Bitcoin chưa đủ mạnh để “truất ngôi” đồng USD

Một số người đã đặt ra câu hỏi liệu đây có thể là dấu hiệu kết thúc sự thống trị bấy lâu nay của đồng bạc xanh? Nhưng giới phân tích cho rằng còn quá sớm để nói rằng bitcoin sẽ “truất ngôi” của đồng USD.
* Triển vọng về một đồng USD yếu đi
Bitcoin đạt mức cao kỷ lục hơn 48.000 USD/BTC trong phiên 9/2 sau khi nhà sản xuất ô tô điện Tesla thông báo đầu tư 1,5 tỷ USD vào đồng tiền điện tử này. Tesla cũng cho biết khách hàng của họ có thể sử dụng bitcoin để mua ô tô điện của hãng.
Tính đến chiều 9/2, bitcoin đã tăng khoảng 5% trong khi chỉ số USD giảm 0,6% vào cùng ngày.
Tesla không phải là công ty đầu tiên triển khai đầu tư bitcoin, nhưng họ chắc chắn là công ty nổi bật nhất. Đây có thể coi là một phiếu tín nhiệm đáng chú ý từ người đàn ông giàu nhất thế giới, Giám đốc điều hành Telsa, tỷ phú Elon Musk.
Ông Fawad Razaqzada, nhà phân tích tại công ty tư vấn tài chính ThinkMarkets, đã viết trong một lưu ý gửi khách hàng rằng khi ngày càng nhiều công ty bắt đầu chấp nhận bitcoin, nhu cầu về đồng tiền này sẽ tăng thêm trong một thị trường hạn chế về nguồn cung.
Còn ông Brad Bechtel, người đứng đầu mảng thị trường tiền tệ toàn cầu tại ngân hàng Jefferies cho biết bitcoin đang trở thành một tài sản thay thế và không tương quan với bất kỳ kênh đầu tư nào khác trên thị trường. Chính điều đó khiến bitcoin trở thành một tài sản hấp dẫn để thêm vào danh mục đầu tư.
Những đánh giá khác đều khá lạc quan về triển vọng dài hạn của bitcoin, ngay cả khi một số bên - đặc biệt là ngân hàng Bank of America - đã gọi đợt tăng giá mới đây của đồng tiền điện tử này là "mẹ của tất cả các bong bóng tài chính".
Trong bối cảnh hiện tại, vị thế đồng tiền dự trữ của USD có thể chưa gặp rủi ro, nhưng có nhiều khả năng sẽ tiếp tục suy yếu trong thời gian tới.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn về một đồng USD yếu hơn khi ông còn đương nhiệm. Nhưng căng thẳng thương mại toàn cầu và biến động địa chính trị đã thúc đẩy vị thế trú ẩn an toàn của USD, khiến đồng bạc xanh hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư.
Sang thời của Tổng thống Joe Biden, tình hình có thể sẽ khác. Đồng USD nhiều khả năng sẽ suy yếu do chương trình nghị sự kinh tế của chính quyền mới, bao gồm thêm nhiều biện pháp kích thích từ chính phủ hơn.
Lãi suất hiện đang ở mức cực thấp và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã báo hiệu sẽ duy trì lãi suất gần 0% đó cho đến khi nền kinh tế phục hồi ổn định. Điều đó lại khiến đồng USD của Mỹ kém hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư.
Lợi tức trái phiếu Kho bạc Mỹ, vốn neo theo kỳ vọng về lãi suất, đã tăng trong giai đoạn gần đây khi thị trường hy vọng nền kinh tế sẽ phục hồi nhanh hơn. Tuy nhiên, các nhà phân tích tại công ty tư vấn tài chính Capital Economics không cho rằng xu hướng này sẽ kéo dài, nhất là trong bối cảnh Fed vẫn giữ quan điểm duy trì lãi suất thấp.
