Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khảo sát và làm việc tại Công ty Xăng dầu khu vực 1

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, đối với mọi quốc gia, xăng dầu là mặt hàng chiến lược, không chỉ đơn thuần là năng lượng cho sản xuất, đời sống mà còn là an ninh quốc gia. Do đó, đây được coi là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, phải tuân thủ quy luật thị trường, quy luật cung cầu, quy luật giá trị và phải được đặt dưới sự quản lý của nhà nước.

Chính phủ các nước đều có những tác động cần thiết, thậm chí là rất lớn vào những thời điểm cần phải bình ổn mặt hàng chiến lược này.

"Để quản lý tốt lĩnh vực này, không chỉ cần sự nỗ lực làm tròn trách nhiệm của mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi đơn vị mà còn cần sự phối hợp rất nhuần nhuyễn và trách nhiệm giữa các ngành, các cấp, các địa phương, đơn vị", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Hơn nữa, dù hệ thống pháp luật về quản lý, điều hành kinh doanh mặt hàng xăng dầu đã có sự thay đổi nhưng vẫn có độ trễ nhất định so với những biến động khó lường, dị biệt của thị trường trong thời gian qua.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, khủng hoảng năng lượng diễn ra gay gắt do tác động của dịch COVID-19 làm đứt gãy nhiều chuỗi sản xuất và cung ứng mặt hàng chiến lược này trên toàn cầu; cạnh tranh địa chính trị, cạnh tranh thương mại giữa các nước lớn… làm ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường xăng dầu trong nước.

Báo cáo nhanh tại cuộc làm việc, ông Phạm Văn Thanh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Petrolimex, cho biết trong 9 tháng năm 2022, tổng sản lượng tạo nguồn của toàn tập đoàn là gần 8,1 triệu m3, đạt xấp xỉ 104% tổng nguồn tối thiểu được giao, trong đó nhập khẩu chiếm 42% và 58% còn lại mua từ 2 Nhà máy lọc dầu trong nước.

Những ngày đầu tháng 10, tình trạng khan hiếm cục bộ tại một số tỉnh phía Nam đã dồn áp lực sang hệ thống phân phối của Petrolimex, đơn cử sản lượng bán lẻ của TP HCM ngày 10-10 tăng 72% so với ngày 9-10, Bình Dương tăng 77%, Cần Thơ tăng 58%, Bà Rịa - Vũng Tàu tăng 60%...

Cũng theo ông Phạm Văn Thanh, hiện Petrolimex đang bảo quản khoảng 70% lượng xăng dầu dự trữ quốc gia tại 9 điểm kho của các Công ty xăng dầu thành viên trên cả nước. Thế nhưng, phần lớn xăng dầu dự trữ quốc gia được bảo quản chung với hàng thương mại của đơn vị do hệ thống bồn bể còn hạn chế, chi phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia còn thấp.

Để đảm bảo việc các đầu mối xăng dầu thực hiện đúng các nghĩa vụ trong việc nhập khẩu và bán xăng dầu theo đúng quy định tại Nghị định 95 của Chính phủ về sửa đổi Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, ông Phạm Văn Thanh kiến nghị Bộ Công Thương tiến hành rà soát và quy hoạch lại số lượng các đầu mối xăng dầu và thương nhân phân phối để tăng khả năng kiểm soát của Nhà nước và sự chịu trách nhiệm về nguồn cung của thương nhân đầu mối/thương nhân phân phối.

Ngoài ra, ông Phạm Văn Thanh cũng cho rằng cần đẩy mạnh việc quản lý kinh doanh xăng dầu thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin từ các kho xăng dầu đến các cột bơm tại các cửa hàng xăng dầu một cách đồng bộ trên phạm vi tất cả các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.

Cùng đó, Bộ Công Thương nên đẩy mạnh việc kiểm tra đột xuất trong những thời điểm khó khăn về nguồn và hoặc khi giá biến động với biên độ cao để đảm bảo các thương nhân kinh doanh xăng dầu có trách nhiệm chấp hành đúng các qui định của pháp luật; kịp thời điều chỉnh định mức kinh phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia phù hợp với chi phí thực tế của doanh nghiệp để đảm bảo hiệu quả kinh doanh.

