Chính sách thuế tài nguyên còn kẽ hở để doanh nghiệp trốn thuế
Nội dung cuộc hội thảo “Nâng cao hiệu quả ngân sách trong khai thác khoáng sản. Từ kinh nghiệm thực tiễn đến các giải pháp chính sách” do Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) tổ chức ngày 13/5 xoay quanh vấn đề về thu thuế tài nguyên thời gian qua.
Hầu hết các đại biểu đều cho rằng, nguồn thu trong lĩnh vực này chưa tương xứng với quy mô khai thác. Theo số liệu thống kê của Bộ Tài chính, số thu thuế tài nguyên ngoài dầu khí chỉ đạt từ 0,9 - 1,1% tổng thu ngân sách nhà nước trong giai đoạn 2011 – 2013.
Nói về vấn đề này, PGS.TS, Lê Xuân Trường, Học viện Tài chính cho rằng, chính sách thuế tài nguyên còn nhiều bất cập, tạo kẽ hở để doanh nghiệp tránh thuế và trốn thuế. Hiện thuế tài nguyên được tính dựa trên sản lượng tính thuế, giá tính thuế và thuế suất. Tuy nhiên, sản lượng tính thuế do doanh nghiệp tự tính toán và kê khai. Ngoài ra, giá bán thuế tài nguyên chủ yếu do UBND tỉnh quy định và có sự chênh lệch khá lớn giữa các địa phương.
Ông Trường nêu quan điểm, nhìn chung, việc kiểm soát sản lượng khai thác và giá tính thuế còn rất yếu. Bên cạnh đó, việc phối hợp giữa cơ quan thuế và cơ quan tài nguyên- môi trường chưa hiệu quả. Việc khai thác và xuất khẩu trái phép vẫn diễn ra phổ biến ở nhiều địa phương gây thất thu ngân sách.
Cùng quan điểm, nhiều chuyên gia tại hội thảo chia sẻ, khai thác tài nguyên là ngành công nghiệp có nguy cơ thất thoát ngân sách cao.
Bà Trần Thanh Thủy, Điều phối viên Liên minh Khoáng sản cho rằng, khai khoáng là lĩnh vực có mức độ rủi ro cao do tính phức tạp về chính trị, tài chính và kỹ thuật.
Các khoản thu như thuế tài nguyên chủ yếu dựa trên sản lượng chất lượng, giá bán và thuế suất. Trong khi đó, các doanh nghiệp đã lợi dụng nhiều hình thức trốn, tránh thuế: khai báo sản lượng, chất lượng thấp hơn thực tế, không khai báo đầy đủ về các kim loại quý hiếm thu hồi được. Doanh nghiệp tìm mọi cách thiết lập giá bán thấp hơn thực tế, kê khai khống các chi phí, lợi dụng chính sách ưu đãi thuế; chuyển giá.
Trước thực tế này, bà Thủy cho rằng, Việt Nam cần nhanh chóng áp dụng các sáng kiến quốc tế về quản lý thuế. Cụ thể, sáng kiến minh bạch trong công nghiệp khai thác (EITI) đã được áp dụng ở 49 quốc gia gồm nhiều quốc gia phát triển như Anh, Mỹ, Nauy.
Nguyên tắc của EITI là doanh nghiệp và các cơ quan Chính phủ cùng công khai các thông tin trên chuỗi giá trị công nghiệp khai thác từ cấp phép, khai thác, quản trị doanh nghiệp nhà nước, nộp ngân sách và quản lý ngân sách. Các số liệu này được đối chiếu và đưa vào báo cáo EITI. EITI tạo cơ chế so sánh, đối chiếu thông tin hiệu quả giữa các doanh nghiệp và qua đó hỗ trợ quản lý thu.
Bà Thủy đưa ví dụ cụ thể, thông qua báo cáo EITI, Zambia đã phát hiện ra nguồn thu chính phủ từ khai khoáng chỉ chiếm 0,77% tổng giá trị sản xuất; trong đó, 50% số thu này là do 1 doanh nghiệp đóng góp dù Zambia có rất nhiều công ty khoáng sản khai thác ở quy mô lớn.
Tương tự, nhờ số liệu từ EITI, Nigieria đã phát hiện lỗ hổng trong hệ thống thuế và truy thu được 560 triệu đô la Mỹ từ khai thác dầu khí. Việt Nam đã tiếp cận EITI từ năm 2006. Tuy nhiên, sau 10 năm xem xét, Việt Nam chưa tuyên bố tham gia sáng kiến này.
Hơn 3 thập kỷ qua, ngành khoáng sản của Việt Nam đã tăng trưởng nhanh chóng về quy mô. Theo thông tin tại hội thảo, Việt Nam đứng thứ 7 về khai thác dầu thô ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương, đóng góp 2,3% tổng sản lượng thiếc và 1,8% tổng sản lượng xi măng thế giới vào năm 2012.
Theo số liệu của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Việt Nam đã khai thác 42,6 triệu tấn than, 3 triệu tấn quặng sắt, 3 triệu tấn Appatite, 193 nghìn tấn Mangan và nhiều loại khoáng sản khác với sản lượng lớn vào năm 2013.
Ông Trịnh Lê Nguyên (Giám đốc PanNature) cho biết, với quy mô khai thác như trên, nhiều loại khoáng sản của Việt Nam sẽ cạn kiệt trong tương lai gần. Cụ thể, số năm khai thác còn lại của dầu khí là 56 năm, barit là 21 năm, thiếc là 19 năm, chì – kẽm là 17 năm và vàng là 21 năm./.
- Từ khóa :
- chính sách thuế
- thuế tài nguyên
- trốn thuế
- tránh thuế
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Chống việc lợi dụng chính sách thuế để... né thuế
17:12' - 05/05/2016
Theo ActionAid Việt Nam, Việt Nam mất 20 triệu USD/năm do áp dụng các ưu đãi thuế đối với doanh nghiệp để thu hút vốn FDI và xảy ra tình trạng "né" thuế khá phổ biến của doanh nghiệp.
-
Chuyển động DN
Liên tục điều chỉnh chính sách thuế, doanh nghiệp ô tô "kêu" khó
17:30' - 26/04/2016
10 doanh nghiệp nhập khẩu ô tô chính hãng tại Việt Nam cho rằng, việc áp dụng Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt mới vào ngày 1/7/2016 sẽ gặp vấn đề bởi phương thức tính thuế mới theo dự luật chưa rõ ràng.
-
Kinh tế Việt Nam
Sẽ tiếp tục hoàn thiện chính sách thuế
07:08' - 18/03/2016
Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hoàn thiện chính sách thuế, cải cách thủ tục hành chính thuế và hải quan để hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp và chuyên gia đánh giá thế nào về chính sách thuế AEC?
06:31' - 17/01/2016
Tham gia AEC, với mức thuế suất áp dụng hấp dẫn hơn được doanh nghiệp và chuyên gia nhìn nhận đây là cơ hội lớn mà Việt Nam không thể bỏ lỡ.
Tin cùng chuyên mục
-
Tài chính
Người nộp thuế, doanh nghiệp không bị ảnh hưởng bởi quá trình chuyển sang bộ máy mới
17:15' - 20/03/2025
Người đứng đầu ngành thuế khẳng định sẽ đảm bảo bộ máy mới vận hành thông suốt, ổn định, phục vụ tốt nhất người dân, doanh nghiệp.
-
Tài chính
Bộ Tài chính đã trình dự thảo nghị quyết về thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa
15:39' - 20/03/2025
Đề xuất cơ chế phối hợp giữa cơ quan quản lý như Bộ Tài chính, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước nhằm thúc đẩy hoạt động thị trường đồng thời hạn chế tối đa rủi ro.
-
Tài chính
Tạo đòn bẩy thị trường vốn để các công ty công nghệ Việt Nam bứt phá
14:09' - 19/03/2025
Ngày 19/3, tại đã diễn ra tọa đàm “Tạo đòn bẩy thị trường vốn để các công ty công nghệ Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số” do báo Nhân Dân cùng Viện Chiến lược phát triển kinh tế số (IDS) tổ chức.
-
Tài chính
Hàn Quốc thúc đẩy doanh số bán trái phiếu kho bạc
07:30' - 19/03/2025
MOEF có kế hoạch phát hành số trái phiếu KTB kỷ lục là 200.000 tỷ trong năm nay.
-
Tài chính
Gắn biển “Công trình kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống ngành tài chính”
20:15' - 18/03/2025
Dự án đầu tư xây dựng mở rộng trụ sở làm việc Bộ Tài chính là nhiệm vụ cần thiết, cấp bách nhằm giải quyết những khó khăn về diện tích làm việc cho cán bộ công chức, viên chức tại cơ quan Bộ Tài chính
-
Tài chính
Hướng dẫn thủ tục thuế đối với cơ quan tổ chức thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy
19:31' - 18/03/2025
Theo cơ quan thuế, việc tuân thủ đầy đủ các thủ tục thuế giúp quá trình tinh gọn bộ máy hành chính diễn ra thuận lợi, đảm bảo thực hiện đúng nghĩa vụ thuế và tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.
-
Tài chính
Việt Nam sở hữu nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển thành một nền kinh tế năng động
12:00' - 18/03/2025
Việt Nam có nhiều yếu tố thuận lợi để trở thành một nền kinh tế năng động và phát triển nhanh chóng. Chính phủ Việt Nam luôn cởi mở và thân thiện với đầu tư.
-
Tài chính
Từ TikTok đến Phố Wall: Ảnh hưởng của Thế hệ Z đến thị trường tài chính
07:58' - 18/03/2025
Không giống như Thế hệ X có xu hướng theo đuổi chiến lược dài hạn với cách tiếp cận bảo thủ hơn, Thế hệ Z thường sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao hơn.
-
Tài chính
Châu Âu phải cắt giảm chi tiêu xã hội để tăng ngân sách quân sự
18:42' - 17/03/2025
Phóng viên TTXVN tại châu Âu dẫn tờ Financial Times ngày 17/3 cho rằng việc tăng chi tiêu quân sự sẽ đòi hỏi các quốc gia châu Âu phải giảm các chương trình hỗ trợ xã hội.