Liệu các nhà máy điện hạt nhân có thể thích ứng với xu hướng biến đổi khí hậu?
Nhật báo Le Figaro số ra mới đây dẫn nhận định của những người phản đối điện hạt nhân cho rằng sự gia tăng nhiệt độ Trái Đất và sụt giảm dòng chảy của các nguồn nước đang đe dọa tính an toàn và năng suất của các nhà máy điện hạt nhân.
Trong khi đó, những người ủng hộ cho rằng năng lượng hạt nhân giúp sản xuất điện mà không sản sinh ra khí CO2, và đây là đòn bẩy quan trọng để trung hòa lượng carbon vào giữa thế kỷ này, hạn chế tác động của biến đổi khí hậu.
Vậy thực hư điều này là như thế nào? Liệu hoạt động của các nhà máy điện hạt nhân có thích ứng được với xu hướng biến đổi khí hậu hiện đang diễn ra? Câu hỏi này đang được nhiều người quan tâm.
Trong chương trình "C ce soir" trên kênh France 5, phát vào tuần cuối cùng của tháng Chín, Mathilde Panot - nghị sĩ Quốc hội và là thành viên Đảng Nước Pháp Bất khuất (LFI) của tỉnh Val-de-Marne - đã khẳng định rằng thực tế cho thấy các lò phản ứng hạt nhân luôn phải được làm mát, mà nước thì không phải lúc nào cũng dồi dào.
Bà nhấn mạnh: "Lấy ví dụ của sông Rhône. Như chúng ta đã biết lưu lượng nước sông này sẽ giảm 40% và cứ vào mùa Hè là phải đóng các lò phản ứng để làm mát chúng".
Trên thực tế, nhà máy điện hạt nhân, cung cấp khoảng 10% điện năng trên thế giới, cần một lượng lớn nước để làm mát các lò phản ứng. Do đó, vị trí của chúng thường nằm gần biển hoặc dọc theo nguồn nước.
Ông Olivier Dubois, Phó Giám đốc chuyên môn về an toàn của Viện Bảo vệ Bức xạ và An toàn Hạt nhân Pháp (IRSN), cho biết, hiện có 56 lò phản ứng đang hoạt động tại Pháp có thể được phân thành ba loại theo vị trí và phương pháp làm mát.
Ông Olivier Dubois cho biết, theo quy định ở Pháp, nhiệt độ của dòng chảy từ nhà máy điện hạt nhân về hạ lưu không được vượt quá sức nóng tối đa cho phép để bảo vệ hệ động thực vật. Ông Olivier Dubois giải thích, ví dụ như nhà máy điện Bugey, nhiệt độ cực đại là 26°C. Nếu ngưỡng này bị vượt quá hoặc có nguy cơ bị vượt quá, nhà vận hành buộc phải tắt lò phản ứng.
Tình huống này đã từng xảy ra vào các đợt nắng nóng nghiêm trọng như trong các năm 2003 và 2018. Nhưng cho đến nay, việc giảm sản lượng điện do sự gián đoạn này vẫn chưa gây ra căng thẳng đáng kể, chỉ khoảng 0,3% mỗi năm và Cơ quan điện lực Pháp (EDF) luôn đảm bảo cung cấp đủ nguồn điện trong mọi trường hợp.
François-Marie Bréon, nhà khí hậu học tại Phòng thí nghiệm Khoa học Khí hậu và Môi trường, lưu ý rằng theo quan sát, cứ vào dịp Hè về, mức tiêu thụ điện của Pháp gần như thấp hơn gần một nửa so với mùa Đông.
Tuy nhiên, nếu hiện tượng nóng lên toàn cầu tăng đến mức buộc các gia đình phải dùng điều hòa không khí thì khi đó mức tiêu thụ điện vào mùa Hè sẽ lớn hơn so với mùa Đông. Trường hợp như thế này đã từng xảy ra tại không ít các nước ở phía Nam nước Pháp.
Trong một nghiên cứu khác được công bố năm 2011 trên Tạp chí Năng lượng, Kristin Linnerud, Giáo sư tại Đại học Khoa học Đời sống của Na Uy (NMBU) và các đồng nghiệp đã lưu ý rằng "nhiệt độ trung bình toàn cầu cứ tăng thêm một độ, thì nguồn cung cấp từ năng lượng hạt nhân sẽ giảm khoảng 0,5%".
Theo giải thích của bà Kristin Linnerud, mỗi lò phản ứng thường sản xuất một lượng điện đáng kể và chúng thường nằm trong cùng một khu vực địa lý và sử dụng cùng một nguồn nước làm mát, nên những gián đoạn như vậy rất có thể đe dọa an ninh năng lượng.
Các nghiên cứu này cũng chỉ ra những rủi ro khác liên quan đến hiện tượng nóng lên toàn cầu, chẳng hạn như sự gia tăng của các trận giông bão và lũ lụt thường đe dọa các nhà máy điện ở ven biển.
Chuyên gia Olivier Dubois đã lấy ví dụ trong đợt nắng nóng năm 2003, nhiệt độ đã vượt quá mức tối đa cho phép đối với các hệ thống thông gió, hoặc tại các khu vực lưu giữ những thiết bị nhạy cảm.
Sau vụ đó, EDF đã triển khai một chương trình tăng cường năng lực làm mát cho các nhà máy của mình bằng cách thay thế một số thiết bị, cải tiến hệ thống làm mát, lắp đặt máy điều hòa không khí, hoặc cải thiện hệ thống thông gió.
Đối với vấn đề lưu lượng nước, có nhiều giải pháp để xử lý, ví dụ lắp đặt một khu dự trữ gần đó như trường hợp nhà máy Civaux, nằm trên bờ sông Vienne.
Trong nghiên cứu của mình, nhà khoa học Ali Ahmad đã lưu ý: "Đối với các cơ sở nhà máy điện hạt nhân hiện có, các công ty điện lực có thể tối ưu hóa thời gian cắt điện theo kế hoạch của họ dựa trên các giai đoạn thời tiết bị xáo trộn để giảm thiểu tác động đối với kinh tế".
Các nhà máy điện của Pháp được thiết kế với giả định tuổi thọ 40 năm. Ngay cả khi chúng được phép hoạt động lâu hơn, phần lớn sẽ không còn hoạt động sau năm 2050.
Nhưng nếu quyết định xây dựng những nhà máy mới, các thông số này sẽ phải được tính đến. Nhà nghiên cứu đến từ Đại học Harvard, Ali Ahmad, cũng khẳng định: "Các mô hình dự đoán điều kiện thời tiết khắc nghiệt phải được kết hợp với việc đánh giá rủi ro hạt nhân".
Tin cùng chuyên mục
-
Phân tích - Dự báo
Giải cứu thép nội địa - nhiệm vụ không dễ với Canada
06:30' - 05/07/2025
Bộ Tài chính Canada sẽ hạn chế lượng thép nước ngoài nhập khẩu bằng cách áp thuế đối với các mặt hàng vượt quá ngưỡng quy định từ những quốc gia không có FTA với Canada.
-
Phân tích - Dự báo
Thách thức giảm phát thải carbon thúc đẩy đầu tư công nghệ xanh
05:30' - 05/07/2025
Thách thức về giảm phát thải carbon và lưu trữ khí nhà kính đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của các ngành công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực khai thác và chế biến hydrocarbon.
-
Phân tích - Dự báo
Đồng USD có khởi đầu năm tệ nhất trong nửa thế kỷ
06:30' - 04/07/2025
Theo tờ New York Times, đồng tiền của Mỹ đã giảm hơn 10% trong sáu tháng qua, khi so sánh với những đồng tiền của các đối tác thương mại lớn trong rổ tiền tệ quốc tế.
-
Phân tích - Dự báo
Cuộc dịch chuyển chiến lược của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu
05:30' - 04/07/2025
Theo tờ China Daily, các chuyên gia trong ngành cho biết những nhà sản xuất ô tô đa quốc gia đang đẩy nhanh các nỗ lực để nội địa hóa hoạt động ở Trung Quốc.
-
Phân tích - Dự báo
Đông Nam Á trên bàn cờ thương mại mới - Bài cuối: Địa kinh tế xoay trục
06:30' - 03/07/2025
Theo trang thediplomat.com, tầm ảnh hưởng kinh tế ngày càng gia tăng của các quốc gia Đông Nam Á đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ các cường quốc thương mại hàng đầu thế giới.
-
Phân tích - Dự báo
Đông Nam Á trên bàn cờ thương mại mới - Bài 1: Sự tham gia chiến lược
05:30' - 03/07/2025
Chính sách thuế quan đối ứng của Chính phủ Mỹ đã đóng vai trò như một chất xúc tác, thúc đẩy quá trình tái cấu trúc nhanh chóng các khối thương mại trong khu vực châu Á, đặc biệt là tại Đông Nam Á.
-
Phân tích - Dự báo
Trung Quốc và bàn cờ ảnh hưởng tại lục địa Đen
06:30' - 02/07/2025
Theo tờ The Economist, hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc, bao gồm từ quần áo đến nồi chiên không dầu tràn ngập thị trường, đang thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng của tầng lớp trung lưu ở châu Phi.
-
Phân tích - Dự báo
Chi phí và lợi ích của các chuỗi giá trị toàn cầu
05:30' - 02/07/2025
Tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu (GVC) không phải lúc nào cũng mang lại lợi ích, song lập luận kinh tế để rút lui khỏi chúng cũng không hề rõ ràng.
-
Phân tích - Dự báo
Nhà Trắng và Fed: Cuộc đọ sức định hình lại trật tự tài khoá Mỹ
06:30' - 01/07/2025
Trong hàng loạt phát biểu và bài đăng trên mạng xã hội, ông Trump công khai chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì từ chối hạ lãi suất.