Trao đổi tại buổi làm việc, ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) ghi nhận Petrolimex là một trong những đơn vị gương mẫu, tiên phong trong thực hiện những nhiệm vụ liên quan đến xăng dầu.

Cụ thể như việc đơn vị luôn chấp hành các quy định pháp luật trong kinh doanh xăng dầu; đi đầu ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản trị; đặc biệt Petrolimex là một trong số các doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong công tác bình ổn thị trường.

Liên quan tới các kiến nghị của Tập đoàn, Vụ trưởng Trần Duy Đông cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và lãnh đạo Bộ Công Thương, các đơn vị thuộc Bộ đã và đang tích cực rà soát, quyết liệt thanh kiểm tra, quy hoạch lại số lượng các đầu mối xăng dầu và thương nhân phân phối để đảm bảo các đầu mối thực hiện đúng các nghĩa vụ theo Nghị định 95/2021/NQ-CP.

Tuy nhiên, Nghị định này cũng quy định rõ, khi thị trường có biến động bất thường và thực hiện mục tiêu bình ổn thị trường, trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Công Thương, các doanh nghiệp đầu mối được phép sử dụng dự trữ lưu thông tại thời điểm đó để cung ứng đủ cho nhu cầu thị trường. Đây cũng là cơ sở để Petrolimex và các doanh nghiệp đầu mối được tạo điều kiện hơn trong quá trình thanh tra, kiểm tra.

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ghi nhận những nỗ lực của Petrolimex thời gian qua, tập đoàn cơ bản đã cung ứng đủ xăng dầu trong phạm vi cả nước cho các thương nhân phân phối và hệ thống cửa hàng bán lẻ của mình cũng như các công ty thành viên. Hoạt động dự trữ quốc gia và dự trữ thương mại cơ bản được thực hiện theo quy định.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng chỉ ra một số hạn chế của Petrolimex trong thời gian qua như trong hoạt động điều phối kinh doanh của mình, từ thương nhân phân phối đến cửa hàng bán lẻ, có lúc, có nơi chưa thật tốt, một số thời điểm chưa cung ứng xăng dầu kịp thời đến những nơi cần thiết.

Bên cạnh đó, dự trữ thương mại có lúc chưa bảo đảm về khối lượng và thời gian theo đúng quy định; ở một số khu vực, dự trữ nhà nước còn bị trộn lẫn với dự trữ thương mại; một số quy định hiện hành vừa rồi đã bộc lộ bất cập. Các quy chuẩn, định mức đã đề xuất nhưng chưa được ban hành; sửa đổi thuế, phí, các loại định mức còn chậm.

"Vì vậy, cần phải nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của người dân, doanh nghiệp, các chuyên gia để có đề xuất đối với cấp thẩm quyền; phải đề cao hơn nữa trách nhiệm của mỗi cấp, ngành, đơn vị, địa phương trong việc phối hợp quản lý mặt hàng này, đặc biệt là trong những tình huống cấp bách", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Cũng tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Công Thương giao Petrolimex và Công ty Xăng dầu khu vực I tập trung triển khai các nhiệm vụ kinh doanh, dự trữ xăng dầu theo quy định hiện hành. Đồng thời, chấn chỉnh, rà soát lại tổng thể các mối liên kết trong chuỗi cung ứng hoạt động kinh doanh xăng dầu từ tập đoàn đến các đơn vị bán lẻ, kể cả ngoài hệ thống.

Bộ trưởng cũng lưu ý Tập đoàn cần tăng cường kiểm tra, giám sát của cấp trên với cấp dưới đối với các đơn vị thành viên, các đơn vị thành viên đối với các vệ tinh, từ thương nhân phân phối đến các cửa hàng bán lẻ.

"Bộ Công Thương với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước về cung ứng và kinh doanh xăng dầu sẽ tiếp thu các ý kiến, đồng thời phối hợp với các bộ ngành, các cơ quan, đơn vị, địa phương để có những sửa chữa kịp thời trong thời gian tới", Bộ trưởng khẳng định, yêu cầu Petrolimex tiếp tục tổng hợp những bất cập và đề xuất giải pháp khắc phục những bất cập, tổng hợp đề xuất, báo cáo nhanh bằng văn bản.

Đây cũng chính là cơ sở để Bộ Công Thương và các bộ, ngành chức năng cùng phối hợp xem xét và giải quyết trong thời gian tới./.