thống thủy lợi vẫn sử dụng nước lũ, nước mưa để sản xuất cần đầu tư xây dựng kênh, cống để tận dụng giữ nước ngọt, thoát lũ.
Theo tính toán quy hoạch thủy lợi, hàng năm lượng nước mưa ở Tây Nguyên vẫn đủ để tưới cho cây trồng, song dung tích các hồ nhỏ, không đủ chứa, khiến nước lũ chảy hết ra các sông.
Bên cạnh việc tiếp tục đầu tư sửa chữa, nâng cấp các hồ chứa đang bị xuống cấp cần tăng cường công trình quan trắc thủy văn khí tượng để dự báo kịp thời trong điều hành chống lũ và chống hạn. Ngoài ra, cần nghiên cứu thêm phương pháp “đê ngầm” trên các đường lũ đi để tạo thành kho nước trong lòng đất.
Về giải pháp phi công trình, những vùng ở Đồng bằng sông Cửu Long không có nguồn nước ngọt từ các sông, chủ yếu dựa vào nước mưa như Cà Mau cần nghiên cứu quy hoạch sản xuất giữa trồng trọt và nuôi trồng thủy sản, thích hợp với điều kiện hạn chế nước ngọt; xây dựng phương pháp sản xuất “tưới bằng nước mưa” như nhiều nước ở châu Phi đang làm.Khu vực Tây Nguyên cần giảm kế hoạch phát triển cây cao su, kết hợp trồng rừng chủ yếu tạo thêm tầng phủ, phát triển thảm thực vật giúp nâng cao mực nước ngầm, bổ sung nguồn nước sinh thủy, góp phần đẩy mặn cho vùng Nam Trung bộ.Bên cạnh đó, khu vực Nam Trung bộ cần thu thập số liệu, phân loại khu vực thường xuyên có lượng mưa gần bằng lượng bốc hơi nhằm chủ động di dân đến những nơi có nguồn nước ổn định hơn.
Nghiên cứu chiến lược chống sa mạc hóa ở những tỉnh thường xuyên bị hạn thông qua việc trồng rừng tạo ra nguồn nước ngầm, góp phần chống mặn hóa cho tầng nước ngầm. Trên thế giới, việc nghiên cứu tầng nước ngầm, nằm trong tổng thể cân bằng nước của lưu vực./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Giá lúa rục rịch tăng do “tâm lý” xâm nhập mặn
11:41' - 28/02/2016
Giá lúa gạo tại đồng bằng sông Cửu Long đang có xu hướng tăng nhẹ so với thời điểm trước Tết Nguyên đán, do xâm nhập mặn.
-
Kinh tế Việt Nam
Thái Lan nghiên cứu chuyển dòng nhánh sông Mekong: Sẽ gia tăng xâm nhập mặn cho Việt Nam
09:48' - 26/02/2016
Cục Thủy lợi Hoàng gia Thái Lan đang nghiên cứu việc chuyển dòng cửa sông Loei, một nhánh của sông Mekong, để đưa nước đến các vùng nông nghiệp ở Đông Bắc nước này.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế & Xã hội
Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển
21:22' - 26/04/2024
Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức Chương trình "Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển".
-
Kinh tế & Xã hội
Phân luồng giảm ùn tắc giao thông dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5
20:08' - 26/04/2024
Sở Giao thông Vận tải Hà Nội vừa ban hành thông báo hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế & Xã hội
Thi hành kỷ luật Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Hương Giang
19:53' - 26/04/2024
Ngày 26/4/2024, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã ký các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ thi hành kỷ luật đối với Chủ tịch UBND tỉnh và nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh.
-
Kinh tế & Xã hội
Nhiều cửa ngõ Hà Nội ùn tắc cục bộ chiều 26/4
19:39' - 26/04/2024
Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 kéo dài 5 ngày, người dân ở Hà Nội tranh thủ đi du lịch và về quê khiến mật độ giao thông tại đường Vành đai 3 tăng cao ngay từ đầu giờ chiều 26/4/2024, nhiều nơi ùn ứ cục bộ.
-
Kinh tế & Xã hội
XSMB 27/4. Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay ngày 27/4/2024. SXMB thứ Bảy ngày 27/4
19:30' - 26/04/2024
Bnews. XSMB 27/4. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/4. XSMB thứ Bảy. Trực tiếp KQXSMB ngày 27/4. Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 27/4/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
XSMT 27/4. Kết quả xổ số miền Trung hôm nay ngày 27/4/2024. XSMT thứ Bảy ngày 27/4
19:30' - 26/04/2024
Bnews. XSMT 27/4. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/4. XSMT thứ Bảy. Trực tiếp KQXSMT ngày 27/4. Kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 27/4/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
XSMN 27/4. Kết quả xổ số miền Nam hôm nay ngày 27/4/2024. XSMN thứ Bảy ngày 27/4
19:30' - 26/04/2024
Bnews. XSMN 27/4. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/4. XSMN thứ Bảy. Trực tiếp KQXSMN ngày 27/4. Kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy ngày 27/4/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
XSHCM 27/4. Kết quả xổ số Hồ Chí Minh hôm nay ngày 27/4/2024. XSHCM ngày 27/4. XS Sài Gòn
19:00' - 26/04/2024
Bnews. XSHCM 27/4. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/4. XSHCM Thứ Bảy. Trực tiếp KQXSHCM.Kết quả xổ số Hồ Chí Minh hôm nay ngày 27/4/2024.Kết quả xổ số Hồ Chí Minh Thứ Bảy ngày 27/4/2024. XS Sài Gòn.
-
Kinh tế & Xã hội
Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 27/4 - Kết quả xổ số Vietlott ngày 27 tháng 4 năm 2024
19:00' - 26/04/2024
Bnews. Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 27/4 - Kết quả xổ số Vietlott hôm nay ngày 27 tháng 4 năm 2024 - Xổ số Vietlott Power 6/55 hôm nay.