Bộ Công Thương đề nghị kiểm tra đảm bảo an toàn hồ đập

Bộ Công Thương vừa ban hành Công điện 3848/CĐ-BCT về việc tập trung ứng phó nguy cơ mưa lớn, sạt lở đất, lũ quét và chủ động phòng chống thiên tai gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ; Tập đoàn Điện lực Việt Nam; Công ty Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia; các chủ đập thủy điện trên địa bàn các tỉnh, thành phố khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ.

Cụ thể, trong tháng 5/2025 đã xuất hiện nhiều đợt mưa lớn (đặc biệt là đợt mưa lớn lịch sử trong tháng 5 trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh vừa qua), gây sạt lở đất, lũ quét, ngập lụt cục bộ ở một số địa phương, thiệt hại về người, tài sản, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Hiện nay, chuẩn bị mùa mưa bão, nguy cơ xảy ra thiên tai, bão, lũ, ngập lụt, sạt lở đất, lũ quét ở mức cao.

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, chiều tối ngày 28-30/5/2025 có thể xảy ra đợt mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to (cục bộ có nơi trên 250mm), nguy cơ sạt lở đất, lũ quét, ngập lụt ở khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ.

Thực hiện Công điện số 76/CĐ-TTg ngày 28/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung ứng phó nguy cơ mưa lớn, sạt lở đất, lũ quét và chủ động phòng chống thiên tai trong thời gian tới, hạn chế thiệt hại về tính mạng, tài sản của nhân dân, tiếp theo Công điện số 3744/CĐ-BCT ngày 26/5/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu Sở Công Thương các tỉnh, thành phố thực hiện nghiêm nội dung tại các Công điện số 70/CĐ-TTg ngày 23/5/2025, số 76/CĐ-TTg ngày 28/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ; số 3744/CĐ-BCT ngày 26/5/2025 của Bộ trưởng Bộ Công Thương.

Cùng đó, chỉ đạo các chủ đập thủy điện trên địa bàn triển khai bảo vệ đập, hồ chứa thủy điện, bảo vệ sản xuất; bố trí lực lượng, vật tư, máy móc, thiết bị sẵn sàng ứng phó, khắc phục khi có sự cố; thực hiện nghiêm quy trình vận hành hồ chứa đã được cấp thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm vận hành khoa học. Tuyệt đối an toàn cho công trình, góp phần cắt giảm lũ cho hạ du, sử dụng hiệu quả nguồn nước phục vụ phát điện trong các tháng cao điểm nắng nóng, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tại địa phương thông tin kịp thời, bảo đảm an toàn cho người dân, nhất là trong tình huống xả lũ khẩn cấp.

Ngoài ra, tăng cường chỉ đạo các đơn vị điện lực, khai thác, chế biến khoáng sản và các cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn quản lý triển khai việc đảm bảo an toàn và phương án ứng phó với mọi tình huống thiên tai; chỉ đạo giám sát vận hành an toàn đập, hồ chứa thủy điện, tham mưu UBND tỉnh, thành phố tuyệt đối không cho tích nước đối với các hồ chứa nước không đảm bảo an toàn; tăng cường lắp đặt hệ thống theo dõi, giám sát, cung cấp số liệu cho các đơn vị chức năng theo quy định, thông tin cảnh báo đảm bảo an toàn hạ du khi xả lũ.

Tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh, thành phố thực hiện thiết lập, quản lý hành lang thoát lũ của các hồ chứa và thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn đập theo quy định của pháp luật. Rà soát các khu vực có thể bị chia cắt do mưa, lũ để có phương án cụ thể đảm bảo cung ứng hàng hóa thiết yếu, sẵn sàng huy động đưa ra thị trường phục vụ nhân dân, đặc biệt là các khu vực bị chia cắt, cô lập do thiên tai gây ra.

