Siết chặt chi tiêu để giảm áp lực ngân sách

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10, tại phiên thảo luận về kết quả thực hiện ngân sách nhà nước 2015, các đại biểu Quốc hội đều cho rằng, trong bối cảnh ngân sách khó khăn cần siết chi tiêu ngân sách theo hướng cắt giảm biên chế, hạn chế tổ chức các sự kiện, lễ hội, quy định rõ trách nhiệm người để xảy ra sai phạm, thất thoát ngân sách nhà nước.

Siết chặt chi tiêu ngân sách

Thảo luận về kết quả thực hiện ngân sách nhà nước 2015, các đại biểu cơ bản nhất trí với đánh giá tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2015 của Chính phủ. Nhiều đại biểu cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế đã có bước phục hồi tích cực, song nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn vì tình hình kinh tế thế giới và khu vực chưa thực sự ổn định.

Môi trường đầu tư và kinh doanh trong nước chưa được cải thiện nhiều, giá dầu thô giảm mạnh, nhập siêu có xu hướng tăng; thị trường tài chính, thị trường bất động sản phục hồi chưa mạnh. Trong khi đó, tiến độ tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước chậm…

Những yếu tố này đã tác động không nhỏ đến kết quả thu ngân sách nhà nước năm 2015. Cơ cấu thu cũng đã có thay đổi, thu nội địa ngày càng chiếm vị trí chủ yếu, thu từ dầu thô và thu từ hoạt động xuất nhập khẩu giảm, mức độ huy động vào ngân sách nhà nước từ GDP qua thuế, phí có xu thế giảm.

Bên cạnh đó, nhiều đại biểu cho rằng, so với các năm trước, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước, vốn trái phiếu Chính phủ của một số Bộ, ngành và nhiều địa phương chưa đảm bảo tiến độ.

Một số địa phương có nhiều khoản chi chính sách, chế độ đã có trong dự toán nhưng ngân sách nhà nước còn nợ, cấp vốn chậm, dẫn đến các địa phương có nguồn thu ngân sách thấp gặp nhiều khó khăn khi triển khai thực hiện.

Theo Đại biểu Phùng Đức Tiến (Hà Nam), trong bối cảnh khó khăn của nền kinh tế và áp lực việc thu ngân sách, Chính phủ đã có những giải pháp nhằm siết chặt chi tiêu. Tuy nhiên, việc chi ngân sách vẫn còn nhiều bất cập. Ngân sách vẫn còn được chi khá nhiều cho việc tổ chức các lễ hội, sự kiện.

Phần ngân sách chi cho đi công tác nước ngoài vẫn chiếm tỷ trọng cao. Trong khi đó chi cho đầu tư phát triển, nhất là chi xây dựng cơ bản và chi thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia vẫn còn dàn trải, thiếu trọng tâm trọng điểm nên hiệu quả không cao; thậm chí lãng phí. Kỷ luật, kỷ cương tài chính trong chi tiêu ngân sách nhà nước chưa được thực hiện nghiêm chỉnh.

Để tiết kiệm bội chi ngân sách, dành nguồn lực để đầu tư phát triển, đại biểu Đỗ Thị Hoàng (Quảng Ninh) đề nghị, Chính phủ tiếp tục tăng cường tinh giảm biên chế đối với công chức, viên chức và gắn với việc sắp xếp, tổ chức bộ máy theo hướng gọn nhẹ, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm; giảm bớt khâu trung gian, tăng cường kiêm nhiệm, nhất là thể chế hóa các chức doanh người đứng đầu cơ quan nhà nước.

Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, ban hành các cơ chế chính sách phát triển những cơ sở cung ứng dịch vụ công, công ích theo hướng công bằng, lành mạnh giữa các cơ sở công lập và ngoài công lập. Nhà nước thực hiện chế độ hỗ trợ trực tiếp người hưởng thụ, để có quyền lựa chọn cơ sở cung ứng dịch vụ công tốt hơn.

Mặt khác, Chính phủ cần triệt để phân cấp giao quyền, ủy quyền trong quản lý, tổ chức bộ máy công chức, cán bộ; quy định rõ trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức, nhất là người đứng đầu cả về trách nhiệm công vụ lẫn bồi hoàn vật chất nếu xảy ra sai phạm; cấp trên tăng cường kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương, thay vì bao biện làm thay.

