Khả năng Nhật Bản nâng lãi suất gia tăng sau các số liệu kinh tế tích cực

Trong báo cáo kinh tế tháng 9/2025 vừa được công bố, Văn phòng Nội các Nhật Bản lần đầu tiên sau 13 tháng nâng đánh giá về tiêu dùng cá nhân – lĩnh vực chiếm hơn một nửa Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Nhật Bản – từ “phục hồi chậm” lên “có dấu hiệu cải thiện”. Báo cáo cũng loại bỏ nhận định rằng “tâm lý tiêu dùng cải thiện chậm” vốn xuất hiện trong báo cáo của các tháng trước.

Đánh giá về đầu tư doanh nghiệp cũng được điều chỉnh tăng lần đầu tiên sau một năm rưỡi qua, phản ánh niềm tin ngày càng lớn rằng tiêu dùng mạnh mẽ hơn có thể mở đường cho việc nâng lãi suất.

Ông Koichi Fujishiro, chuyên gia kinh tế trưởng tại Viện Nghiên cứu Dai-ichi Life, nhận định: “Người dân đã vượt qua giai đoạn tồi tệ nhất, vì vậy đang có kỳ vọng rằng chi tiêu sẽ phục hồi trong thời gian tới. Đó là lý do đánh giá được điều chỉnh tăng”. Ông cho biết thêm, BoJ cũng đánh giá tiêu dùng cá nhân hiện đang ổn định. Do đó, xét mối liên hệ giữa tiêu dùng và chính sách tiền tệ, tiêu dùng không còn là rào cản để nâng lãi suất.

Trong một báo cáo gần đây, ông Fujishiro dự báo BoJ sẽ nâng lãi suất chính sách vào tháng 10 và có thể tiếp tục tăng lên 1% trong nửa đầu năm 2026, từ mức hiện tại là 0,5%.

Một báo cáo khác công bố hôm 29/9 của Viện Nghiên cứu Itochu cũng dự đoán BoJ sẽ nâng lãi suất vào tháng 10/2025, cho rằng tiêu dùng cá nhân và đầu tư doanh nghiệp mạnh mẽ đã xác nhận đà đi lên của nền kinh tế, với GDP quý II/2025 tăng 2,2% so với quý trước đó.

Báo cáo kinh tế của Văn phòng Nội các nhận định nền kinh tế Nhật Bản “đang phục hồi với tốc độ vừa phải”, trong khi tác động từ chính sách thương mại của Mỹ chủ yếu thể hiện ở ngành công nghiệp ô tô. Báo cáo cũng cảnh báo về các rủi ro giảm tốc từ chính sách thương mại Mỹ và đà tăng giá kéo dài, đồng thời lưu ý rằng cần chú ý hơn tới các rủi ro tăng giá.

Tại cuộc họp chính sách tháng 9/2025, BoJ giữ nguyên lãi suất ở mức 0,5% với tỷ lệ bỏ phiếu 7-2 khi hai thành viên Naoki Tamura và Hajime Takata phản đối quyết định này và kêu gọi tăng lãi suất ngay lập tức. Gây bất ngờ cho thị trường, tại cuộc họp tháng 9 vừa qua, BoJ cũng quyết định sẽ bắt đầu bán ra các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) mà ngân hàng đang nắm giữ với tốc độ khoảng 330 tỷ yen (2,23 tỷ USD) mỗi năm. Thống đốc Kazuo Ueda cho biết sẽ mất hơn một thế kỷ để bán hết toàn bộ số ETF trị giá 37.100 tỷ yen mà BoJ đang nắm giữ.

Nhiều nhà quan sát nhận định quyết định này là “mảnh ghép cuối cùng” trong quá trình thoát khỏi chính sách nới lỏng tiền tệ phi truyền thống của BoJ, và việc tăng lãi suất sắp tới sẽ là bước tiếp theo hướng tới bình thường hóa chính sách.