Người trẻ nơi cực Nam và hành trình lan tỏa tri thức số

Không chỉ là những hoạt động hướng dẫn kỹ năng, phong trào là một chiến dịch toàn diện nhằm phá bỏ rào cản tâm lý, trang bị tri thức số cho người dân từ thành thị đến nông thôn với những cách làm sáng tạo.

*Xóa bỏ rào cản tâm lý

Tại bộ phận một cửa của phường An Xuyên, màu áo xanh tình nguyện đã thân thuộc với người dân đến làm thủ tục hành chính trong những ngày qua. Không “đợi việc”, các tình nguyện viên trẻ chủ động tiếp cận người dân, đặc biệt là người lớn tuổi đang lúng túng để hỗ trợ thực hiện các dịch vụ công trực tuyến, từ thủ tục đất đai đến đăng ký trợ cấp xã hội. Qua các động tác "cầm tay chỉ việc" của họ, chiếc điện thoại thông minh đã trở thành công cụ giúp tra cứu thông tin nhanh gọn, người dân hoàn tất hồ sơ nhanh chóng hơn thay vì phải đi lại nhiều lần như trước.

Là một trong những thành viên năng nổ của đội hình, bạn Nguyễn Thùy Trang chia sẻ, động lực của bạn xuất phát từ mong muốn giúp đỡ người dân, khi nhận thấy nhiều người lớn tuổi còn bỡ ngỡ với các thủ tục sau khi sáp nhập đơn vị hành chính. Theo Trang, khó khăn lớn nhất không nằm ở kỹ thuật, mà là rào cản tâm lý. Người dân, đặc biệt là người cao tuổi, thường mang nỗi sợ không nhớ được thao tác, mật khẩu và sợ bị lừa đảo. Vì vậy, nhiệm vụ của các tình nguyện viên không chỉ là hướng dẫn, mà còn phải như những "chuyên gia tâm lý", kiên nhẫn giải tỏa từng nút thắt e ngại, giúp người dân hiểu rõ lợi ích của định danh điện tử. Khi niềm tin được xây dựng, người dân sẽ thấy được sự thuận tiện và việc xử lý hồ sơ của cán bộ tại bộ phận một cửa nhờ vậy cũng nhanh chóng, hiệu quả hơn.

Có mặt tại trung tâm hành chính công, ông Bùi Bá Lộc (75 tuổi) không giấu được nụ cười hài lòng. Ông Lộc chia sẻ, sự có mặt của các tình nguyện viên đã giúp không khí làm việc trở nên thân thiện, vui vẻ, xua tan mọi áp lực thường thấy khi đi làm giấy tờ.

Theo anh Nguyễn Trần Đăng Khoa, Bí thư Đoàn phường An Xuyên, hoạt động của đội “Bình dân học vụ số” phường không chỉ đơn thuần là một hoạt động tình nguyện mà còn là mặt trận quan trọng giúp địa phương phổ cập tri thức công nghệ đến người dân. Phương châm của đội là hướng dẫn những gì thực tế và giải quyết đúng nhu cầu của người dân. Các thành viên không chỉ hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến mà còn hướng dẫn nhiều kỹ năng thiết thực khác như sử dụng ứng dụng ngân hàng, sử dụng VNeID để tra cứu thông tin, phổ biến các lưu ý về chống lừa đảo qua mạng... Tuy nhiên, để "Bình dân học vụ số" có thể “đi đường dài” và chuyên nghiệp hơn, cần có cơ chế tập huấn định kỳ và các chính sách khen thưởng kịp thời để các bạn trẻ yên tâm cống hiến, thực sự trở thành cánh tay nối dài hiệu quả của chính quyền trong công cuộc này.

*Kiến tạo nền tảng cho tương lai số hóa

Tại chợ xã Đầm Dơi, hình ảnh những đoàn viên thanh niên kiên nhẫn đến từng sạp hàng không phải để mua sắm, mà để trao một "món hàng" đặc biệt là tri thức số, đã trở nên rất đỗi quen thuộc. Với phương châm "cầm tay chỉ việc", họ đã giúp các tiểu thương vượt qua sự e ngại ban đầu, hướng dẫn từ cách tạo mã QR, liên kết ví điện tử, cho đến việc sử dụng định danh điện tử VNeID. Nhờ những nỗ lực bền bỉ đó, khu chợ truyền thống ngày nào giờ đây đã "thay áo mới". Hầu hết các sạp hàng đều có mã QR thanh toán, giúp việc giao thương trở nên nhanh chóng, văn minh và an toàn hơn.

