Cắt “rào cản giấy tờ”, gỡ khó cho doanh nghiệp

Đồng hành cùng tiến trình cải cách mạnh mẽ của đất nước, ngành công thương không ngừng nỗ lực đổi mới, bứt phá trong cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính, hướng tới kiến tạo môi trường đầu tư – kinh doanh thông thoáng, minh bạch. Với tinh thần quyết liệt, đồng bộ, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp trọng tâm, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nền hành chính phục vụ, đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp.

Xung quanh vấn đề này, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng về những kết quả nổi bật, thách thức và định hướng cải cách trong thời gian tới.

Phóng viên: Thưa Thứ trưởng, thời gian qua, Bộ Công Thương đã triển khai những giải pháp nào nhằm cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp?

Thứ trưởng Phan Thị Thắng: Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh là một chủ trương lớn của Đảng đã được nêu tại 2 Nghị quyết của Đảng là Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Thủ tướng Chính phủ có Công điện số 22/CĐ-TTg về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm về cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. 

Thực hiện chủ trương của Đảng, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, Bộ Công Thương đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Các giải pháp đều tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục, ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính và nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. 

Cụ thể, Bộ Công Thương đã rà soát, đánh giá, cấu trúc lại quy trình, nhất là dịch vụ công trực tuyến; tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục dựa trên việc tái sử dụng dữ liệu và liên thông điện tử. Cùng đó, Bộ triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 4, tạo điều kiện thực hiện thủ tục hành chính và thanh toán phí, lệ phí trên môi trường điện tử; xử lý nghiêm trường hợp vi phạm trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính, đảm bảo nghiêm minh thực thi pháp luật đồng thời, công khai kết quả đánh giá chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp, kịp thời chấn chỉnh và xử lý vi phạm.

Việc xử lý hồ sơ công việc được thực hiện trên môi trường điện tử, kết nối, chia sẻ dữ liệu với cơ quan, đơn vị liên quan. Đặc biệt, Bộ chú trọng tuyên truyền, phổ biến về cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, tạo sự đồng thuận xã hội; đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất trong quá trình triển khai giải pháp cải cách hành chính nhằm xây dựng nền hành chính minh bạch, hiệu quả, phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ trưởng Phan Thị Thắng: Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp; chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về thực hiện phân cấp, phân quyền triệt để trong lĩnh vực quản lý nhà nước của các bộ, ngành Trung ương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Công Thương đã khẩn trương xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 139/2025/NĐ-CP và Nghị định số 146/2025/NĐ-CP về phân quyền, phân cấp và phân định thẩm quyền lĩnh vực quản lý của ngành công thương. 

Bộ đã kịp thời ban hành Kế hoạch triển khai thi hành 2 Nghị định nêu trên; đồng thời, hoàn thành công bố, công khai, cập nhật trên chỉ số dữ liệu quốc gia với 147 thủ tục hành chính được phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền giải quyết tại Nghị định của Chính phủ cùng hệ thống phụ lục mẫu biểu hướng dẫn cụ thể, bảo đảm đúng tiến độ theo chỉ đạo của Chính phủ.

Ngoài ra, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 38/2025/TT-BCT sửa đổi, bổ sung một số quy định về phân cấp thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý; sửa đổi, bổ sung quy định về phân cấp thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Để giúp địa phương tiếp nhận nhanh và thực hiện tốt nhất nhiệm vụ, Bộ Công Thương đã tổ chức hội nghị tập huấn chuyên sâu; giao Thủ trưởng  đơn vị chức năng chuẩn bị tài liệu và trực tiếp trình bày nội dung hướng dẫn về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền và thủ tục hành chính liên quan theo từng lĩnh vực được phân công.

Có thể khẳng định, phương án cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất, kinh doanh của Bộ Công Thương đã đạt mục tiêu mà Nghị quyết đề ra trong năm 2025.  Thực hiện Nghị quyết số 66/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất, kinh doanh năm 2025 và 2026, Bộ Công Thương là 1 trong 2 Bộ đầu tiên được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thuộc phạm vi quản lý Bộ Công Thương. 

Tổng số thủ tục hành chính được cắt giảm, đơn giản hoá là 223/421 thủ tục hành chính đạt 52,97%; tổng số chi phí tuân thủ thực hiện thủ tục hành chính được cắt giảm, đơn giản hoá đạt 30,61%. Tổng thời gian giải quyết thủ tục hành chính được cắt giảm đạt 32,72%.      

Phóng viên: Thứ trưởng có thể chia sẻ thực trạng môi trường đầu tư – kinh doanh trong lĩnh vực công thương đang đặt ra thách thức gì? Bộ sẽ tập trung vào giải pháp trọng tâm nào để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững trong thời gian tới?

Thứ trưởng Phan Thị Thắng: Thực hiện Nghị quyết, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, giai đoạn 2021 - 2025, Bộ Công Thương đã chủ trì xây dựng và trình ban hành hơn 250 văn bản pháp luật và hơn 20 chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đề án và chương trình phát triển ngành, lĩnh vực quan trọng trải đều các lĩnh vực quan trọng.

Các luật được Quốc hội thông qua như: Luật Dầu khí, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Điện lực, Luật Hóa chất (sửa đổi), Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi) và nhiều Nghị định, Thông tư đã củng cố nền tảng pháp lý cho môi trường pháp lý rõ ràng, minh bạch cho đầu tư, kinh doanh của các thành phần kinh tế, thể chế hóa quyền tự do kinh doanh và hội nhập kinh tế quốc tế. Hơn nữa, từ năm 2017 đến nay, Bộ Công Thương luôn nghiêm túc quán triệt và thực hiện đầy đủ Nghị quyết, Quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến điều kiện đầu tư, kinh doanh. 

Cụ thể, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành hàng loạt quyết định cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Công Thương năm 2024. Như vậy, từ 1.216 điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công Thương, số lượng điều kiện kinh doanh của Bộ Công Thương còn 560 điều kiện kinh doanh theo Nghị quyết số 66/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất, kinh doanh năm 2025 và 2026. 

Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1643/QĐ-TTg phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công Thương, theo đó tiếp tục đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa 137 điều kiện đầu tư kinh doanh. Như vậy, trong giai đoạn từ năm 2017 đến nay, việc thực hiện rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến điều kiện đầu tư, kinh doanh, hệ thống điều kiện kinh doanh của Bộ Công Thương đã được triển khai thực chất 66% số điều kiện kinh doanh được bãi bỏ, đơn giản hóa.

Tuy nhiên, thế giới tiếp tục có nhiều diễn biến mới, phức tạp, khó lường. Ngoài ra, tốc độ và sự bứt phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số rất nhanh trong khi hạ tầng, nhân lực, cơ chế chính sách chưa đồng bộ, nhất là hạ tầng số còn hạn chế. Hơn nữa, đất nước đang xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đặt ra yêu cầu cao về thống nhất trong điều hành, đồng bộ về cơ chế, chính sách và năng lực quản lý để vừa thu hút, vừa duy trì môi trường đầu tư kinh doanh ổn định, minh bạch và bền vững.

Do đó, Bộ Công Thương tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện 4 Nghị quyết “bộ tứ chiến lược” của Bộ Chính trị đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao; trong đó, tập trung tháo gỡ dứt điểm “điểm nghẽn” có nguyên nhân từ pháp luật. Ngoài ra, theo sát hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp để kịp thời tháo gỡ vướng mắc phát sinh. 

Mặt khác, bảo đảm bộ máy hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, không để gián đoạn công việc, không bỏ trống địa bàn, lĩnh vực hoặc ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống nhân dân.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!