Chặng về đích vốn đầu tư công

Chỉ còn hơn 1 tháng nữa (31/1/2026) là thời gian niên hạn ngân sách năm 2025 kết thúc. Tuy nhiên, số vốn giải ngân thực tế từ đầu năm đến hết ngày 11/12/2025 là 577.703 tỷ đồng, đạt 63,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Đây là con số tích cực so với cùng kỳ năm ngoái. Cùng kỳ năm ngoái, giải ngân vốn đầu tư công đạt 58,6% nhưng vẫn còn cách khá xa mục tiêu. Do đó, để đạt được mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công Chính phủ đề ra, rất cần sự nỗ lực, quyết tâm cao từ các bộ, ngành, địa phương.

 

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, số vốn giải ngân thực tế từ đầu năm đến hết ngày 11/12/2025, nếu không tính kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao bổ sung sau ngày 30/9/2025 và bổ sung thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW (27.429,6 tỷ đồng), ước tỷ lệ giải ngân đạt 65,2% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

So với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao mới có 12 bộ, ngành và 20 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân chung cả nước; đồng thời, còn tới 22 bộ, ngành và 12 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức bình quân chung này.  

Đáng chú ý, hầu hết các bộ có tỷ lệ giải ngân cao nhưng kế hoạch vốn thấp (dưới 1 nghìn tỷ đồng) hoặc không giải ngân theo dự án và một số địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn cân đối ngân sách địa phương cao trong khi tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách Trung ương thấp hơn bình quân cả nước.

TP. Hồ Chí Minh, đầu tàu kinh tế cả nước, cũng là địa phương được phân bổ nhiều vốn đầu tư công nhất, trên 152.241 tỷ đồng, trong đó trên 120.353 tỷ đồng đã được Thủ tướng Chính phủ giao. Tính đến ngày 27/11, nếu tính trên số vốn được giao, tỷ lệ giải ngân của TP. Hồ Chí Minh xấp xỉ 60% (71.848 tỷ đồng). Dù đáng ghi nhận, vẫn còn trên 48.505 tỷ đồng cần giải ngân trong tháng cuối năm.

Áp lực không nhỏ, nên UBND TP. Hồ Chí Minh đã chỉ đạo các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ giải ngân các công trình, dự án quan trọng, đồng thời thực hiện rốt ráo thanh, quyết toán để hoàn thành mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Mặc dù, đã có cải thiện, song giải ngân vốn đầu tư công sau 11 tháng vẫn chưa đạt kỳ vọng. Nguyên nhân được chỉ ra gồm: vướng mắc về giải phóng mặt bằng, thể chế, chính sách, khó khăn về nguyên vật liệu, cùng ảnh hưởng từ việc sắp xếp đơn vị hành chính, mô hình chính quyền địa phương hai cấp… Một nguyên nhân chủ quan là khâu lập kế hoạch chưa sát thực tế, chưa bảo đảm tính sẵn sàng của các dự án.

Đối với Hà Nội, thách thức lớn nhất của đầu tư công hiện nay là quản lý tiến độ và chất lượng. Tình trạng chậm giải phóng mặt bằng, thiết kế thay đổi nhiều lần, vướng mắc thủ tục và thiếu đồng bộ trong hạ tầng kết nối khiến nhiều dự án kéo dài, làm tăng chi phí và giảm hiệu quả đầu tư. Bên cạnh đó, một số dự án lớn mang tính chiến lược vẫn mất nhiều thời gian chuẩn bị, khiến thời gian hiện thực hóa lợi ích kinh tế - xã hội bị kéo lùi…

Từ thực tế giải ngân chưa đồng đều giữa các bộ, ngành, địa phương, cùng với đó là những khó khăn về giải ngân tại một số dự án lớn, nhất là trong các lĩnh vực hạ tầng giao thông và đầu tư công nghệ cao tiếp tục là một thách thức lớn.

Theo các chuyên gia kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là nhiệm vụ tài chính mà còn là trách nhiệm đối với sự phát triển bền vững của đất nước. Các cơ quan liên quan cần quyết liệt hành động, khắc phục các tồn tại, vướng mắc, đồng thời đẩy nhanh tiến độ giải ngân. Các dự án trọng điểm quốc gia, đặc biệt là các dự án hạ tầng giao thông, sẽ là những “hạt nhân” quan trọng giúp thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Do đó, để phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt mục tiêu 100% rất cần sự nỗ lực lớn hơn nữa từ các bộ, ngành, địa phương trong giai đoạn “nước rút” này.

Để tăng tốc, bứt phá, phấn đấu hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 237/CĐ-TTg ngày 6/12/2025 về việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2025.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và đề nghị các đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề cao trách nhiệm, tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, kịp thời, hiệu quả hơn nữa các nhiệm vụ.

“Khẩn trương phân bổ số vốn kế hoạch năm 2025 còn lại chưa giao chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án và có giải pháp quyết liệt, kịp thời đẩy mạnh thực hiện và giải ngân số vốn đầu tư công, vốn chương trình mục tiêu quốc gia đã được giao; đẩy nhanh tiến độ triển khai các công trình, dự án đầu tư công trọng điểm, quan trọng quốc gia, đường cao tốc, công trình trọng điểm, liên vùng, dự án có tác động lan tỏa...; đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm gắn với trách nhiệm của người đứng đầu của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương”, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.

Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính hàng tuần, công khai tình hình thực hiện và tỷ lệ giải ngân của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, với vai trò là cơ quan quản lý về giải ngân vốn đầu tư công, Bộ Tài chính tiếp tục kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các đơn vị triển khai mạnh mẽ các biện pháp nâng cao tỷ lệ giải ngân, đặc biệt đối với những địa phương và bộ, ngành còn khối lượng giải ngân lớn.

Về phía địa phương, Hà Nội cần tiếp tục rà soát từng dự án, phân loại theo nhóm cấp thiết, nhóm có khả năng hoàn thành nhanh, và nhóm cần điều chỉnh. Việc phân loại này giúp tối ưu hóa dòng vốn ngân sách, tránh dàn trải và tạo điều kiện tập trung nguồn lực vào các dự án có khả năng tạo xung lực phát triển ngay lập tức.

Với các biện pháp kiên quyết đang được triển khai, mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công hy vọng sẽ được thực hiện đầy đủ, góp phần phát triển kinh tế đất nước trong giai đoạn tiếp theo.