Lập lại trật tự vỉa hè tại Hà Nội: Làm gì khi còn thiếu nhà vệ sinh công cộng?

Cùng với các giải pháp chấn chỉnh, xử lý vi phạm về xây dựng, buôn bán, đỗ xe… để trả lại vỉa hè cho Thủ đô, Hà Nội đang mạnh tay xử phạt cả hành vi “tè bừa, tiểu bậy” và xả rác không đúng quy định nhằm đảm bảo văn minh đô thị. Mục đích đặt ra được dư luận hoan ngênh nhưng vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn trái chiều.

Tình trạng vứt rác, đi vệ sinh không đúng nơi quy định đang là thực tế diễn ra trên nhiều tuyến phố, công trình giao thông, xây dựng, công viên công cộng… nhưng cũng không có đơn vị nào đánh giá mức độ và thống kê cụ thể.

Mới đây, mạng xã hội không ngừng lên án và chia sẻ bình luận về bức ảnh chụp một người đàn ông dừng xe ô tô để tiểu tiện ngay giải phân cách cứng trên một tuyến phố lớn Thủ đô vào ban ngày. Đó chỉ là một trong rất nhiều hình ảnh mà người đi đường dễ dàng bắt gặp trên các tuyến phố của Thủ đô.

Và mới đây, Công an phường Dịch Vọng Hậu (Cầu Giấy, Hà Nội) đã thành lập 2 tổ công tác “đặc biệt” để tuần tra xử lý hành vi xả rác và tiểu bậy. Hai trường hợp phát hiện có hành vi tiểu tiện không đúng nơi quy định và xử phạt 4 triệu đồng được xem như một “chiến tích” xưa nay hiếm.

Chỉ trong thời gian rất ngắn từ cuối tháng 2 đến nay, lực lượng chức năng phường Dịch Vọng Hậu đã xử phạt 62 triệu đồng đối với 21 trường hợp vi phạm xả rác và tiểu bậy.

Trước thực trạng trên, UBND thành phố Hà Nội đang đưa ra chiến lược trong vòng 10 năm tới thành phố sẽ xây dựng 1.000 nhà vệ sinh công cộng bằng nguồn vốn xã hội hóa. Hà Nội hiện chỉ có 371 nhà vệ sinh công cộng cũ được xây dựng từ năm 2010 trở về trước, chỉ phục vụ cho một số ít hộ gia đình chưa có nhà vệ sinh riêng và khách vãng lai.

Vinasing - đơn vị đầu tư đã lắp đặt được 64 nhà vệ sinh công cộng tại các quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Bắc Từ Liêm, Hoàng Mai, Tây Hồ, Hà Đông, Long Biên và Cầu Giấy cho biết, đến hết năm 2017, đơn vị này sẽ lắp đặt khoảng 250 nhà vệ sinh công cộng nữa và đảm bảo đủ cơ số 1.000 nhà vệ sinh công cộng vào năm 2020 như đề xuất.

Các nhà vệ sinh công cộng vẫn đang thiếu trầm trọng, nhất là những nơi đông người, những đường phố không được phép dừng đỗ. Tuy nhiên, khó khăn lại nhân thêm bởi dự án đang gặp phải sự phản đối của những hộ dân, cơ quan có điểm dự kiến lắp đặt nhà vệ sinh công cộng.

Hiện các điểm được khảo sát lắp đặt gồm: hè phố đường Văn Cao giáp tường rào Cung thể thao Quần Ngựa; kho chứa tang vật của Công an phường Liễu Giai cũ, tức nhà 32 Văn Cao; vỉa hè Hồ Hàm Long, đối diện Ban Chỉ đạo Tây Bắc; vườn hoa ven Hồ Tây, đối diện 121 Yên Hoa; vườn hoa ven Hồ Tây khu vực 322 Lạc Long Quân…

Đặc thù của Hà Nội, nhất là khu vực nội đô với đường phố chật hẹp, đông đúc, ít điểm dừng đỗ… thì việc phục vụ tiện ích cho người dân đang là bài toán khó. Ngay với dân sở tại cũng có những trở ngại trong sinh hoạt chứ chưa nói đến khách thập phương, đặc biệt là để đáp ứng nhu cầu cá nhân tối thiểu là tìm được khu vệ sinh công cộng.

Hà Nội hiện có khoảng 10 triệu dân sinh sống, học tập và lao động; trong đó có trên 7 triệu người có hộ khẩu thường trú, số còn lại là tạm trú và vãng lai. Sức ép lớn nhưng Hà Nội vẫn có sức “hút” nhập cư và giữ gìn một bản sắc văn hóa riêng của Thủ đô e là khó.

Nhiều năm qua, Hà Nội đã có hẳn chương trình, nghị quyết, chuyên đề, kế hoạch để “xây dựng người Hà Nội văn minh thanh lịch” và cả phong trào “người đến Hà Nội văn minh, thanh lịch”… Đây là các tiêu chí để khách thăm quan và những người du nhập bám sát thực hiện.

Tuy nhiên, ngoài việc tuyên truyền, vận động, xử phạt, điều cần thiết nhất là tạo điều kiện để họ dễ thực hiện. Thành phố cần nghiên cứu, đề ra khoảng cách, nhu cầu thiết yếu từng vùng đông dân cư để lắp đặt nhà vệ sinh, thùng rác hợp lý. Thậm chí người đi đường có thể tra cứu điểm đặt nhà vệ sinh công cộng qua công nghệ tìm kiếm, hay là bản đồ chỉ đường…

Bên cạnh đó, nhà vệ sinh, chỗ xả rác còn phải có không gian, được phép dừng đỗ xe nhanh. Những nơi được đầu tư hoàn chỉnh làm dịch vụ thu tiền, cần được vệ sinh, lau chùi sạch sẽ để người sử dụng không ngần ngại…

Trong khi chưa đủ nhà vệ sinh thì phương án vận động, khuyến khích hệ thống khách sạn, nhà hàng dọc các tuyến phố tham gia cho khách vãng lai sử dụng nhà vệ sinh và thu phí cũng là giải pháp cần xem xét.

Ghi nhận tại nhiều tuyến phố cho thấy việc lắp đặt thùng để rác, nhà vệ sinh hết sức khó khăn vì hệ thống nhà dân san sát, bám mặt phố, không có khoảng không vỉa hè. Ông Nguyễn Thăng Long, Chủ tịch UBND phường Định Công chia sẻ, rác thải là nỗi lo mỗi ngày nhất là khi ý thức người dân chưa tốt.

>>>Hà Nội quyết "làm sạch" vỉa hè cho người đi bộ

>>>Nhiều quận, huyện tại Hà Nội xử lý lấn chiếm vỉa hè