Bộ trưởng cũng đề nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam tổ chức kiểm tra và chỉ đạo các đơn vị tự kiểm tra công tác đảm bảo an toàn hồ đập, không để xảy ra lũ nhân tạo, lũ quét do ảnh hưởng của hồ đập tại các khu vực thuộc phạm vi quản lý, đảm bảo cấp điện an toàn phục vụ việc phòng chống mưa, lũ và đảm bảo điện cho sinh hoạt và sản xuất của nhân dân.

Chỉ đạo các đơn vị thành viên tập trung khắc phục ngay những nguy cơ đã được nhận diện qua cơn bão Yagi năm 2024 đối với hệ thống truyền tải điện, hồ đập thủy điện (trong đó có thủy điện Thác Bà). Mặt khác, phối hợp với Sở Công Thương chỉ đạo, kiểm tra việc triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn hồ đập, nhất là các hồ đập xung yếu, các thủy điện nhỏ hoặc đang thi công, sửa chữa; công tác vận hành các hồ chứa thủy điện đảm bảo an toàn công trình, an toàn hạ du phù hợp với diễn biến của mưa, lũ.

Bộ trưởng yêu cầu Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia lập phương thức vận hành hệ thống điện quốc gia, huy động các nguồn điện hợp lý để hệ thống điện quốc gia vận hành an toàn, liên tục, đảm bảo cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế của đất nước và nhu cầu sinh hoạt của nhân dân theo hướng có dự phòng.

Phối hợp chặt chẽ với các Đơn vị quản lý vận hành hồ chứa thủy điện để cập nhật tình hình thủy văn thực tế, tình hình lũ về và yêu cầu của các cơ quan có thẩm quyền, đảm bảo hiệu quả phát điện; lập kế hoạch điều tiết các hồ chứa thủy điện đảm bảo tuân thủ các Quy trình vận hành liên hồ chứa, đơn hồ chứa và các chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự Quốc gia, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đặc biệt, hối hợp với các đơn vị liên quan để tối ưu chế độ vận hành của nhà máy điện và lưới điện, hạn chế các nguy cơ xảy ra sự cố lưới điện, sự cố tổ máy phát điện.

Đối với chủ đập thủy điện tại các tỉnh, thành phố cần nghiêm túc tuân thủ quy trình vận hành liên hồ, đơn hồ chứa thủy điện đã được cấp thẩm quyền phê duyệt, đặc biệt là khi xuất hiện các tình huống bất thường, vận hành đảm bảo an toàn công trình. Triển khai thực hiện các phương án đảm bảo an toàn hồ đập, vùng hạ du hồ chứa và các công trình đang thi công dở dang (cương quyết không để người, vật tư, thiết bị ở khu vực nguy hiểm, có nguy cơ gây mất an toàn), nhất là các trọng điểm xung yếu, các sự cố do các đợt mưa lũ trước chưa được khắc phục.

Ngoài ra, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong việc cảnh báo, thông tin kịp thời cho người dân khu vực vùng hạ du khi triển khai các biện pháp ứng phó thiên tai, nhất là trong tình huống xả lũ khẩn cấp. Tập trung khắc phục ngay những nguy cơ đã được nhận diện qua cơn bão Yagi năm 2024, đặc biệt là Công ty Thủy điện Thác Bà đối với sự cố năm 2024 khi lưu lượng nước đến hồ vượt quá khả năng xả lũ thiết kế của hồ, đe dọa nghiêm trọng đến an toàn đập.

Bộ Công Thương yêu cầu các đơn vị ngành Công Thương tổ chức trực ban 24/24h, thường xuyên theo dõi diễn biến của mưa, lũ từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, sẵn sàng lực lượng phương tiện ứng phó với các tình huống thiên tai, tập trung chỉ đạo và tổ chức thực hiện nghiêm túc Công điện này. Bên cạnh đó, thường xuyên báo cáo thông tin về Văn phòng thường trực Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Bộ Công Thương.