Việc triển khai vaccine ngừa COVID-19 kết hợp với các biện pháp hỗ trợ liên tục từ chính phủ có thể dẫn đến một giai đoạn “bùng nổ” phục hồi kinh tế khiêm tốn vào mùa Hè năm nay. Nếu kịch bản này xảy ra, các nhà đầu tư sẽ lạc quan hơn và chấp nhận một số rủi ro. Nhưng điều đó lại không tốt cho đồng USD vốn khá an toàn, vì những nhà đầu tư đó có thể ưa chuộng các loại tiền tệ nhiều rủi ro hơn.
* Chưa nên vội đặt cược vào bitcoin
Song cũng nhiều chuyên gia không khuyến khích nhà đầu tư vội vàng đặt cược tất cả vào bitcoin.
Họ lập luận rằng dù có suy yếu, đồng USD vẫn là đồng tiền dự trữ của thế giới. Điều này đồng nghĩa là các công ty, quốc gia và ngân hàng trung ương đang giữ nó trong tài khoản của họ. USD cũng là đơn vị tiền tệ được sử dụng nhiều nhất trong các giao dịch trên toàn cầu.
Không thể phủ nhận rằng đồng euro của Liên minh châu Âu (EU) và đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đã trở nên phổ biến hơn trong những năm gần đây, trong khi các loại tiền điện tử khác nhau đã xuất hiện trên thị trường. Nhưng hiện tại, không có gì có thể đánh bật vị thế của đồng USD.
Bitcoin đã tăng hơn 30% chỉ tính riêng từ đầu tháng Hai tới nay - một mức tăng ấn tượng. Nhưng theo ông Marc Chandler, chiến lược gia thị trường trưởng tại công ty môi giới Bannockburn Global Forex, những biến động giá đó hoàn toàn ngược lại với những gì các nhà đầu tư dự trữ đang tìm kiếm.
Ông cho rằng thay vì giúp bitcoin trở nên hấp dẫn hơn như một tài sản dự trữ, đợt tăng giá này lại làm cho nó kém hấp dẫn hơn, bởi vì sự biến động chính là một rủi ro lớn.
Các nhà đầu tư dự trữ như ngân hàng trung ương không tìm kiếm lợi nhuận lớn nhất. Thay vào đó, họ tìm kiếm các khoản đầu tư có thể bảo toàn giá trị. Mặc dù sự biến động của bitcoin có thể giảm đi khi thị trường tiền điện tử ổn định hơn, nhưng đến hiện tại thì điều này vẫn chưa xảy ra.
Cũng theo chuyên gia Chandler, một lý do khác khiến bitcoin không trở thành đồng tiền dự trữ của thế giới: nó không thực sự là một loại tiền tệ. Ông nói rằng những đồng tiền điện tử như bitcoin không đáp ứng được định nghĩa của các nhà kinh tế học về tiền: một phương tiện trao đổi, một phương thức lưu trữ giá trị và một đơn vị ghi sổ (unit of account).
Bên cạnh đó, dù đây là đợt tăng giá mạnh thứ ba trong lịch sử của bitcoin, song một số nhà phân tích cảnh báo rằng nó có thể diễn ra giống như hai đợt tăng giá trước đó.
Trong đợt tăng gần nhất vào năm 2017, đồng tiền điện tử này đã chạm ngưỡng gần 20.000 USD/BTC, nhưng sau đó "lao dốc", xuống mức thấp nhất khoảng 3.000 USD/BTC. Một mô hình tương tự đã xảy ra vào năm 2013, với mức kỷ lục của bitcoin khi đó là 1.000 USD rồi sau đó trượt xuống dưới 200 USD/BTC. Còn như mới đây, sau khi phá vỡ ngưỡng 40.000 USD/BTC lần đầu tiên vào tháng 1/2021, bitcoin đã giảm xuống còn 30.000 USD/BTC trước khi tăng mạnh trở lại một lần nữa.
Dù vẫn có rất nhiều người đặt niềm tin vào khả năng bitcoin sẽ thay thế đồng USD và trở thành đồng tiền dự trữ toàn cầu, đa số vẫn nhận định điều này sẽ cần rất nhiều thời gian để có thể hiện thực hóa./.