Ngành than tái cơ cấu từ nhân lực tới công nghệ

Mặc dù gặp nhiều khó khăn do các mỏ lộ thiên đã dần cạn kiệt; điều kiện khai thác ở nhiều mỏ hầm lò đã xuống mức từ âm 400 đến âm 500m so với mực nước biển; nhiều loại phí và thuế làm trở ngại việc hạch toán giá thành... nhưng ngành than vẫn đảm bảo sản lượng khai thác, đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng trong nước và duy trì việc làm cho hàng vạn công nhân mỏ.

Công nhân đấu dây chuẩn bị cho công đoạn nổ mìn phá vỉa than. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN

Để làm được điều này, các đơn vị, doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã và đang tập trung tái cấu trúc doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng, năng suất, hiệu quả để tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm. 
Phân xưởng Khai thác 4, Công ty Than Quang Hanh, tại Tp. Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh là đơn vị có nhiều thế mạnh trong khai thác than và luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Anh Hoàng Văn Sỹ, công nhân phân xưởng cho biết, điều kiện khai thác than của đơn vị  khá bất lợi như: sản xuất phân tán nhiều mức, trữ lượng than huy động mức âm 175 đến âm 50m so với mực nước biển, nhiều diện sản xuất phải đi xa, khả năng cơ giới hóa không thuận lợi.

Bên cạnh đó, chất lượng than xấu cộng với sản xuất lộ thiên ngày càng khó khăn mang tính tận thu nhỏ không đảm bảo hiệu quả. Đồng thời thiết bị khai thác đã sử dụng lâu ngày nênnăng lực hạn chế, lao động khai thác hầm lò còn thiếu nhiều… 
Theo anh Sỹ, tất cả các hạn chế trên dẫn đến việc khai thác than ngày càng khó khăn, năng suất thấp. Nhưng được sự hỗ trợ của công ty về đào tạo trình độ cho công nhân, đầu tư trang thiết bị máy móc hiện đại đưa vào khai thác nên đến nay, năng suất đào lò của phân xưởng đã tăng từ 1,5 -2 lần so với trước đây.
Phó Giám đốc Công ty Than Quang Hanh Dương Sơn Bài cho biết, công ty đã thanh lọc, lựa chọn nhân sự có kinh nghiệm, chuyên môn tốt sắp xếp vào những công việc phù hợp. Những bộ phận dư thừa lao động cũng được công ty sáp nhập lại để chuyên môn hóa theo lĩnh vực được sắp xếp.
Bộ máy tổ chức của công ty cũng được sắp xếp hợp lý theo yêu cầu thực tế công việc. Qua sàng lọc, đánh giá cho thấy, tổng số lao động dư thừa của Quang Hanh khoảng 30 người và số lượng nhân sự dôi dư này, công ty đã có kế hoạch chuyển sang hệ thống sàng tuyển than Lép Mỹ vừa khánh thành.

Phó Giám đốc Công ty Than Quang Hanh Dương Sơn Bài cho biết, bộ máy tổ chức của công ty cũng được sắp xếp hợp lý theo yêu cầu thực tế công việc. Ảnh: TTXVN

Cùng với việc lắp đặt rơle bảo vệ dòng điện quá tải ngăn ngừa sự cố thiết bị giảm ách tắc trong sản xuất, công ty cũng áp dụng nhiều sáng kiến như thiết kế chế tạo máy sấy ủng, lắp đặt hệ thống bơm nước nén tự động và đào tạo tay nghề cho các công nhân, kỹ sư… để đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác.
“Đối với Than Quang Hanh việc tái cơ cấu từ con người đến công nghệ vào thời điểm này cơ bản là xong” – Phó Giám đốc Dương Sơn Bài khẳng định. 

Cũng theo Phó Giám đốc Dương Sơn Bài, sau khi tái cơ cấu, công ty hiện còn 15 phòng ban, giảm 2/3 so với trước đó. Các đơn vị sản xuất hầm lò hiện có 5 phân xưởng đào lò, 5 đơn vị vận tải và 12 đơn vị khai thác. Quy mô này hiện khá phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị.

Nhờ đó, sản lượng khai thác của đơn vị tăng từ 10-20%/năm, lương người lao động tăng từ 2-3%. Năm nay, công ty cố gắng hoàn thành mục tiêu công suất khai thác hầm lò đạt 1,5 triệu tấn/năm, khai thác than lộ thiên đạt 200.000 tấn, lợi nhuận đạt 25 tỷ đồng; bình quân lương lao động đạt 11 triệu đồng/người/tháng.
Theo Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV), Quang Hanh chỉ là một trong nhiều đơn vị của Tập đoàn thực hiện tốt việc sắp xếp lại lao động để nâng cao hiệu quả sản xuất. Hiện nay, giá các sản phẩm than, khoáng sản đang giảm mạnh làm ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định và phát triển kinh doanh bền vững của Tập đoàn.
Để vượt qua những thách thức trên, Tập đoàn đang tập trung thực hiện xác định lại trữ lượng nguồn tài nguyên để đầu tư khai thác gắn liền với chiến lược phát triển lâu dài của doanh nghiệp. Từ đó, triển khai khảo sát, thăm dò địa chất đối với các vỉa than, khoáng sản rắn sâu (từ -300m trở xuống) đối với các vùng Quảng Ninh, Đồng bằng Sông Hồng.

Đây là nhiệm vụ đặt ra hết sức nặng nề đối với TKV vì muốn thực hiện có hiệu quả đòi hỏi việc phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành liên quan, tiếp cận và ứng dụng thực tiễn các phương pháp phân tích số liệu địa chất trong nước và quốc tế có độ tin cậy cao.
Tập đoàn cũng thực hiện nguyên tắc tạo mọi điều kiện để các công ty thành viên chủ động sản xuất và kinh doanh vì đây là cơ sở để nâng cao năng suất lao động.

Đồng thời hoàn thiện cơ chế khoán, quản trị chi phí trong toàn Tập đoàn dựa trên cơ sở các hệ thống định mức kinh tế - kỹ thuật tiên tiến, kết hợp với các phương pháp phân tích cơ cấu giá thành phù hợp với các điều kiện địa chất, khai thác khác nhau. Bên cạnh đó, Tập đoàn cũng thực hiện đồng bộ các khâu khai thác, vận chuyển và đổ thải của các mỏ trong vùng.
Ngoài ra, TKV còn triển khai liên thông 3 mỏ lộ thiên là Cao Sơn, Cọc Sáu và Đèo Nai (thuộc tỉnh Quảng Ninh) rồi sau đó sẽ nghiên cứu lựa chọn liên thông một số mỏ hầm lò.

Điều này đòi hỏi phải thay đổi tư duy và phương pháp ngay từ công tác tư vấn, thiết kế và nghiên cứu, cũng như quản lý, vận hành khai thác kinh doanh mỏ dựa trên cơ sở mô hình hóa tài nguyên và tối ưu hóa việc khai thác của mỏ ngay từ bây giờ./.