Bộ Y tế khuyến cáo khẩn về nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập vào Việt Nam

Ngày 10/8, Bộ Y tế cho biết hiện nay, dịch bệnh Chikungunya đang có xu hướng gia tăng tại một số quốc gia trong khu vực. Chikungunya là một bệnh virus do muỗi truyền gây sốt và đau khớp nặng. Virus Chikungunya chủ yếu lây truyền qua muỗi cái gồm Aedes aegypti và Aedes albopictus, hai loài này cũng có thể truyền sốt xuất huyết Dengue và virus Zika. Hai loài muỗi này đốt ban ngày, mặc dù có thể có hoạt động cao điểm vào sáng sớm và chiều tối.

Theo thời gian biểu hiện lâm sàng thì Chikungunya có thể cấp tính, bán cấp tính và mạn tính. Triệu chứng nghiêm trọng dẫn đến tử vong là rất hiếm. Tuy nhiên, ở người lớn, trẻ mới sinh có nguy cơ mắc bệnh nặng cao hơn.

*Tiềm ẩn nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập vào Việt Nam

Bộ Y tế cho biết, ngày 22/7/2025, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ban hành cảnh báo về sự lây lan nhanh chóng của Chikungunya, với các đợt bùng phát lớn được báo cáo tại các đảo Ấn Độ Dương như La Réunion và Mayotte. Các đợt bùng phát này hiện đã lan sang một số khu vực của châu Phi, Nam Á, châu Âu.

Theo báo cáo của Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, đợt bùng phát Chikungunya tỉnh Quảng Đông đã ghi nhận hơn 4.800 ca mắc bệnh Chikungunya trong nửa đầu năm 2025, đây là đợt bùng phát dịch lớn nhất từ trước đến nay tại khu vực này. Tất cả các trường hợp được báo cáo đều ở mức độ nhẹ, không có trường hợp nghiêm trọng hoặc tử vong được báo cáo.

Theo thông tin trên báo chí, Singapore có báo cáo ghi nhận trường hợp bệnh: Từ đầu năm đến ngày 2/8, ghi nhận 17 ca mắc sốt do virus Chikungunya, nhiều hơn gấp đôi so với 8 ca cùng kỳ năm 2024; ít nhất 13 trường hợp từng đi tới những vùng đang bùng phát dịch ở nước ngoài.

Mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya trong cộng đồng, tuy nhiên theo Bộ Y tế, do muỗi Aedes (véc tơ truyền bệnh) đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương và thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập vào Việt Nam và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.

Trước tình hình này, Bộ Y tế nhấn mạnh cần tăng cường giám sát dịch bệnh tại cửa khẩu, cộng đồng, các điểm du lịch và các cơ sở y tế, đặc biệt đối với các trường hợp nhập cảnh từ vùng có dịch, để kịp thời phát hiện sớm và triển khai biện pháp phòng chống hiệu quả.

*Tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh Chikungunya

Bộ Y tế cho biết, ngay khi có thông tin ghi nhận sự gia tăng nhanh những ca bệnh tại Trung Quốc, Bộ Y tế đã chủ động chỉ đạo các Viện Vệ sinh dịch tễ/ Pasteur, Sở Y tế các tỉnh, thành phố, các Bệnh viện Trung ương trực thuộc Bộ Y tế triển khai các biện pháp sẵn sàng đáp ứng với dịch bệnh, đồng thời liên tục cập nhật tình hình dịch bệnh từ nhiều nguồn thông tin.

Bộ Y tế đã gửi văn bản đến UBND các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát bệnh Chikungunya; chỉ đạo các Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế các tỉnh, thành phố/Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố có hoạt động kiểm dịch y tế tăng cường phòng chống dịch bệnh Chikungunya.

Bộ Y tế yêu cầu các địa phương chỉ đạo theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh và chỉ đạo các tỉnh, thành phố tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh; tuyên truyền lồng ghép hoạt động tuyên truyền, phòng chống phối hợp với chiến dịch diệt bọ gậy, lăng quăng phòng, chống sốt xuất huyết; tuyên truyền vận động người dân tham gia chống dịch nhằm giảm dụng cụ chứa nước không cần thiết, lật úp, thu gom loại bỏ dụng cụ phế thải quanh nhà.

Cùng đó, liên hệ với WHO để cập nhật, trao đổi thông tin về tình hình dịch bệnh, cung cấp thông tin đến các cơ quan truyền thông, người dân; Bộ đã tổ chức họp đánh giá nguy cơ dịch bệnh lây truyền vào Việt Nam với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế (WHO, CDC Hoa Kỳ) và chuyên gia trong nước để kịp thời đề xuất các hoạt động phòng, chống dịch phù hợp.

Bộ Y tế cũng đã giao Cục Quản lý Khám, chữa bệnh tiếp tục hoàn thiện hướng dẫn chuyên môn và tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế các tuyến; chỉ đạo các địa phương chuẩn bị đầy đủ thuốc, máy móc, thiết bị, vật tư điều trị cấp cứu bệnh nhân; Vụ Hợp tác quốc tế tiếp tục đề nghị WHO, CDC Hoa Kỳ và các tổ chức quốc tế hỗ trợ sinh phẩm, hóa chất chẩn đoán và hỗ trợ kỹ thuật trong phòng chống bệnh Chikungunya.

Đối với các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur, các Bệnh viện tuyến Trung ương, Bộ Y tế yêu cầu phối hợp với các tỉnh, thành phố tập trung giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh; tăng cường chỉ đạo công tác phòng, chống dịch bệnh Chikungunya trên địa bàn phụ trách, đặc biệt đối với các tỉnh có biên giới giáp với vùng đang ghi nhận ca bệnh gia tăng tại Trung Quốc.

Hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật cho các địa phương trong công tác giám sát, điều trị bệnh nhân, giám sát véc tơ, xử lý triệt để ổ dịch. Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, hỗ trợ các điểm nóng, nguy cơ bùng phát dịch.

Bộ Y tế (Cục Phòng bệnh) cho biết sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh và phối hợp chặt chẽ với WHO, US-CDC và các Cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Điều lệ y tế quốc tế chia sẻ thông tin tình hình dịch bệnh, các biện pháp phòng chống để kịp thời báo cáo và đề xuất các biện pháp phòng, chống dịch bệnh phù hợp, hiệu quả.

* Khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh

Để chủ động phòng, chống bệnh Chikungunya, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

Thứ nhất, đối với người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh Chikungunya: Cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày; Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe (như sốt cao đột ngột, đau khớp, nổi ban …) cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.

Thứ hai, đối với người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư, cần thực hiện tốt: Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.

Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá..;

Thực hiện ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày; tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch. Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

Thứ ba, người dân khi đi du lịch, công tác tại các vùng bệnh Chikungunya đang tăng cao cần chủ động phòng ngừa tránh muỗi đốt. Chủ động theo dõi sức khỏe và thông báo cho cơ quan y tế khi có triệu chứng giống Chikungunya.