Ưu đãi có chọn lọc tạo lan tỏa về công nghệ từ dòng vốn FDI

 

Trong bối cảnh xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng và để đạt được các mục tiêu công nghiệp hoá, Việt Nam cần có sự thay đổi căn bản trong tư duy chính sách, chuyển từ thu hút FDI bằng mọi giá sang cách tiếp cận chủ động, dẫn dắt và điều hướng dòng vốn FDI phục vụ hiệu quả các mục tiêu quốc gia.

Để tăng cường thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam, Báo cáo cũng đề xuất, Việt Nam cần cải tổ toàn diện chính sách ưu đãi đầu tư theo hướng có mục tiêu, dựa trên hiệu quả và có điều kiện ràng buộc, chấm dứt ưu đãi dàn trải.

Đồng thời, xây dựng một khung ưu đãi mới, có chọn lọc cao; trong đó, mức độ ưu đãi phụ thuộc trực tiếp vào kết quả thực hiện các cam kết của dự án FDI thông qua: Tỷ lệ chi tiêu cho R&D (nghiên cứu và phát triển) tại Việt Nam; mức độ chuyển giao công nghệ; tỷ lệ nội địa hóa; và mức độ đầu tư vào đào tạo nhân lực chất lượng cao. Đi kèm với những cải cách này là cải tổ căn bản chính sách công nghiệp ở Việt Nam, tạo điều kiện để dòng FDI lan toả tác động tích cực về công nghệ, năng suất.

Bên cạnh đó, tăng cường năng lực cho doanh nghiệp trong nước và xây dựng ngành công nghiệp hỗ trợ thực chất: Triển khai "chương trình phát triển nhà cung cấp cấp quốc gia"để hỗ trợ toàn diện các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tiềm năng về quản trị, công nghệ và tiếp cận tín dụng; xây dựng nền tảng kết nối giữa doanh nghiệp FDI và nhà cung ứng trong nước để giải quyết vấn đề thiếu thông tin.

Cùng với đó, cung cấp các gói hỗ trợ phù hợp với từng quy mô doanh nghiệp và đặc thù ngành nghề để đẩy mạnh liên kết FDI; đồng thời, đột phá trong phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao: Thúc đẩy mô hình hợp tác chiến lược "Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp FDI" một cách thực chất.

Mặt khác, thiết lập khung quản trị thu hút FDI có sự phối hợp liên ngành, liên vùng; theo đó, xây dựng một cơ chế điều phối cấp quốc gia để phân định rõ vai trò giữa trung ương và địa phương; tăng cường năng lực quản trị môi trường đối với FDI.

Ngoài ra, các địa phương cần nâng cao năng lực thể chế và hiệu quả thực thi chính sách: nâng cao năng lực thẩm định dự án cho cán bộ địa phương; đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường minh bạch và quyết liệt giảm chi phí không chính thức để tạo môi trường kinh doanh thực sự công bằng.

Hiện, Việt Nam đã thu hút được 43.346 dự án FDI còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký 517,14 tỷ USD. Trong đó, vốn FDI thực hiện lũy kế của các dự án đầu tư nước ngoài ước đạt gần 331,46 tỷ USD, bằng gần 64,6% tổng vốn đầu tư đăng ký còn hiệu lực.