Vĩnh Long: Chanh không hạt mang lại “quả ngọt”

Ông Lê Tấn Tiến, thành viên Hợp tác xã Thành Chí, xã Tân An thu hoạch vườn chanh không hạt 0,4 ha của gia đình. Ảnh: Thanh Hòa/TTXVN

Việc xây dựng, thắt chặt chuỗi liên kết từ khâu sản xuất đến tiêu thụ giúp nông dân có thị trường đầu ra ổn định, giảm thiểu rủi ro do biến động giá cả thị trường. Từ đó nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nông dân, tạo tiền đề để tỉnh Vĩnh Long phát triển nông nghiệp hiện đại.

Hiệu quả từ mô hình liên kết

Một trong những mô hình liên kết thành công điển hình ở Vĩnh Long là Hợp tác xã trồng chanh không hạt Thành Chí, xã Tân An. Hiện nay, bình quân mỗi ha trồng chanh liên kết với hợp tác xã, nông dân đạt lợi nhuận từ 500-600 triệu đồng/ha/năm, cao hơn rất nhiều lần so với trồng lúa trên cùng vùng đất.

Ông Phan Đức Tài, Giám đốc Hợp tác xã Thành Chí cho biết, mô hình liên kết này đã được hợp tác xã duy trì nhiều năm qua. Đến nay, hợp tác xã đã xây dựng được vùng nguyên liệu trồng chanh 185 ha tại các xã Tân An, Song Lộc, Lương Hòa, Hòa Hiệp và Hiếu Thành, với 10 thành viên chính thức và 103 hộ liên kết. Toàn bộ sản lượng của vùng chanh nguyên liệu này được hợp tác xã bao tiêu để cung ứng cho Công ty TNHH Một thành viên The Fruit Republic Cần Thơ xuất khẩu sang thị trường Hà Lan với giá mua luôn cao hơn giá thị trường.

Theo ông Tài, chi phí đầu tư 1 ha trồng chanh không hạt khoảng 100-130 triệu đồng/ha, trường hợp đầu tư hệ thống tưới phun tự động để giảm công lao động thì chi phí đầu tư ban đầu khoảng 170 triệu đồng/ha. Sau 18 tháng trồng, cây chanh bắt đầu cho thu hoạch và từ năm thứ 3 cho năng suất ổn định từ 50-70 tấn/ha/năm.  Với chu kỳ thu hoạch 2 lần/tháng, chỉ sau 12-20 lần thu là nông dân đã thu hổi đủ vốn đầu tư ban đầu. Cây chanh không hạt có tuổi thọ trên 20 năm.

Hiện nay, bình quân mỗi tháng, hợp tác xã thu mua, cung ứng chanh nguyên liệu từ 120-150 tấn/tháng, vào mùa thuận từ 200-250 tấn/tháng. Tuy nhiên nhu cầu nhập khẩu chanh của đơn vị đối tác rất cao nên hợp tác xã đang vận động nông dân mở rộng diện tích trồng chanh không hạt, phấn đấu xây dựng vùng nguyên liệu trồng chanh không hạt đạt 300 ha vào năm 2027.

Nông dân liên kết trồng chanh không hạt với hợp tác xã được cung cấp cây giống, hỗ trợ kỹ thuật sản xuất đảm bảo đạt chuẩn xuất khẩu. Đặc biệt, nông dân được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi 50 triệu đồng/hộ từ Quỹ hỗ trợ nông dân để đầu tư sản xuất. Đến kì thu hoạch, hợp tác xã sẽ bao tiêu đầu ra với giá khá cao so với thị trường, đảm bảo không thấp hơn 10.000 đồng/kg.

Khoảng 3 tháng nay, giá chanh trên thị trường giảm sâu, chỉ còn 6.000 đồng/kg, nhưng hợp tác xã vẫn giữ mức giá bao tiêu 14.500 đồng/kg. Trước đó, từ tháng 2 đến tháng 5, giá chanh  hợp tác xã thu mua lên đến 28.000 đồng/kg. Sau khi thu hổi đủ vốn đầu tư ban đầu, thì chi phí phân bón, chăm sóc và thu hoạch mỗi kg chanh không hạt bình quân chỉ khoảng 2.000-3.000 đồng nên nông dân đạt lợi nhuận rất cao.

Gia đình ông Lâm Văn Quốc (ấp Sóc, xã Tân An) liên kết trồng chanh không hạt với Hợp tác xã Thành Chí từ cuối năm 2022 với diện tích ban đầu 0,9 ha, sau 8 tháng tiếp tục mở rộng 0,4 ha. Để giảm chi phí nhân công trong quá trình sản xuất, ông Quốc quyết định trang bị hệ thống tưới phun tự động, vì vậy chi phí đầu tư vườn chanh 1,3 ha này trên 200 triệu đồng; trong đó, ông được vay vốn ưu đãi từ Quỹ Hỗ trợ nông dân 50 triệu đồng.

Từ Tết Nguyên đán 2025, vườn chanh bắt đầu cho thu hoạch. Ông Quốc tính toán, đến cuối năm nay sản lượng vườn chanh đạt khoảng 16 tấn thì gia đình ông đã thu hồi đủ vốn đầu tư ban đầu. Từ năm 2026,  vườn chanh này sẽ cho năng suất khoảng 60 tấn/ha, sau khi trừ chi phí phân, thuốc và nhân công, gia đình ông có lợi nhuận ổn định trên 600 triệu đồng/ha/năm, cao hơn rất nhiều so với trồng lúa trước đó.

Ông Lê Tấn Tiến, thành viên Hợp tác xã Thành Chí, xã Tân An thu hoạch vườn chanh không hạt 0,4 ha của gia đình. Ảnh: Thanh Hòa/TTXVN

Ông Trần Văn Thức, Trưởng Phòng kinh tế, UBND xã Tân An cho biết, xã Tân An có tổng diện tích đất nông nghiệp 5.700 ha, trong đó đất trồng lúa 3.500 ha. Thực hiện chương trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, địa phương chủ trương chuyển đổi nhiều diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sang các cây trồng, vật nuôi khác để tăng lợi nhuận trên cùng một đơn vị diện tích và thích ứng biến đổi khí hậu.

Thời gian qua, mô hình chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng chanh không hạt, liên kết với Hợp tác xã Thành Chí để xuất khẩu sang Hà Lan đã chứng minh tính hiệu quả cao, đảm bảo đầu ra ổn định cho nông sản trước tình trạng bấp bênh của giá cả thị trường, vừa thích ứng biến đổi khí hậu, mang lại lợi nhuận cao cho nông dân.

Hiện địa phương đang tích cực vận động nông dân mở rộng diện tích trồng chanh không hạt; tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Liên minh Hợp tác xã và Hội Nông dân để đầu tư chuyển đổi sản xuất.

Phát huy vai trò hợp tác xã kiểu mới

Sản xuất nông nghiệp tại Vĩnh Long hiện nay chủ yếu quy mô nhỏ lẻ, dễ tổn thương trước biến động giá cả và thị trường. Vì vậy, việc liên kết thông qua hợp tác xã kiểu mới được đánh giá là giải pháp căn cơ, giúp ổn định đầu ra, nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng cho nông sản.

Tỉnh Vĩnh Long hiện có 377 hợp tác xã hoạt động ở lĩnh vực nông nghiệp, với tổng vồn đăng kí trên 292 tỷ đồng. Các hợp tác xã nông nghiệp sản xuất hiệu quả không chỉ  hỗ trợ thành viên trong quá trình sản xuất, mà còn chủ động liên kết với doanh nghiệp để xây dựng chuỗi giá trị bền vững, nâng cao giá trị gia tăng, hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững. Đến nay, toàn tỉnh có 94 tổ hợp tác, 85 hợp tác xã và 4 tổ liên kết tham gia vào chuỗi giá trị các sản phẩm nông nghiệp chủ lực địa phương.

Ông Thái Phước Lộc, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Vĩnh Long cho rằng, mô hình hợp tác xã kiểu mới đang dần khằng định vai trò quan trọng trong tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo hướng tập trung, quy mô lớn gắn với nhu cầu thị trường. Thông qua hợp tác xã, thành viên được tập huấn, chuyển giao ứng dụng khoa học-kỹ thuật mới vào sản xuất, được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, giống cây trồng, vật nuôi, vật tư đầu vào chất lượng cao, giá cả hợp lý. Từ đó giúp nông dân giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.

Vuờn chanh không hạt 1,3 ha của gia đình ông Lâm Văn Quốc (ấp Sóc, xã Tân An) liên kết trồng chanh không hạt với Hợp tác xã Thành Chí. Ảnh: Thanh Hòa/TTXVn

Ngoài ra, thành viên hợp tác xã còn có cơ hội  tham gia các hội chợ, hội nghị, hội thảo, các chương trình xúc tiến thương mại... để giới thiệu sản phẩm đến người tiêu dùng; tìm kiếm, kí kết hợp đồng tiêu thụ với doanh nghiệp theo hướng ổn định và bền vững. “Nông dân không còn phải “tự bơi” trong nền kinh tế thị trường đầy rủi ro, mà được hỗ trợ toàn diện từ sản xuất đến tiêu thụ khi hợp tác xã hoạt động hiệu quả”, ông Thái Phước Lộc khẳng định.

Thời gian tới, Liên minh Hợp tác xã tỉnh tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về vai trò và tầm quan trọng của hợp tác xã trong điều kiện mới, nhằm tạo sự thống nhất trong cán bộ, đảng viên và người dân. Đây là bước đi cần thiết để khắc phục tình trạng nhận thức chưa đầy đủ hoặc còn chịu ảnh hưởng bởi định kiến về mô hình hợp tác xã kiểu cũ. Việc phát triển hợp tác xã được xác định là xu thế tất yếu, đồng thời là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên.

Bên cạnh đó, Liên minh Hợp tác xã tỉnh sẽ tăng cường giới thiệu, nhân rộng những mô hình hợp tác xã hoạt động hiệu quả, tiên tiến trong sản xuất và kinh doanh để lan tỏa cách làm hay. Thành công từ các mô hình liên kết hợp tác khẳng định việc phát triển kinh tế tập thể là hướng đi tất yếu và bền vững để nâng cao giá trị nông sản, ổn định đời sống nông dân và đưa nông nghiệp Vĩnh Long phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập.