Ngành ô tô Việt Nam cần làm gì để tiếp cận thị trường khu vực?
Theo lộ trình cắt giảm thuế quan của Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc giữa các nước thành viên ASEAN sẽ giảm từ 30% hiện nay xuống còn 0%, kể từ ngày 1/1/2018.
Thực tế này đặt ra bài toán khó cho ngành ô tô Việt Nam vốn khá "èo uột" như hiện nay để tiếp cận, cạnh tranh trong khu vực, nơi được đánh giá là có tiềm năng lớn này.
Tại hội thảo "EVFTA: Tác động thay đổi vị thế của Việt Nam trong khối ASEAN", tổ chức ở Tp. Hồ Chí Minh vừa qua, ông Chris Humphrey, Giám đốc điều hành của Hội đồng Doanh nghiệp EU – ASEAN, cho rằng, sự phát triển của thị trường ô tô Việt Nam những năm tới dựa trên hai yếu tố là giá xe và nhu cầu của người tiêu dùng.
Trong đó, việc cắt giảm hoàn toàn thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ các quốc gia thành viên ASEAN sẽ tạo sự biến động đáng kể về giá, đưa giá ô tô tại Việt Nam tiến gần hơn với giá trị thực.
Theo phân tích của ông Chris Humphrey, khi thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc trong khu vực ASEAN trong năm 2016 còn ở mức 40%, thị trường ô tô Việt Nam vẫn có mức tăng trưởng kỷ lục, tiêu thụ hơn 300.000 xe (tăng hơn 50.000 xe so với năm 2015). Điều này cho thấy, nhiều người dân Việt Nam thực sự có nhu cầu và đủ khả năng tài chính để mua ô tô làm phương tiện di chuyển cá nhân và cho gia đình.
Mặc dù đánh giá cao tiềm năng tiêu thụ song các chuyên gia lại không mấy lạc quan về tương lai của ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam. Một số chuyên gia cho rằng, Việt Nam đang chậm chân trong việc tham gia vào chuỗi cung ứng ô tô của khu vực và thế giới, điển hình là chưa thể cạnh tranh được với ngành ô tô của Thái Lan, Indonesia…
Ông Phạm Anh Tuấn, Tổng trưởng ban, Ban Kế hoạch Chiến lược, Toyota Việt Nam cho hay, hiện chi phí sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam cao hơn một số nước trong khu vực lên đến 20%, chỉ có nội địa hoá linh kiện mới giúp giảm giá thành ô tô trong nước và tạo giá cạnh tranh với ô tô nhập khẩu.
Thực trạng nhập khẩu nhiều cũng khiến hoạt động sản xuất trong nước không phát triển. Việt Nam chỉ có lợi thế đối với những phụ tùng cồng kềnh, còn linh kiện chi tiết nhỏ, kỹ thuật cao thì gần như phải nhập khẩu.
Tại thị trường Việt Nam xe máy đã được nội địa hoá 90%, đồng thời xu hướng Việt Nam sẽ ô tô hoá từng gia đình vào năm 2020. Tuy nhiên, điểm yếu của Việt Nam là khả năng cung ứng linh kiện nội địa thấp, chỉ từ 10 - 30%, tùy theo dòng xe.
Trong khi đó, tỷ lệ nội địa hóa linh kiện của Thái Lan là 57%, Indonesia 40%. Bên cạnh đó, thiếu lao động có tay nghề cũng là nguyên nhân khiến ngành công nghiệp ô tô Việt Nam khó phát triển bứt phá như kỳ vọng.
Theo ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Ô tô Trường Hải (THACO), nếu nâng tỷ lệ nội địa hóa lên 40% thì các doanh nghiệp hoạt động trong ngành ô tô Việt Nam có thể xuất khẩu sang các nước trong khu vực ASEAN.
Dư địa của thị trường nội địa và xuất khẩu là hoàn toàn có nhưng khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp hoạt động trong ngành ô tô tại Việt Nam là đang thiếu nguyên vật liệu sản xuất, lắp ráp...
Trong đó, có thể kể đến một số nhu cầu cấp thiết của ngành là máy gia công cơ bản để giải quyết các vấn đề luyện kim, sơn tĩnh điện, khuôn; máy ép khuôn nhựa; nhà máy chuyên dụng hóa chất...
Nhật Bản được xem là quốc gia có tầm ảnh hưởng và chi phối lớn đối với ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Hiện 4 hãng xe lớn của Nhật Bản là Toyota, Honda, Mazda, Suzuki đều có nhà máy lắp ráp ô tô tại Việt Nam.
Các doanh nghiệp này cho biết, họ đang gặp khá nhiều áp lực về chi phí sản xuất; trong đó, nguyên vật liệu là yếu tố quyết định 60% khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nhưng trên thực tế số linh kiện ô tô nội địa của Việt Nam chỉ mới đạt 14,1%, còn lại doanh nghiệp chủ yếu phải nhập từ nước ngoài với thuế nhập khẩu cao.
Việt Nam cũng đang mất dần lợi thế về giá nhân công giá rẻ khi mức lương cơ bản liên tục được điều chỉnh tăng thêm từ 7 - 10%/năm. Trong khi đó, so với các quốc gia khác trong khu vực chi phí nhân công Việt Nam không có sự chênh lệch lớn.
Bên cạnh đó, ngành sản xuất ô tô tại Việt Nam phải chịu quá nhiều loại thuế, phí khác nhau, trong khi thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ các nước ASEAN được cắt giảm hoàn toàn.
Trước bối cảnh này, doanh nghiệp ô tô trong và ngoài nước đang hoạt động tại Việt Nam sẽ phải cân nhắc giữa việc tiếp tục lắp ráp ô tô tại Việt Nam hay nhập khẩu nguyên chiếc từ các nước khác về Việt Nam tiêu thụ.
Ông Takimoto Koji, Trưởng đại diện Văn phòng Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại Tp. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: “Cơ hội cuối cùng” để Việt Nam tham gia vào ngành ô tô là tập trung vào việc sản xuất linh kiện, phụ tùng để cung cấp cho các nhà máy lắp ráp lớn trong khu vực. Tuy nhiên, để nắm bắt được cơ hội này đòi hỏi Việt Nam phải đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ và nâng cao trình độ tay nghề của lao động.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần nâng cao những tiêu chuẩn về mặt kỹ thuật, công nghệ trong các sản phẩm linh kiện để phù hợp với tiêu chuẩn chung của ngành công nghiệp ô tô trong khu vực./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Từ 1/3, Hà Nội thí điểm khoán kinh phí sử dụng xe ô tô công
16:28' - 22/02/2017
UBND Tp Hà Nội vừa ban hành Quyết định thí điểm khoán kinh phí sử dụng xe ô tô phục vụ công tác chung khi đi công tác đối với các chức danh lãnh đạo tại các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
-
Phân tích doanh nghiệp
Các hãng ô tô “đua” công nghệ thân thiện môi trường
06:28' - 20/02/2017
Ứng dụng các công nghệ ô tô thân thiện môi trường vào cuộc sống như một nỗ lực của các nhà sản xuất ô tô luôn hướng tới mục tiêu một xã hội xanh hơn.
-
Kinh tế Việt Nam
Thị trường ô tô biến động thế nào sau hơn 1 tháng giảm thuế?
18:20' - 16/02/2017
Doanh số bán hàng toàn thị trường ngay tháng đầu năm giảm đến gần 40% so với tháng liền trước – tháng có doanh số cao, góp phần cho thị trường ô tô Việt Nam đạt mức kỷ lục trong vòng 20 năm qua.
-
Hàng hoá
Ồ ạt nhập khẩu xe ô tô có xuất xứ ASEAN
15:05' - 14/02/2017
Chỉ trong tháng đầu năm 2017, lượng xe ô ô nhập khẩu từ khu vực ASEAN vào Việt Nam đã cao bằng 45% lượng nhập của cả năm 2016.
-
Kinh tế Việt Nam
Sau doanh số kỷ lục, thị trường ô tô tháng đầu năm giảm gần 40%
17:49' - 13/02/2017
Chiều 13/2, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) công bố, tổng doanh số bán của toàn thị trường xe ô tô trong tháng đầu năm 2017 đạt 20.232 xe, giảm 39% so với tháng liền trước.
Tin cùng chuyên mục
-
Hàng hoá
Nhộn nhịp mùa thu mua rơm rạ sau thu hoạch lúa tại Sóc Trăng
20:40' - 17/01/2025
Tại Sóc Trăng, sau khi thu hoạch vụ lúa Đông Xuân, hàng nghìn ha rơm rạ còn lại trên đồng ruộng được nhiều thương lái đến thu mua.
-
Hàng hoá
Thanh Hóa có thêm một sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia
16:45' - 17/01/2025
Việc nước mắm Lê Gia được công nhận là sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia không chỉ khẳng định chất lượng, thương hiệu của mắm của Lê Gia mà còn mở ra cơ hội tiêu thụ sản phẩm.
-
Hàng hoá
Giá dầu châu Á hướng đến tuần tăng thứ tư liên tiếp
16:32' - 17/01/2025
Giá dầu tăng trong phiên giao dịch 17/1 tại châu Á, đánh dấu tuần tăng thứ tư liên tiếp.
-
Hàng hoá
Đối mặt sức ép, ngành gỗ Bình Định đề ra loạt giải pháp tăng trưởng xuất khẩu năm 2025
13:10' - 17/01/2025
Ngày 17/1, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định Lê Minh Thiện cho biết, năm 2025, hiệp hội đặt ra mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 1,2 tỷ USD, tăng 7-10% so với năm 2024.
-
Hàng hoá
Dự báo thời tiết thuận lợi, giá đậu tương hạ
09:22' - 17/01/2025
Giá đậu tương giảm phiên thứ ba liên tiếp sau khi đánh mất thêm 2,28% trong phiên hôm qua, đóng cửa ở mức 1.019 cents/giạ (374,4 USD/tấn).
-
Hàng hoá
Căng thẳng trên Biển Đỏ dịu bớt, giá dầu thế giới đi xuống
07:17' - 17/01/2025
Trong phiên giao dịch 16/1, giá dầu thế giới đi xuống giữa bối cảnh các cuộc tấn công vào tàu thuyền trên Biển Đỏ có thể tạm ngừng.
-
Hàng hoá
Dự báo nguồn cung giảm, hồ tiêu được giá
19:39' - 16/01/2025
Sản lượng hồ tiêu toàn cầu dự báo tiếp tục sụt giảm trong khi nhu cầu tiêu thụ ổn định là động lực giúp giá tiêu năm 2025 giữ ở mức cao, tạo đà cho xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam tiếp tục tăng trưởng.
-
Hàng hoá
Giá dầu tăng phiên thứ hai liên tiếp
17:28' - 16/01/2025
Giá dầu tăng trong phiên giao dịch chiều 16/1 và là phiên thứ hai tăng liên tiếp do lo ngại về nguy cơ gián đoạn nguồn cung trong bối cảnh Mỹ áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga.
-
Hàng hoá
Để xuất khẩu tôm giữ vững vị thế
16:44' - 16/01/2025
Truy xuất nguồn gốc, an toàn vệ sinh thực phẩm, phúc lợi động vật, sản xuất xanh… là những quy định mà thị trường nhập khẩu lớn yêu cầu ngành hàng tôm phải đạt được nếu muốn giữ vững vị thế.