Doanh nghiệp xây dựng đối mặt với khó khăn kép nào?

Nếu như yếu tố giá nguyên vật liệu tăng cao ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngành xây dựng trong hai quý đầu năm thì sang quý III/2023, yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến các doanh nghiệp ngành này thêm nữa là không có hợp đồng xây dựng mới.

Đây là nhận định tại Báo cáo Xu hướng sản xuất kinh doanh ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và ngành xây dựng quý III và dự báo quý IV/2023 do Tổng cục Thống kê phát hành gần đây. Hiện các doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng chưa có báo cáo tài chính quý III, song tại báo cáo tài chính quý trước đó đã ghi nhận, những biến động về giá vật liệu đã làm ảnh hưởng đến kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng.

Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến nhóm ngành xây dựng là không có hợp đồng mới. Ảnh: Hồng Đạt - TTXVN

Báo cáo kết quả kinh doanh quý II/2023 của Công ty cổ phần FECON cho biết, doanh thu thuần doanh nghiệp đạt 1.039 tỷ đồng, tăng 36% so với cùng kỳ năm trước và tăng gấp đôi so với quý trước đó. Tuy nhiên, do các dự án của FECON đã ký kết từ năm 2021 và đầu năm 2022 với đơn giá cố định nhưng với sự gia tăng của nguyên vật liệu xây dựng hiện nay nên giá vốn tăng cao hơn dự tính ban đầu. Kết quả về lợi nhuận gộp giảm 21% so với cùng kỳ năm trước, chỉ đạt 106 tỷ đồng.

Hay, Báo cáo tài chính bán niên năm 2023 của Công ty cổ phần Xây dựng Phục Hưng Holdings khẳng định: Dù nỗ lực tăng thu nhưng các loại chi phí như nguyên vật liệu, chi phí quản lý giá trị công trình… tăng cao nên lợi nhuận của công ty vẫn giảm. Trong 6 tháng năm nay, lợi nhuận sau thuế hợp nhất chỉ đạt gần 3 tỷ đồng, giảm 80% so với cùng kỳ năm trước.

Tổng giám đốc Phục Hưng Holdings Trần Hồng Phúc cho biết: Đối với những công trình dân dụng và công nghiệp xây thô hoàn thiện mặt ngoài, giá thép chiếm khoảng 25 - 30% giá thành. “Từ đầu năm đến nay, giá thép tăng tới 30%, ảnh hưởng nghiêm trọng đến biên lợi nhuận do chi phí quản lý chiếm tối đa 10% giá trị công trình mà riêng giá thép chiếm tới 9% lợi nhuận. Do đó, một số công trình của doanh nghiệp đang chịu lỗ khi không đàm phán được với chủ đầu tư để điều chỉnh giá”, Tổng Giám đốc Phục Hưng Holdings cho biết thêm.

Theo số liệu khảo sát từ Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, thời gian qua, không chỉ sắt thép tăng đến 40% mà gần như tất cả loại vật liệu xi măng, cát, đá, nhôm, kính… đều “leo thang”. Trong tình trạng hiện nay, nhiều doanh nghiệp khó tìm việc, nhưng lại không dám nhận việc vì lo đối phó với tình trạng “bão giá” vật liệu xây dựng. Điều này đã ảnh hưởng đến số lượng hợp đồng mới được ký kết.

Báo cáo của Tổng cục Thống kê cũng cho thấy, có 48,9% doanh nghiệp cho rằng “không có hợp đồng xây dựng mới” cũng là yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong quý III/2023.

Tuy vậy, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương cho biết, dự báo trong quý IV có 24,7% doanh nghiệp nhận định hợp đồng xây dựng mới nhiều hơn quý II; có 50,9% doanh nghiệp nhận định không thay đổi. Còn lại doanh nghiệp nhận định số lượng hợp đồng xây dựng mới giảm.

Giá nguyên vật liệu tăng cao ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngành xây dựng. Ảnh minh hoạ

Thực tế, việc đẩy nhanh tiến độ đầu tư công đã “kích hoạt” một số hợp đồng xây dựng mới, có giá trị. Chẳng hạn như: Phục Hưng Holdings vừa tham gia ký kết hợp đồng liên danh thi công gói thầu thuộc dự án thành phần 3 thuộc Dự án Đầu tư xây lặp Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai giai đoạn 1 và gói thầu thuộc Dự án Trung tâm Kiểm soát không lưu Hồ Chí Minh, với tổng giá trị của doanh nghiệp thi công gần 1.700 tỷ đồng.

Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Đồng Nai cũng đã ký hợp đồng với Liên danh Công ty Công ty Lizen - Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC1) - Công ty cổ phần Hải Đăng - Công ty cổ phần Xây lắp 368 để thực hiện gói thầu thuộc Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1. Gói thầu này có giá trị hơn 1.400 tỷ đồng, thời gian thực hiện hợp đồng 915 ngày, hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh. 

Đại diện nhà thầu này cho biết, khó khăn để triển khai thi công là khâu giải phóng mặt bằng hiện dang dở, nguồn cung đất đắp, cát, đá xây dựng khan hiếm. Nhà thầu mong muốn địa phương sớm tháo gỡ khó khăn để triển khai công trình đúng kế hoạch.

Về nội dung này, Báo cáo Xu hướng sản xuất kinh doanh ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và ngành xây dựng quý III và dự báo quý IV/2023 của Tổng cục Thống kê cũng ghi nhận nhiều ý kiến của doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng. Theo đó, các doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng cho rằng, giá nguyên vật liệu đã được kiểm soát và bình ổn, nhưng giá xăng, dầu tăng đã ảnh hưởng không nhỏ tới chi phí vận hành máy móc, chi phí vận chuyển nguyên vật liệu.

Các doanh nghiệp mong muốn Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục có những biện pháp kịp thời để điều chỉnh và bình ổn giá xăng, dầu. Đồng thời, tháo gỡ vướng mắc trong giấy phép khai thác cát, đá, sỏi để đảm bảo nguồn cung ứng và giảm giá thành.

Thêm nữa, đơn giá, định mức của một số công trình, dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước chưa theo kịp thực tế nên tiến độ thi công và giải ngân vốn đầu tư công của các dự án, công trình bị chậm. Vì vậy, cần rà soát và cập nhật định mức của một số công trình phù hợp với thực tế.

Trước đó, Bộ Xây dựng nhận định, thị trường vật liệu xây dựng như: xi măng, thép xây dựng và nhựa đường… sẽ giữ ổn định hoặc giảm nhẹ, nhưng giá cát, đá xây dựng vẫn tiếp tục tăng trong quý IV, do nhu cầu lớn từ các dự án giao thông trọng điểm được khởi công đồng loạt trên cả nước.

Từ nay đến cuối năm, bên cạnh các dự án đang thi công, Bộ Giao thông Vận tải có 7 dự án dự kiến được khởi công gồm: nâng cấp tuyến Cao Lãnh - Lộ Tẻ trên địa phận tỉnh Đồng Tháp và thành phố Cần Thơ; nâng cấp mặt đường tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi trên địa phận thành phố Cần Thơ và tỉnh Kiên Giang; cầu Đại Ngãi trên Quốc lộ 60 thuộc địa phận các tỉnh Trà Vinh, Sóc Trăng; nâng cấp đoạn Km18 - Km80 Quốc lộ 4B; đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hoà; dự án xây dựng hệ thống thông tin quản lý phương tiện, người điều khiển, vận tải, an toàn đường sắt./.