Theo chị Phan Thảo Như, một tiểu thương buôn bán tại chợ xã Đầm Dơi, ban đầu chị cũng khá e ngại về công nghệ và có ý định từ chối, nhưng nhờ sự hướng dẫn tận tình và kiên nhẫn của các bạn đoàn viên mà giờ đây chị đã hoàn toàn tự tin. Hồ hởi chỉ vào tấm biển có mã QR treo trước sạp hàng, chị chia sẻ, việc có thể thanh toán bằng hình thức điện tử đã giúp việc buôn bán của chị thuận lợi hơn. Phương thức này không chỉ nhanh chóng và tiện lợi, mà còn giúp chị tiếp cận được thêm nhiều những khách hàng trẻ.

Không chỉ dừng lại ở các khu chợ, mô hình "Bình dân học vụ số" tại Đầm Dơi còn được triển khai sâu rộng với phương châm chủ động đưa sự hỗ trợ đến gần người dân nhất. Để hiện thực hóa điều này, các đội hình thanh niên được phân bổ một cách linh hoạt: một bộ phận thường trực tại trung tâm hành chính công để giải quyết các nhu cầu tại chỗ, trong khi các tổ nhỏ khác "phủ sóng" đến từng ấp, khóm, sẵn sàng hỗ trợ khi bà con cần.

Chị Nguyễn Diễm Trang, Bí thư Đoàn xã Đầm Dơi cho biết, ngoài việc có mặt để hướng dẫn trực tiếp khi người dân cần, các đội còn công khai số điện thoại để tư vấn kỹ thuật và các thủ tục trực tuyến mọi lúc. Chính nhờ sự nhiệt tình, năng nổ của các tình nguyện viên mà bình quân mỗi tháng, xã có từ 650 đến 700 hồ sơ được xử lý thành công qua cổng dịch vụ công. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy mô hình đang đi vào nền nếp và mang lại hiệu quả tích cực.

Phong trào "Bình dân học vụ số"  tại Cà Mau do Ban Thường vụ Tỉnh đoàn triển khai nhằm phát huy vai trò xung kích của tuổi trẻ địa phương trong bối cảnh phát triển mới của tỉnh. Với 159 đội hình cấp xã được thành lập (tính đến cuối tháng 6/2025) và hơn 13.000 lượt đoàn viên tham gia trong hơn 639 hoạt động, phong trào đang tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ. Nội dung của phong trào không chỉ dừng lại ở việc phổ cập kỹ năng số cơ bản mà còn đi sâu vào các vấn đề thiết thực: từ hướng dẫn người dân tương tác với chính quyền, nâng cao kỹ năng bán hàng online, cho đến trang bị kiến thức bảo mật thông tin để phòng tránh lừa đảo trực tuyến.

Một trong những hoạt động trọng tâm của chiến dịch là đợt cao điểm hỗ trợ người dân trong quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp. 67 đội hình với hơn 4.052 lượt thanh niên đã đồng loạt ra quân tại các trung tâm hành chính công trên toàn tỉnh. Đến cuối tháng 7/2025, tuổi trẻ địa phương đã tạo ra kết quả ấn tượng khi trực tiếp hỗ trợ gần 65.000 lượt người dân làm quen với các thủ tục quan trọng như sử dụng cổng dịch vụ công trực tuyến, ứng dụng VNeID và thanh toán không dùng tiền mặt…

Theo Bí thư Tỉnh đoàn Cà Mau Phạm Tuấn Tài, phong trào “Bình dân học vụ số” còn là hành trình "gieo tri thức, lan tỏa hiểu biết và xây dựng niềm tin" vào công nghệ, với phương châm "Kiến thức là nền tảng, công nghệ là công cụ để tiến xa". Tuổi trẻ Cà Mau quyết tâm đưa phong trào lan tỏa sâu rộng, tạo nền móng vững chắc để xây dựng một xã hội kết nối, thông minh và bền vững cho vùng đất cực Nam trong giai đoạn phát triển mới.

Trong thời gian tới, các cấp bộ Đoàn, Hội tại Cà Mau sẽ tiếp tục mở rộng và phát huy các đội hình "Bình dân học vụ số" đến tất cả các xã, phường, đặc biệt là các địa bàn khó khăn, nhằm đảm bảo ở đâu cũng có lực lượng nòng cốt hỗ trợ người dân. Phong trào cũng sẽ được gắn kết chặt chẽ với chiến lược chuyển đổi số chung của tỉnh và các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, để mỗi hoạt động đều mang lại giá trị thiết thực, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững.