WTO sẽ giúp tránh được cuộc chiến tranh thương mại do Mỹ gây ra?
Kế hoạch tăng thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu của Mỹ gây ra nhiều phản ứng tiêu cực và làm gia tăng lo ngại về một cuộc chiến thương mại - xung đột mà WTO được cho là sẽ giúp tránh được.
Nhưng việc Tổng thống Mỹ Donald Trump sử dụng một điều khoản bảo vệ an ninh quốc gia của Mỹ đặt ra một thách thức chưa từng có đối với hệ thống giải quyết các tranh chấp của WTO, vốn đã bị suy yếu bởi sự phản đối của Washington đối với trọng tài thương mại quốc tế.
Giải quyết các tranh chấp tại WTO
Khi một quốc gia thông báo rằng họ sẽ phản đối một biện pháp thương mại tại WTO, (tổ chức có trụ sở tại Geneva, Thụy Sỹ), điều này có nghĩa vụ việc sẽ được đưa tới Cơ quan Giải quyết Tranh chấp (DSB).
Việc giải quyết vụ việc có thể kéo dài 3 năm, nhưng nếu các thẩm phán đưa ra kết luận rằng một biện pháp của một quốc gia vi phạm các quy tắc của WTO, các thẩm phán có thể cho phép các hành động trả đũa - chẳng hạn như việc áp dụng các khoản thuế đối ứng. Tuy nhiên, không gì ngăn cản một quốc gia đơn phương áp dụng các biện pháp trả đũa trong khi vụ việc đang được DSB thụ lý. Để biện minh cho những khoản thuế mới này Tổng thống Mỹ dựa vào một thủ tục ít được viện dẫn trong luật thương mại Mỹ: điều 232 cho phép Tổng thống hạn chế nhập khẩu một số sản phẩm nhất định để bảo vệ an ninh quốc gia. Về điều này, WTO có một quy định riêng. Điều 21, từng ra đời từ thời kỳ tổ chức tiền thân của WTO, tức GATT (Hiệp định chung về Thuế quan và Mậu dịch), quy định rằng không một quốc gia nào có thể bị cản trở "áp dụng bất kỳ quyết định nào được coi là cần thiết để bảo vệ các lợi ích an ninh thiết yếu của quốc gia đó". Vấn đề là DSB chưa bao giờ phải sử dụng tới điều khoản 21 để đưa ra phán quyết trong một vụ việc và do đó không có tiền lệ có thể so sánh với quyết định của Mỹ. Tuần qua, Đại sứ Canada tại WTO, Stephen de Boer, đã tuyên bố rằng lập luận về an ninh quốc gia là "chiếc hộp Pandora" (cụm từ thường được người phương Tây sử dụng với nghĩa sự việc gây ra những điều không lành, khó có thể hàn gắn được). Nhiều nước cũng chia sẻ mối lo ngại rằng nếu lập luận của Tổng thống Trump được chấp nhận, điều này sẽ mở đường cho một chính sách mà theo đó mỗi quốc gia chỉ hành động vì lợi ích của chính quốc gia đó mà thôi, với việc gia tăng các loại thuế hoàn toàn mâu thuẫn với quy tắc thương mại thế giới.DSB trong giai đoạn khủng hoảng
DSB cũng đang trải qua một cuộc khủng hoảng do những hoài nghi của chính phủ Mỹ đối với WTO.
Từ nhiều tháng nay, Washington đã ngăn chặn việc bổ nhiệm 3 trong số 7 thẩm phán tại tòa phúc thẩm của DSB. Và nhất thiết phải có ít nhất 3 thẩm phán để kiểm tra từng trường hợp, nếu không WTO sẽ không thể giải quyết được tranh chấp thương mại nữa. Mặt khác, một trong bốn thẩm phán còn lại sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 30/9, điều này khiến việc tìm kiếm một giải pháp cho vấn đề càng trở nên cấp bách hơn. Về mặt kỹ thuật, Chính quyền Mỹ đang làm "tê liệt" việc giải quyết các tranh chấp, đặc biệt là các tranh chấp liên quan đến các thuế mới với thép và nhôm. Tổng Giám đốc WTO Roberto Azevedo, khẳng định rằng khó khăn trong việc bổ nhiệm các thẩm phán là mối đe dọa chính nhằm vào WTO.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Ký kết CPTPP: New Zealand hoan nghênh nỗ lực ngăn chặn cuộc chiến thương mại
11:03' - 09/03/2018
Các nhóm ngành nghề chiếm phần lớn hoạt động xuất khẩu của New Zealand đã hoan nghênh việc ký kết chính thức Hiệp định CPTPP như một biện pháp chống lại các động thái của Mỹ.
-
Chứng khoán
Nikkei 225 tăng nhẹ khi quan ngại về cuộc chiến thương mại tạm lắng
17:53' - 08/03/2018
Đóng cửa phiên 8/3, chỉ số Nikkei 225 tại thị trường Tokyo tăng 0,54% hay 115,35 điểm lên 21.368,08 điểm.
-
Kinh tế Thế giới
Giám đốc IMF: Không có người chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại
18:02' - 07/03/2018
Giám đốc điều hành Quỹ tiền tệ Quốc tế Christine Lagarde cho rằng trong một cuộc chiến thương mại không có người chiến thắn.
-
Chứng khoán
Lo ngại về cuộc chiến thương mại toàn cầu phủ sắc đỏ lên chứng khoán châu Á
17:28' - 07/03/2018
Phiên 7/3, hầu hết các TTCK châu Á giảm điểm khi thông tin cố vấn kinh tế của Tổng thống Mỹ, ông Gary Cohn từ chức đã một lần nữa làm dấy lên những lo ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
UAE khởi công xây dựng nhà ga sân bay lớn nhất thế giới
21:53'
Ngày 28/4, Thủ tướng Các Tiểu vương quốc Arập Thống nhất (UAE) Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum thông báo nước này đã khởi công xây dựng một nhà ga mới tại sân bay quốc tế Al Maktoum.
-
Kinh tế Thế giới
Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam - CHLB Đức
14:36'
Thực hiện kế hoạch hoạt động trong khuôn khổ Tuyên bố chung về hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp, mới đây, Đoàn công tác của Bộ Tư pháp đã có chuyến thăm và làm việc tại CHLB Đức.
-
Kinh tế Thế giới
Núi lửa phun trào ở miền Đông Indonesia
14:16'
Sáng 28/4, núi lửa Ibu ở miền Đông Indonesia đã phun trào, khiến nhà chức trách khuyến cáo người dân tránh xa khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc trợ cấp cho chủ xe ô tô đổi cũ lấy mới
19:24' - 27/04/2024
Ngày 26/4, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo những người đổi xe cũ mua mẫu mới hơn sẽ được nhận khoản trợ cấp có thể lên tới 10.000 Nhân dân tệ (1.380 USD).
-
Kinh tế Thế giới
Xung đột ở Ukraine lại tác động đến lợi nhuận của các công ty dầu khí
18:43' - 27/04/2024
Lợi nhuận của một số công ty dầu khí đã giảm trong những tháng gần đây, do khoản lợi nhuận khổng lồ kiếm được trong thời kỳ xung đột ở Ukraine bắt đầu giảm.
-
Kinh tế Thế giới
Năng lượng gió - nguồn cung cấp điện chính của nền kinh tế số một châu Âu
10:01' - 27/04/2024
Theo báo cáo ngày 26/4 của Bộ Kinh tế và Bảo vệ khí hậu Đức, nước này đang đạt những tiến bộ mới trong việc phát triển năng lượng tái tạo.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ: Máy bay Boeing chở 183 người gặp sự cố
09:53' - 27/04/2024
Ngày 26/4, cầu trượt thoát hiểm khẩn cấp đã rơi khỏi máy bay của hãng hàng không Delta Airlines sau khi máy bay vừa cất cánh từ New York để đến Los Angeles.
-
Kinh tế Thế giới
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc then chốt trong quan hệ với Mỹ
19:56' - 26/04/2024
Chủ tịch Trung Quốc đánh giá mối quan hệ Trung - Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm và có một số bài học quan trọng để chia sẻ.
-
Kinh tế Thế giới
Tòa án Tối cao Mỹ để ngỏ khả năng áp dụng quyền miễn trừ với cựu Tổng thống Donald Trump
08:18' - 26/04/2024
Các thẩm phán đã bày tỏ sự hoài nghi với những lập luận của cựu Tổng thống Trump về quyền miễn trừ đối với nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử mang lại thắng lợi cho đương kim Tổng thống Joe Biden.