Đại biểu Đỗ Thị Hoàng cũng nhấn mạnh, Chính phủ cần đổi mới cơ chế tiền lương, tiền thưởng theo hướng bao gồm cả hệ số lương cơ bản theo ngạch bậc và cộng hệ số hiệu quả đóng theo mức độ, năng lực sáng tạo, cống hiến; tiếp tục cải cách hành chính, tạo môi trường lành mạnh, thông thoáng để đẩy mạnh việc thu hút nguồn lực thông qua mô hình hợp tác, đối tác công, tư…

Thống nhất các nguyên tắc sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ còn dư

Thảo luận về phương án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ còn dư của các dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên, đa số ý kiến thống nhất với Chính phủ về các nguyên tắc sử dụng vốn dư.

Theo đó, các dự án dự kiến được phân bổ nguồn vốn dư này cần phải nằm trong danh mục các dự án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ được Quốc hội quyết định hoặc là các dự án trên tuyến Quốc lộ 1A cải tạo và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên; các dự án kết nối, góp phần phát huy hiệu quả đối với 2 tuyến đường này. Đồng thời, đề nghị Chính phủ làm rõ tính cấp bách, cần thiết của từng dự án để trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Đại biểu Bùi Đức Thụ (Lai Châu) nhất trí với phương án sử dụng số vốn còn dư vào việc đầu tư các dự án trên Quốc lộ 1A đường Hồ Chí Minh đã bố trí nguồn vốn khác như vốn ODA nhưng giờ khó khăn không có khả năng thực hiện; đầu tư vào các dự án kết nối để tăng tính đồng bộ của hệ thống giao thông, tăng tính hiệu quả của 2 dự án này. Ngoài ra nên đầu tư vào những dự án trong danh mục dự án trái phiếu Chính phủ như Nghị quyết của Quốc hội đã nêu.

Đại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) cơ bản nhất trí với nguyên tắc bố trí vốn, đó là ưu tiên, bố trí để hoàn thành các dự án trên Quốc lộ 1 A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên; một số công trình có tính chất kết nối với Quốc lộ 1 A và đường Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, nếu theo nguyên tắc cũng như các danh mục mà Chính phủ đã trình với Quốc hội thì còn chưa đủ và cần bổ sung thêm danh mục nữa phù hợp với tiêu chí mà Tờ trình đã đề ra là hỗ trợ dự án đầu tư, mở rộng Quốc lộ 13, đoạn từ thị xã Bình Long đi thị trấn Lộc Ninh (huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước) có chiều dài 32km.

Bởi, đây là điểm cuối của đoạn đường Hồ Chí Minh; thủ phủ của Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam thời kháng chiến chống Mỹ. Mặt khác, đoạn đường này đang gặp khó khăn về vốn và khó thực hiện, mặc dù các nhà đầu tư và tỉnh Bình Phước đã hỗ trợ. Dự án này đã khởi công từ năm 2011 và đã kéo dài 5 năm nhưng đến nay vẫn dang dở do thiếu vốn; không có khả năng huy động nguồn vốn tiếp...

Báo cáo giải trình thêm trước Quốc hội xung quanh số vốn dư hơn 14.000 tỷ đồng trong dự án nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng cho biết: 2 dự án này được hoàn thành trước thời hạn là nhờ sự chỉ đạo, giám sát chặt chẽ của Quốc hội và Chính phủ. Đây là nguyên nhân chính khiến dự án giảm vốn so với dự kiến.

Trước băn khoăn của một số đại biểu cho rằng liệu có phải việc lập dự toán quá cao nên mới có số vốn dư lớn như vậy, Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định, việc lập tổng mức đầu tư, lập dự toán đều theo quy định của Luật xây dựng cùng nhiều thông tư hướng dẫn của Chính phủ.

Tại phiên làm việc chiều nay, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận và cơ bản nhất trí việc cho phép đa dạng hóa kỳ hạn phát hành trái phiếu Chính phủ và việc phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường vốn quốc tế.

Theo chương trình, sáng mai (4/11), Quốc hội làm việc tại hội trường, nghe Tờ trình về dự án Luật đấu giá tài sản; thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật thống kê (sửa đổi)./.

Nguyễn Cường/TTXVN